Przejdź do zawartości

Starzyno (województwo pomorskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Starzyno
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Michała Archanioła w Starzynie
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

pucki

Gmina

Puck

Wysokość

36 m n.p.m.

Liczba ludności (2007)

1226

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

84-107[2]

Tablice rejestracyjne

GPU

SIMC

0170794

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Starzyno”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Starzyno”
Położenie na mapie powiatu puckiego
Mapa konturowa powiatu puckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Starzyno”
Położenie na mapie gminy wiejskiej Puck
Mapa konturowa gminy wiejskiej Puck, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Starzyno”
Ziemia54°45′21″N 18°15′46″E/54,755833 18,262778[1]
Strona internetowa

Starzyno (kaszb. Starzno lub też Starzëno)[3]wieś kaszubska w Polsce, położona na Pobrzeżu Kaszubskim w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Puck[4][5], przy drodze wojewódzkiej nr 213.

W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie gdańskim.

Integralne części wsi

[edytuj | edytuj kod]
Integralne części wsi Starzyno[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0170802 Głuszewo część wsi

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o Starzynie (z roku 1207) wymieniają wieś jako własność cystersów oliwskich (darowizna księcia pomorskiego Sambora I). W roku 1772 Starzyno znalazło się na obszarze administracji zaboru pruskiego i pozostawało w nim do 1918 roku. Przed 1920 wieś nosiła nazwę niemiecką Groß Starsin, dawniej Starrin[6]. Po I wojnie światowej należało do ówczesnego powiat morski II Rzeczypospolitej. Wraz z sąsiednimi Sulicicami była jedną z najbardziej rdzennych kaszubskich miejscowości powiatu puckiego i zarządzana przez polskiego dziedzica. Trwanie mieszkańców przy kaszubskości doprowadziło (poprzez administrację pruskiego zaborcy) do niekorzystnego poprowadzenia powiatowej linii kolejowej do Krokowej (linia ominęła Starzyno i Sulicice).

Podczas okupacji niemieckiej nazwa Groß Starsin w 1942 została przez nazistowskich propagandystów niemieckich (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemieckąGroßstarsen[7].

Infrastruktura

[edytuj | edytuj kod]

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • Murowany kościół barokowy z 1649 roku ufundowany przez opata oliwskiego Aleksandra Kęsowskiego. W kościele znajduje się cenne wyposażenie[10]
  • Pozostałości starego folwarku
  • Brama wjazdowa z 1 poł. XIX wieku[10]
  • Wieża przy bramie wjazdowej pochodzący z początku XIX wieku z zegarem pochodzącym prawdopodobnie z XVI wieku[10]
  • Spichrz piętrowy z XVIII lub XIX wieku[10]
  • Ruiny kuźni, dawnej śrutowni pochodzącej z końca XVII wieku[10]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130204
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1204 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. rzedziej jako Wieldżé Starzëno, Wieldżé Starzno
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. a b GUS. Rejestr TERYT
  6. wg dr F. Lorentza "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
  7. Familienforschung in Westpreußen. [dostęp 2015-08-15]. (niem.).
  8. Szkoła Podstawowa im. Władysława Konefki. oficjalna strona [dostęp 2019-10-04]
  9. Home - Parafia pw. Św. Michała Archanioła w Starzynie [online], www.parafiastarzyno.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  10. a b c d e Franciszek Mamuszka, Ziemia Pucka, Warszawa, PTTk "Kraj", 1989, ISBN 83-7005-170-7

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • "Dzieje Krokowej i okolic" pod red. Andrzeja Grotha wyd. Marpress Gdańsk 2002
  • "Historia Pucka" pod red. Andrzeja Grotha wyd. Marpress Gdańsk 1998
  • "Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów Słowiańskich" Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski Druk " WIEKU" Nowy-Śwlat 1900.
  • "Jeden z Wiela" Zbigniew Gach wyd. ARKUN Gdynia 1991
  • - 100 Jahre Eisebahnen im Putziger Land [100 lat kolei na Ziemi Puckiej] - materiały promocyjne Muzeum Ziemi Puckiej, pod red. Elżbiety Lewandowskiej. Puck 1997 r
  • Strona internetowa parafii w Starzynie
  • Strona internetowa Zespołu Szkół w Starzynie

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]