Stary Sąd w Przeworsku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stary Sąd w Przeworsku
Ilustracja
Stary Sąd (pośrodku, z prawej)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Przeworsk

Typ budynku

kamienica

Styl architektoniczny

renesans

Ukończenie budowy

XVI wiek

Kolejni właściciele

Gmina Miejska Przeworsk

Położenie na mapie Przeworska
Mapa konturowa Przeworska, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Stary Sąd w Przeworsku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Stary Sąd w Przeworsku”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stary Sąd w Przeworsku”
Położenie na mapie powiatu przeworskiego
Mapa konturowa powiatu przeworskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stary Sąd w Przeworsku”
Ziemia50°03′28″N 22°29′33″E/50,057778 22,492500

Stary Sąd w Przeworsku – budynek, który znajdował się na rogu Rynku i ul. Piłsudskiego w Przeworsku, mieszczący sąd ziemski i sąd grodzki. Rozebrany podczas II wojny światowej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek został wzniesiony w XVI wieku. Od XVII wieku obiekt użytkowały przeworskie sądy ziemskie. Po rozbiorach władze austriackie zajęły budynek na c.k. Sąd Powiatowy. W pomieszczeniach parterowych od strony podwórza urządziły zaś więzienie. W więzieniu tym przytrzymywani byli liczni powstańcy z roku 1863 aresztowani przez władze austriackie. W II Rzeczypospolitej obiekt służył Sądowi Grodzkiemu (do 1938), zaś lokale parterowe przeznaczone były na sklepy.

Po opuszczeniu budynku przez sąd, zarząd miasta planował zaadaptowanie obiektu na pasaż handlowy. Zamierzano odtworzyć dawną przelotową sień dla ruchu pieszego. Na piętrze planowano umieścić szkołę zawodową, zaś na parterze lokale handlowe. Projekt przebudowy miał przygotować krakowski architekt Wacław Nowakowski. Do przebudowy nie doszło ze względu na wybuch II wojny światowej. Niemieckie władze okupacyjne zarządziły rozebranie Starego Sądu celem poszerzenia drogi.

Na miejscu obiektu wzniesiono siedzibę Powiatowego Związku Gminnych Spółdzielni, tzw. czerwoną kamienicę.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Był to okazały, dużych rozmiarów, murowany, piętrowy budynek w stylu renesansowym. Na parterze znajdowały się sklepione pomieszczenia. Przez środek parteru przechodziła obszerna, przelotowa sień, dawniej zajezdnia. Pod obiektem znajdowała się sieć dwukondygnacyjnych piwnic, z których jedna wychodziła daleko w głąb Rynku. Budynek już w średniowieczu był skanalizowany. Do rozbiorów budynek posiadał podcienia, które zostały zamurowane przez zaborcę.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Małgorzata Wołoszyn: Dawny Przeworsk na pocztówce i fotografii do 1944. Rzeszów: Libra, 2011. ISBN 978-83-89183-88-0.
  • Antoni (red.) Kunysz: Siedem wieków Przeworska. Rzeszów: 1974.