Stefan Ludwik Grodecki

Stefan Ludwik Grodecki
Stefan Gnyś
	; Polscy oficerowie po kapitulacji Westerplatte, ; 7 września 1939.; Od lewej: chor. Edward Szewczuk, por. Stefan Grodecki, kpt. Mieczysław Słaby, kpt. Franciszek Dąbrowski, ppor. Zdzisław Kręgielski
	porucznik obserwator
Data i miejsce urodzenia	25 sierpnia 1903 ; Niedźwiedź
Data i miejsce śmierci	16 sierpnia 1968 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1929–1930, 1934–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	2 pułk lotniczy,; Wojskowa Składnica Tranzytowa (Westerplatte)
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa,; kampania wrześniowa,; obrona Westerplatte
Późniejsza praca	port morski Gdańsk,; Ministerstwo Żeglugi-Centralny Zarząd Portów
	Odznaczenia

Stefan Ludwik Grodecki vel Stefan Gnyś^[1] (ur. 25 sierpnia 1903 w Niedźwiedziu, zm. 16 sierpnia 1968 w Warszawie)^[2] – porucznik Wojska Polskiego, obrońca Westerplatte, odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Zarys biografii[edytuj | edytuj kod]

Był synem Jana i Karoliny. Szkołę powszechną ukończył w 1915, egzamin dojrzałości zdał w 1923. Rozpoczął studia na Politechnice Gdańskiej na wydziale budowy maszyn i elektryki, lecz ich nie ukończył, gdyż 14 sierpnia 1929 został powołany do czynnej służby wojskowej w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie i w 2 pułku lotniczym w Krakowie. We wrześniu 1930 przeniesiono go do rezerwy. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 84. lokatą w korpusie oficerów rezerwy aeronautyki^[1].

1 sierpnia 1934 został przyjęty do pracy w Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Sprawował tam nadzór nad urządzeniami technicznymi, dźwigami w basenie portowym, siecią wodociągową i elektryczną. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 40. lokatą w korpusie oficerów rezerwy aeronautyki^[1]. Podczas obrony WST we wrześniu 1939, był adiutantem majora Henryka Sucharskiego. Po kapitulacji Westerplatte trafił do niewoli niemieckiej, którą przebył jako jeniec wojenny w Oflagu II C Woldenberg.

Po oswobodzeniu oflagu powrócił do Polski i do października 1945 pracował na kierowniczym stanowisku w porcie morskim Gdańsk. W latach 1945–1950 był zatrudniony w Centrali Zbytu Produktów Przemysłu Węglowego Gdańsk-Gdynia jako starszy inżynier ruchu, kierownik techniczny portu węglowego, a następnie jego główny inżynier. Od stycznia 1950 do kwietnia 1954 był naczelnym inżynierem ruchu w Zarządzie Portu Gdańsk-Gdynia. W kwietniu 1954 – po reorganizacji przedsiębiorstwa portowego – został przeniesiony do Warszawy na stanowisko głównego mechanika w Ministerstwie Żeglugi-Centralnym Zarządzie Portów.

Był członkiem Związku Polaków (do 1939), Związku Obrońców Westerplatte i ZBoWiD-u. Zmarł 16 sierpnia 1968. Został pochowany na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B18, rząd 1, grób 8)^[3].

Stefan Ludwik Grodecki był żonaty z Joanną z domu Kramarz, z którą miał dwoje dzieci: Jana (ur. 1946) i Barbarę (ur. 1949). Jego rodzonym bratem był ks. prałat Stanisław Grodecki (1906 - 1983), w czasie wojny kapelan 8 pułku ułanów i więzień KL Dachau. Po wojnie proboszcz parafii św. Mikołaja w Krakowie. ^[4]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – 1945
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1955
Złoty Krzyż Zasługi – 1952
Srebrny Krzyż Zasługi – 1946
Brązowy Medal za Długoletnią Służbę – 1938
Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk – 1947
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Medal 10-lecia Polski Ludowej
Złota odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” – 1956

Film[edytuj | edytuj kod]

W wyreżyserowanym przez Stanisława Różewicza filmie fabularnym Westerplatte postać por. Stefana Grodeckiego zagrał Mieczysław Milecki^[5]. Z kolei w filmie Tajemnica Westerplatte w reżyserii Pawła Chochlewa Grodeckiego zagrał Borys Szyc^[6].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Ostatnia załoga Westerplatte

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 555.
↑ Grodecki Stefan Ludwik. Westerplatte. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-20)].
↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
↑ TadeuszT. Isakowicz-Zaleski TadeuszT., Wspomnienie o ks. Stanisławie Grodeckim, kapelanie wojskowym [online], Ks.Tadeusz Isakowicz-Zaleski [dostęp 2022-09-01] (pol.).
↑ Westerplatte. IMDb. [dostęp 2015-05-03]. (ang.).
↑ Tajemnica Westerplatte. Filmweb. [dostęp 2015-05-03].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
Grodecki Stefan Ludwik. Westerplatte. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-20)].

[CITEREFRybkaStepan2004555-1] Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 555.

[2] Grodecki Stefan Ludwik. Westerplatte. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-20)].

[3] Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].

[4] TadeuszT. Isakowicz-Zaleski TadeuszT., Wspomnienie o ks. Stanisławie Grodeckim, kapelanie wojskowym [online], Ks.Tadeusz Isakowicz-Zaleski [dostęp 2022-09-01] (pol.).

[5] Westerplatte. IMDb. [dostęp 2015-05-03]. (ang.).

[6] Tajemnica Westerplatte. Filmweb. [dostęp 2015-05-03].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]