Stationers’ Register
Stationers’ Register (dosł. rejestr wydawców) – księga rejestrowa prowadzona przez Cech Drukarzy, Introligatorów, Księgarzy i Wydawców w Londynie. Był to cech rzemieślniczy, który w 1557 roku otrzymał królewski przywilej regulujący działalność zawodów związanych z przemysłem wydawniczym w Anglii, w tym drukarzy, introligatorów, księgarzy i wydawców. Na mocy tego przywileju cech miał prawo do konfiskaty nielegalnych edycji opublikowanych dzieł, zakazywania publikacji książek bez licencji oraz umożliwienia wydawcom rejestracji praw do publikacji konkretnych utworów drukowanych w rejestrze, co stanowiło wczesną formę prawa autorskiego.
Dla badań nad literaturą angielską późnego XVI i XVII wieku (obejmujących epoki elżbietańską, jakobicką i karolińską), a szczególnie dla angielskiego renesansu teatralnego, Rejestr Stationers jest kluczowym i niezastąpionym źródłem informacji. Dostarcza on faktów i danych, które nie są dostępne nigdzie indziej. Wraz z zapisami Mistrza Widowisk (dotyczącymi występów teatralnych, a nie publikacji), Rejestr Stationers zapewnia wiele pewnych informacji, jakie badacze posiadają na temat dzieł Willama Szekspira, Bena Jonsona oraz ich poprzedników, współczesnych i następców[1] Jest również nieocenionym źródłem informacji o publikacjach efemerycznych, takich jak popularne ballady uliczne, z których nie zachowały się żadne drukowane egzemplarze[2].
Za opłatą od czterech do sześciu pensów księgarz mógł zarejestrować swoje prawo do publikacji danego dzieła. Jeden z przykładów: Rejestr Stationers ujawnia, że 26 listopada 1607 roku księgarze John Busby i Nathaniel Butter zgłosili prawo do druku „Książki pod tytułem Pan William Shakespeare, jego historia króla Leara, jak była odgrywana przed królewską mością w Whitehall w noc św. Szczepana podczas ostatnich świąt Bożego Narodzenia przez sługi jego królewskiej mości występujące zwykle w Globe na South Bank.” (Zapłacili za to sześć pensów)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Arber, Edward, ed. A Transcript of the Registers of the Company of Stationers of London 1554–1640 A.D. 5 Volumes, London, privately printed, 1875–94. Reprinted New York, P. Smith, 1950.[1]
- Chambers, E.K. The Elizabethan Stage. 4 Volumes, Oxford, Clarendon Press, 1923.
- Eyre, G.E.B., and G.R. Rivington, eds. A Transcript of the Registers of the Worshipful Company of Stationers from 1640–1708. 3 Volumes, London, privately printed, 1913–14.
- Greg, W.W., and E. Boswell, eds. Records of the Court of the Stationers’ Company, 1576 to 1602. London, The Bibliographical Society, 1930.
- Halliday, F.E. A Shakespeare Companion 1564–1964. Baltimore, Penguin, 1964.
- Jackson, William A., ed. Records of the Court of the Stationers’ Company 1602 to 1640. London, The Bibliographical Society, 1957.
- Rollins, H.E. An Analytical Index to the Ballad-Entries (1557–1709) in the Registers of the Company of Stationers of London. University of North Carolina Press, 1924.