Stefan Dwornik

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Dwornik
Ilustracja
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1889
Sławków

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

4 pułk strzelców podhalańskich

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa, obrona Lwowa 1939)

Późniejsza praca

dyrektor fabryki

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Stefan Dwornik (ur. 28 lipca 1889 w Sławkowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – prawnik, major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako syn Bartłomieja i Zofii z domu Kachl. Ukończył studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Podczas I wojny światowej służył w cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej. Jego oddziałem macierzystym był 34 pułk piechoty Obrony Krajowej Jarosław. Na porucznika rezerwy został awansowany ze starszeństwem z 1 maja 1917[1].

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 14 pułku piechoty będąc dowódcą batalionu. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w Obozie Ćwiczebnym 6 Armii[2].

Po wojnie został komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty przy Dowództwie Okręgu Korpusu nr X w Przemyślu w 1922. Awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Z dniem 1 lipca 1926 został przydzielony z 14 pp do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko referenta[3]. W maju 1928 został przeniesiony do 4 pułku strzelców podhalańskich w Cieszynie na stanowisko dowódcy II batalionu[4][5]. W marcu 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, a z dniem 31 sierpnia tego roku przeniesiony w stan spoczynku[6][7]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Wadowice. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[8].

Był jednym z budowniczych Fabryki Gum Jezdnych w Dębicy (późniejszy „Stomil”, obecnie Dębica SA) i jej pierwszym dyrektorem[9], sprawującym funkcje administracyjne[10]. Zamieszkiwał przy ulicy Króla Jana III Sobieskiego 386[11].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w wojnie obronnej Polski, w 1939 roku, był w sztabie dowództwa obronie Lwowa[12]. Był ranny. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszów NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Jego córką była Zofia Dwornik (1922–2002) – montażystka filmowa[13].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[14]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[15].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” został zasadzony dwukrotnie Dąb Pamięci honorujący Stefana Dwornika: przy Zespole Szkół nr 5 im. Józefa Wybickiego w Szczecinie oraz na Placu Mikołajkowów w Dębicy (9 kwietnia 2010)[16].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Ranglisten 1918 ↓, s. 94, 353.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920, s. 7774.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 1 września 1926 roku, s. 288.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 138.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 104, 170.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929, s. 86.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 216.
  8. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 326, 939.
  9. ↑ Brakuje miejsc na lekcjach katyńskich. radiomaryja.pl, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2015-01-14].
  10. ↑ Ryszard Pajura: 150 najbardziej zasłużonych pracowników Firmy Oponiarskiej Dębica. Dębica: 2014, s. 20.
  11. ↑ Dębica. genealogyindexer.org. [dostęp 2015-01-14].
  12. ↑ Dębica. Ofiary Katania. Stefan Dwornik. debica24.eu. [dostęp 2015-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 lutego 2015)].
  13. ↑ Katyńskie piętno. Byłaby wielką montażystką – gdyby nie PRL [online], Przystanek Historia [dostęp 2023-06-20] (pol.).
  14. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  15. ↑ LISTA OSÓB ZAMORDOWANYCH W KATYNIU, CHARKOWIE, TWERZE I MIEDNOJE MIANOWANYCH POŚMIERTNIE NA KOLEJNE STOPNIE. policja.pl. [dostęp 2014-04-09].
  16. ↑ Kolejne Dęby Pamięci posadzono w Dębicy. saperzy-debica.pl, 9 kwietnia 2010. [dostęp 2015-01-14].
  17. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 32.
  18. ↑ Stefan Dwornik. muzeumkatynskie.pl. [dostęp 2015-01-14].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Dwornik&oldid=72976848”