Stefan Çapaliku

Stefan Çapaliku

Data i miejsce urodzenia	10 marca 1965 Szkodra (Albania)
Narodowość	albańska
Język	albański
Alma Mater	Uniwersytet Tirański
Dziedzina sztuki	poezja, dramat
Ważne dzieła
"Opowieści dla Anny"

Stefan Çapaliku (ur. 10 marca 1965 roku w Szkodrze) – albański pisarz, dramaturg i reżyser filmów dokumentalnych.

Życiorys

W latach 1984–1988 odbył studia z zakresu języka i literatury albańskiej na Uniwersytecie Tirańskim. Studia podyplomowe odbył w Czechosłowacji i we Włoszech. W 1995 roku uzyskał doktorat z literatury albańskiej.

Po ukończeniu studiów podjął pracę w muzeum w Szkodrze, zajmując się badaniem rzemiosła ludowego. W latach 1993–1998 kierował katedrą języka albańskiego na uniwersytecie w Szkodrze. Obecnie pracuje w ministerstwie kultury, jest także wykładowcą estetyki na Wydziale Dramatu Uniwersytetu Tirańskiego. Współpracuje z Teatrem Migjeni w Szkodrze.

Pierwszy tomik poezji opublikował w roku 1993. Oprócz poezji pisze także powieści, opowiadania, jak również eseje i prace z historii literatury. W 1995 r. powstał pierwszy dramat Çapaliku – Ftesë për darkë (Zaproszenie na kolację)

Kilka utworów Çapaliku zostało przetłumaczonych na język polski przez Dorotę Horodyską. Był wśród nich także dramat Buty – pierwszy dramat albański przetłumaczony na język polski. Dramat ten był prezentowany polskiej publiczności, na XXXV Ogólnopolskich Spotkaniach Amatorskich Teatrów Jednego Aktora w Zgorzelcu, w inscenizacji Sandry Staniszewskiej.

W latach 2010–2012 zrealizował pięć filmów dokumentalnych. W 2020 był jednym z sygnatariuszy protestu artystów przeciwko zburzeniu Teatru Narodowego w Tiranie.

Poezja

• 1993: Asgjë më shumë se kaq s'ka ndodhë (Nic więcej niż to, co się wydarzyło).
• 1994: Koha e ndaluar (Czas zakazany).
• 2000: Fjalë për fjalë

Proza

• 1996: Kronikë në lindje (Kronika urodzenia, powieść).
• 2002: Tregime për Anën (Opowieści dla Anny).
• 2016: Secili çmendet simbas mënyrës së vet
• 2022: Një engjëll veshë me frak (powieść)

Dramat

• Buty (Kepucet) – przeł. Dorota Horodyska, Dialog 11/2004.
• Pesë drama dhe një korn anglez (Pięć dramatów i angielski róg) 2003.
• Allegretto Albania dhe drama të tjera (Allegretto Albania i inne dramaty) 2006
• 20 vjet, 2 jave, 2 dite (Dwadzieścia lat, dwa tygodnie, dwa dni), 2010.
• Pesë komedi të përgjakshme (Pięć krwawych komedii), 2010
• Libri i vogël i dramatikës (Mała księga dramatu), 2011
• Provat e një vdekje të paralajmëruar; Fausti prej Tirane; Një zjarrfikës në oborrin e teatrit : tri drama, 2014
• Trilogia Albanica 2017

Studia z historii i teorii literatury

• 1995: Fishta satirik (Satyryczny Fishta).
• 1995: Historia e letërsisë shqipe si grindje metodike
• 1997: Prijës për gjeografinë dhe sociologjinë e letërsisë shqiptare : nga fillimet deri në Luftën e Dytë Botërore (O geografii i socjologii w literaturze albańskiej: od początków do II wojny światowej).
• 1998: Letërsia e interpretuar: prijës për metodat bashkëkohore të leximit dhe studimit të letërsisë (Interpretowanie literatury: przewodnik po nowoczesnych metodach czytania i studiowania literatury).
• 2004: Estetika moderne : doracak
• 2005: I vetëm në Europë dhe shkrime të tjera për kulturën : ese
• 2017: Ars Albanica

Filmografia

• 2010: 24 karat
• 2011: Black cats
• 2011: Jam i lumtur qe Shqiptaret e pelqejne skulpturen
• 2012: Beens & Rice
• 2012: Romeo & Juliet – an Albanian gipsy & Roma version.
• 2017: Lekë Tasi

Bibliografia

• Strona poświęcona literaturze albańskiej. albanianliterature.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-01)].
• Wywiad z pisarzem
• Morawski Piotr, Sztuki przeczytane. Stefan Capaliku, Dialog 2011/5, s.216-218.