Stefanów (powiat garwoliński)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefanów
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

garwoliński

Gmina

Żelechów

Liczba ludności (2011)

455[2][3]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

08-430[4]

Tablice rejestracyjne

WG

SIMC

0697018[5]

Położenie na mapie gminy Żelechów
Mapa konturowa gminy Żelechów, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Stefanów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Stefanów”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Stefanów”
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego
Mapa konturowa powiatu garwolińskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Stefanów”
Ziemia51°47′07″N 21°49′17″E/51,785278 21,821389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Stefanów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Żelechów[6][5].

W skład sołectwa Stefanów wchodzi także wieś Budki.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Żelechowie.

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Stefanów[6][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0697030 Kałuskie część wsi
0697053 Podwierzbie część wsi

Mieszkańcy wyróżniają jeszcze Kontrowers jako część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Tereny te były zamieszkane już w czasach prehistorycznych. Najstarsze znaleziska pochodzą z okresu kultury amfor kulistych (2700-2200 lat p.n.e.). Są to m.in. krzemienne siekierki, noże i dłutko, kamienne toporki i fragmenty glinianych naczyń.

Pierwsza znana wzmianka pochodzi z 1776 roku, wspomniana jest tam osada leśna Budki Francdorf. Wieś nazywała się pierwotnie Francdorf, Franzdorf, Fransdorf. Nazwa pochodzi od niemieckiego imienia Franz (Franciszek) i słowa Dorf oznaczającego wieś. Miejscowość była bowiem zasiedlona początkowo głównie przez Niemców. Byli to osadnicy, którym dziedzic żelechowski, Ignacy Wyssogota Zakrzewski, sprzedał tutejsze lasy, aby je wykarczowali i się tu osiedlili. W spisie z 1827 roku Fransdorf liczył już 80 gospodarstw i 638 mieszkańców. Z racji rozległości i przeprowadzenia w 1880 roku szosy z Żelechowa do Sobolewa, przyjął się podział na Franzdorf I (obecny Stefanów) i Franzdorf II (obecny Piastów). W 1881 roku Franzdorf I liczył 64 gospodarstwa, 569 mieszkańców i 1462 morgi powierzchni.

W czasie I wojny światowej tutejszych Niemców władze carskie wywiozły w głąb Rosji. Później, w okresie międzywojennym mieszkało tam tylko 13 rodzin niemieckich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 7 lipca 1919 roku nastąpiła zmiana nazwy miejscowości Franzdorf I na Stefanów[7]. Nie są jasne przyczyny, dla których nową nazwą nie został Franciszków. Reszta tutejszych Niemców została ewakuowana do Rzeszy w 1942 roku. Syn nauczyciela tutejszej szkoły, Sławomir Kot, zginął rozstrzelany za działalność konspiracyjną 13 stycznia 1944 roku w Warszawie. W tym samym roku Józef Choroś został zesłany na dziesięć do lat do łagrów w ZSRR.

W okresie PRL, w 1958 roku przeprowadzono elektryfikację i założono straż pożarną. W 1963 roku wybudowano zlewnię mleka. W latach 70. wykonano meliorację. Po 1989 roku do wsi doprowadzono telefony i wodociąg (1999). W 2003 roku wybudowano nową remizę strażacką.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • kaplica pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, dawny kościół ewangelicko-augsburski wybudowany około 1905 roku
  • pozostałości dawnego, protestanckiego cmentarza niemieckiego o powierzchni 20 arów

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • "Stefanów", Jan Zduńczyk, Żelechowiak nr 2/2006

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130967
  2. ↑ Wieś Stefanów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-12-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-12-06].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1206 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 lipca 1919 r. w sprawie zmiany nazwy wsi "Francdorf I" na "Stefanów" i "Francdorf II" na "Piastów" (Dz. Urz. MSW z 1919 r. Nr 41, poz. 545)
Gmina Żelechów
Wsie
Kolonia
Części miast
Integralne cz.
miejscowości
Nieofic. cz. wsi

Herb gminy Żelechów

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefanów_(powiat_garwoliński)&oldid=72574863”