Start (Tatry)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stacja Start
Stacja Start
Widok ze Startu na Łomnicę
Podpora kolei linowej, na tle Łomnicy widoczny Start

Start (słow. Štart) – jedna z dwóch stacji pośrednich kolei linowej na Łomnicę, położona w słowackich Tatrach Wysokich.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Stacja jest dolną z dwóch stacji pośrednich kolei linowej prowadzącej z Tatrzańskiej Łomnicy na szczyt Łomnicy – górna znajduje się nad Łomnickim Stawem i mieści hotel górski „Encián” wraz z restauracją[1]. Na odcinku od Tatrzańskiej Łomnicy przez Start nad Łomnicki Staw kursują 4-osobowe wagoniki. Start znajduje się 270 m powyżej stacji dolnej i 599 m poniżej stacji przy Łomnickim Stawie. Kolejka może przewieźć na tym odcinku 900 osób w ciągu godziny. Wagoniki poruszają się z prędkością 5 m/s. Od stacji dolnej do Startu podróż trwa 5,7 min, a od Startu nad Łomnicki Staw – 6,7 min[2].

Poza stacją kolei kabinowej nad Łomnicki Staw w okolicy znajdują się także[2]:

  • górna stacja kolei krzesełkowej 6-osobowej Tatrzańska Łomnica – Start (280 m przewyższenia, 2600 osób/godzinę, 5 m/s, 6,7 min jazdy) – otwartej w czerwcu 2010 r.[3],
  • dolna stacja kolei krzesełkowej 4-osobowej Start – Čučoriedky (195 m przewyższenia, 2400 osób/godzinę, 2,6 m/s) – otwartej w grudniu 2008 r.[4]

Trasa kolei linowej na Starcie nieco załamuje się w kierunku zachodnim (patrząc od dołu)[5]. Znajduje się tu restauracja, a także wypożyczalnia hulajnóg, mountainboardów i trójkołowych wózków (stanley rider). Do stacji dociera droga dojazdowa[6].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Stacja Start znajduje się na wysokości 1173 m n.p.m. na Łomnickiej Uboczy, tworzącej przedpole Doliny Łomnickiej. Na północny wschód od tego miejsca położony jest Gajny Wierch (1204 m). Zbocza położone na północny zachód od Startu po słowacku nazywane są Čučoriedky – nazwa ta oznacza również borówkę czarną[7]. Całą okolicę porastał Wielki Las Łomnicki, co widoczne jest m.in. na zdjęciach satelitarnych[5]. Stacja położona była na dolnym skraju rezerwatu „Łomnicki Potok”[6]. Las został jednak w ogromnym stopniu zniszczony przez huraganowe wichury 19 listopada 2004 r.[8]

Historia i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Już w 1906 r. na Łomnickiej Uboczy wybudowano tor saneczkowy, trzy lata później powstał tor bobslejowy z elektrycznym wyciągiem o długości 3,3 km, z 18 zakrętami[6]. W tym celu wykorzystana została przecinka w lesie, utworzona ok. 1848 r. jako granica dóbr Wielkiej Łomnicy i Maciejowiec. Domek, w którym rozpoczynał się tor, nazywany był Startem – później nazwa ta przeniosła się na stację. W 1912 r. dyrekcja uzdrowiska w Tatrzańskiej Łomnicy wybudowała kilkadziesiąt metrów na północny wschód od wspomnianego budynku jednoizbowe Schronisko Gertrudy (Gertrud-Schutzhaus, Gertrud-menedékház)[9]. Stacja kolei linowej powstała wraz z całą trasą z Tatrzańskiej Łomnicy na Łomnicę w latach 1936-38[7]. Jej architektem był Dušan Jurkovič[6], a kolejkę poprowadzono trasą wyciągu toru bobslejowego i dalej przecinką[9]. Tor saneczkowy i wyciąg funkcjonowały do okresu międzywojennego[7], a trasa bobslejowa aż do 1977 r.[6]

Obecna gondolowa kolej linowa powstała w latach 1967-73 – stacja w Tatrzańskiej Łomnicy znajduje się w dość dużej odległości od starej, stąd początkowo prosta trasa uległa załamaniu[7]. Po roku 2000 budynek stacji pośredniej na Starcie był nieużywany[6].

Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Szlak zielony – zielony od nieczynnej stacji kolejki przy hotelu „Praha” w Tatrzańskiej Łomnicy obok Startu do Łomnickiego Stawu. Czas przejścia: 2:30 h, ↓ 1:45 h
Szlak niebieskiŁomnicka Pętla: niebieski od Startu do Doliny Huncowskiej, prowadzący przez Huncowską Ubocz, Rakuską Polanę i Niżnią Rakuską Przełęcz, a dalej z powrotem do Doliny Łomnickiej nad Łomnicki Staw.
  • Czas przejścia od stacji kolejki na Rakuską Polanę: 1:30 h, ↓ 1 h
  • Czas przejścia z polany nad Łomnicki Staw: 1:30 h, ↓ 1 h[10]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  2. a b Tatranská Lomnica – Vysoké Tatry. [dostęp 2013-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-17)]. (słow.).
  3. Sedačková lanovka Tatranská Lomnica – Štart. [dostęp 2013-04-06]. (słow.).
  4. Sedačková lanovka Štart – Čučoriedky. [dostęp 2013-04-06]. (słow.).
  5. a b Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 125. ISBN 83-909352-2-8.
  6. a b c d e f Józef Nyka: Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. VI. Latchorzew: Trawers, 2008, s. 129-133. ISBN 978-83-60078-05-1.
  7. a b c d Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 415-416. ISBN 83-01-13184-5.
  8. Jarosław Balon, Wojciech Maciejowski. Wpływ huraganowego wiatru z dnia 19 listopada 2004 na krajobraz południowego skłonu Tatr. „Problemy Ekologii Krajobrazu”. XVII, s. 92-100, 2005. Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego UWr. ISSN 1899-3850. 
  9. a b Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XXI. Klimkowa Przełęcz – Łomnicka Grań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 12-13.
  10. Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.