Stefan Mustafa Abramowicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Mustafa Abramowicz
Munia
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1915
Kleck

Data i miejsce śmierci

9 kwietnia 2018
Manchester

Przebieg służby
Lata służby

1937–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941–1942)
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

1 Szwadron Tatarski

Główne wojny i bitwy

kampania wrześniowa
bitwa o Monte Cassino

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Wojska Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Italii (Wielka Brytania) Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania) Medal Obrony (Wielka Brytania)

Stefan Mustafa Abramowicz ps. Munia (ur. 20 stycznia 1915 w Klecku, zm. 9 kwietnia 2018 w Manchesterze[1]) – polski ułan pochodzenia tatarskiego z 1 szwadronu tatarskiego 13 pułku Ułanów Wileńskich, żołnierz 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, uczestnik bitwy o Monte Cassino, porucznik Wojska Polskiego w stanie spoczynku.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 20 stycznia 1915[2] w Klecku niedaleko Nieświeża, w rodzinie polskich Tatarów – właściciela garbarni Ibrahima Abramowicza i zajmującej się ogrodnictwem Fursii Aleksandrowicz. Miał pięcioro rodzeństwa. W prywatnej szkole uczył się czytania Koranu w języku arabskim. W 1925 poszedł do szkoły powszechnej w Klecku. Aby pomoc rodzicom w pracy na gospodarce, naukę musiał zakończył w wieku 15 lat.

Służba wojskowa i okres II wojny światowej[edytuj | edytuj kod]

15 września 1937 został powołany do czynnej służby wojskowej na okres dwóch lat, którą odbywał w 1 szwadronie tatarskim 13 pułku Ułanów Wileńskich Wojska Polskiego w Nowej Wilejce. W trakcie polskiej wojny obronnej we wrześniu 1939 oddelegowano go do wysyłania pociągami z koszar pułku i uzupełniania jednostek czynnego wojska przybyłymi rezerwistami kierowanymi na front zachodni. Razem ze swoim szwadronem brał udział w walkach z Niemcami na Mazowszu i Lubelszczyźnie[3].

27 września 1939 został aresztowany i osadzony w obozie jenieckim dla szeregowców w Kozielsku. Po dwumiesięcznym brutalnym śledztwie został w listopadzie 1939 skierowany do prac przy naprawie dróg i remoncie lotnisk w rejonie Lwowa i Przemyśla, a później jako pracownik przymusowy wysłany do kopalni Rudy Żelaza w Krzywym Rogu[4]. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej został w lipcu 1941 ewakuowany w kolumnie marszowej do obozu jenieckiego w Starobielsku. Następnie na mocy układu Sikorski-Majski został zwolniony z obozu i wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych formowanych w ZSRR[5]. W kwietniu 1942 wraz z armią dostał się, poprzez port w Krasnowodzku, do Iranu. Przez Irak i Palestynę dotarł do Egiptu.

Został elektrykiem pojazdów mechanicznych szwadronowej czołówki naprawczej. Od kwietnia 1944 służył jako czołgista w 1 pułku Ułanów Krechowieckich 2 Warszawskiej Brygady Pancernej 2 Korpusu, który włączono do 8 Armii Wojsk Sprzymierzonych, dowodzonej przez gen. Olivera Leese. Brał udział w kampanii włoskiej, walcząc m.in. w bitwie o Monte Cassino[6]. W czerwcu 1944, ranny w czołgu podczas boju pod Ankoną, trafił do szpitala polowego. W lutym 1945 z nową załogą brał udział w wyzwoleniu Loreto oraz Bolonii.

Po wojnie[edytuj | edytuj kod]

Po demobilizacji Polskich Sił Zbrojnych, będąc w stopniu starszego ułana, przypłynął z polskimi żołnierzami okrętem „Mauretania” do Liverpoolu w Anglii. Służbę wojskową zakończył w 1947. Ze względu na zajęcie Wileńszczyzny przez Związek Radziecki pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii[7]. W 1971 odwiedził pierwszy raz po wojnie swoje rodzinne strony. W 1984 rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie nadał mu stopień plutonowego w korpusie podoficerów kawalerii.

W październiku 2000 został awansowany na stopień podporucznika, a w lipcu 2016 na stopień porucznika i odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[6].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu wojny osiadł na stałe w Manchesterze. W grudniu 1949 ożenił się z polską Tatarką Haliną Milkamanowiczówną (1926–1999) ze Słonimia na Kresach. Miał z nią dwie córki: Mary i Janet.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Wędrówka życiowa, Autobiografia (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 2004)
  • Droga mojego życia (Muzułmański Związek Religijny RP Najwyższe Kolegium Muzułmańskie, 2016; ISBN 978-83-934341-7-6)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Zmarł Stefan Mustafa Abramowicz. Ostatni Ułan Rzeczypospolitej ze słynnego 1. Szwadronu Tatarskiego 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Historykon.pl, 10 kwietnia 2018. [dostęp 2018-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-07)].
  2. ↑ Dokumenty podają błędną datę jego urodzin 20 lutego 1916.
  3. ↑ TYLKO U NAS. Najstarszy żyjący polski ułan odznaczony przez prezydenta Dudę! Szczerski: „Jest symbolem męstwa i hartu ducha” [online] [dostęp 2017-11-26].
  4. ↑ l, Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Aktualności / Ordery i odznaczenia / Stefan Mustafa Abramowicz odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski [online], prezydent.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  5. ↑ Order dla łagiernika – ostatniego ułana Rzeczypospolitej? – DziennikNarodowy.PL [online], dzienniknarodowy.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
  6. ↑ a b Stefan Mustafa Abramowicz odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. prezydent.pl. [dostęp 2016-07-15].
  7. ↑ Stefan Abramowicz. Najstarszy ułan Rzeczypospolitej awansowany na porucznika | HISTORIA.org.pl – historia, kultura, muzea, matura, rekonstrukcje i recenzje historyczne [online], historia.org.pl [dostęp 2017-11-26].
  8. ↑ a b c d e f g DKAmedia, Ostatni polski ułan, por. Stefan Mustafa Abramowicz, upamiętniony w Manchesterze [online], BritishPoles.uk, 20 października 2019 [dostęp 2022-05-31] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Mustafa_Abramowicz&oldid=70565121”