Starzec Jakubek
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | astrowe | |
| Rząd | astrowce | |
| Rodzina | astrowate | |
| Podrodzina | Asteroideae | |
| Rodzaj | starzec | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Jacobaea vulgaris Gaertn. 445 1791 | ||
Starzec Jakubek[2][3][4] (Jacobaea vulgaris Gaertn.[5]) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Nazwa zwyczajowa czasem jest zapisywana jako starzec jakubek[6]. Występuje w całej Europie, na dużej części Azji oraz w Afryce Północnej (Algieria, Maroko, Tunezja)[7]. W Polsce jest pospolity.
Spis treści
Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Nazwę Senecio jacobaea podaje Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to synonim gatunku Jacobaea vulgaris Gaertn.Fruct. sem. pl. 2:445, t. 170, fig. 1. 1791[7]. Nazwa tego gatunku według ludowych podań związana jest z terminem pełnego kwitnienia rośliny przypadającym na 25 lipca, czyli w święto Św. Jakuba, Apostoła.[potrzebny przypis]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Wzniesiona, o wysokości do 120 cm wysokości. Rozgałęzia się tworząc wzniesione do góry, wełnisto owłosione lub nagie pędy. Pod ziemią krótkie i grube kłącze.
- Liście
- Dolne lirowate, górne pierzastodzielne, ich odcinki odstają prawie pod prostym kątem. Nasady liści przeważnie z uszkami. Młode liście są pajęczynowato owłosione.
- Kwiaty
- Tworzą zebrane w podbaldachy koszyczki o średnicy 1,5-2,5 cm. Zewnętrzne listki okrywy zbiegające po szypułce i bardzo krótkie. Kwiaty żółte, kwiatów języczkowatych często brak. Ich puch kielichowy jest ok. dwa razy dłuższy od owocu i łatwo odpadający.
Pokrój
Kwiatostan
Pęd
Niełupki
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Roślina dwuletnia lub bylina, hemikryptofit. Siedlisko: przydroża, rowy, zarośla. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Jest rośliną żywicielską larw proporzycy marzymłódki
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
Tworzy mieszańce z starcem srebrzystym (S. erucifolius) i wodnym (S. aquaticus)[8].
Niebezpieczeństwa[edytuj | edytuj kod]
Roślina niebezpieczna dla koni i kuców. Jest trująca i świeża, i zwiędła, i wysuszona. Działa jako kumulująca się trucizna niszcząca wątrobę. Spożycie przez konia jednorazowo większej ilości starca czy też niewielkich jego ilości w dłuższym okresie może spowodować śmiertelne zatrucie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland : a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński, Bogumił Pawłowski: Rośliny polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych.. Wyd. piąte. T. Część II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 706. ISBN 83-01-0587-2.
- ↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 493. ISBN 83-01-00129-1.
- ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: http://dx.doi.org/10.3372/wi.46.46105.
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin Polski niżowej. Wyd. drugie poprawione i unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2013, s. 492. ISBN 978-83-01-14342-8.
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
- ↑ Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8
