Przejdź do zawartości

Stenopterapion tenue

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stenopterapion tenue
(Kirby, 1808)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Nadrodzina

ryjkowce

Rodzina

pędrusiowate

Podrodzina

Apioninae

Nadplemię

Apionitae

Plemię

Apionini/Oxystomatini

Podplemię

Synapiina

Rodzaj

Stenopterapion

Podrodzaj

Stenopterapion (Stenopterapion)

Gatunek

Stenopterapion (Stenopterapion) tenue

Synonimy
  • Apion tenue Kirby, 1808
  • Apion (Eutrichapion) tenue Kirby, 1808
  • Apion (Stenopterapion) tenue Kirby, 1808

Stenopterapion tenuegatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i podrodziny Apioninae. Zamieszkuje głównie zachodnią Palearktykę. Stadium larwalne żeruje na lucernach, natomiast dorosłe wykazywane są też z innych bobowatych.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1808 roku przez Williama Kirby’ego pod nazwą Apion tenue[1]. W 1990 roku Miguel A. Alonso-Zarazaga wyznaczył go gatunkiem typowym rodzaju Stenopterapion[2].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o ciele długości od 1,6 do 2 mm, wydłużonym, ubarwionym czarno, czasem z lekkim połyskiem stalowym, trochę spiżowym lub ołowianym, zwłaszcza na pokrywach. Głowa jest tak szeroka jak długa[3]. Na czole obecny jest tylko jeden pośrodkowy rowek nagi i niepunktowany, pozostałe rowki czoła są punktowane i owłosione[2]. Na ciemieniu punktowanie rozciąga się w tył poza tylne krawędzie oczu na dystans nie mniejszy niż średnica oka, w tyle będąc trochę bardziej rozproszonym i niewygraniczonym od stawowej powierzchni głowy. Ryjek jest krótszy niż głowa i przedplecze razem wzięte, u samicy trochę bardziej zakrzywiony i skąpiej punktowany niż płci przeciwnej. Przedplecze jest bardziej walcowate i słabiej po bokach rozszerzone niż u podobnego S. intermedium, silnie zmatowiałe wskutek bardzo drobnego mikrosiateczkowania, rzeźbione ponadto punktami drobniejszymi niż u S. intermedium[3], rzadszymi i płytszymi niż u innych przedstawicieli rodzaju[2], rozstawionymi głównie na odległości znacznie większe niż ich średnice. Pokrywy są stosunkowo lśniące[3], pozbawione szczecinek wyspecjalizowanych[2].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Owad rozmieszczony od nizin po niższe położenia w górach. Zasiedla łąki, zarośla, przydroża, pola i rowy[4]. Larwymonofagicznymi fitofagami lucern. Podawane są z lucerny nerkowatej, sierpowatej i siewnej. Żerując, drążą w rdzeniu łodygi chodniki osiągające od 12 do 15 cm długości[4][5]. W jednym chodniku zwykle rozwijają się trzy lub cztery larwy. Przepoczwarczenie następuje w komorze wydrążonej tuż pod skórką[5]. Postacie dorosłe odżywiają się liśćmi i kwiatami lucern, koniczyn, nostrzyków oraz wilżyn[3][4][5].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Serbii oraz europejskich części Rosji i Turcji. W Afryce Północnej podawany jest z Maroka, Algierii i Tunezji. W Azji wykazany został z syberyjskiej części Rosji, Gruzji, Armenii, Cypru, anatolijskiej części Turcji i Izraela[1].

Znaczenie gospodarcze

[edytuj | edytuj kod]

W przypadku masowych pojawów bywa notowany jako istotny szkodnik upraw lucerny siewnej[4][3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 7. Curculionoidea I, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2011, s. 150-152, ISBN 978-87-88757-93-4.
  2. a b c d Miguel Ángel Alonso-Zarazaga. Revision of the supraspecific taxa in the Palaearctic Apionidae Schoenherr, 1823 (Coleoptera, Curculionoidea). 2. Subfamily Apioninae Schoenherr, 1823: introduction, keys and descriptions. „Graellsia”. 46, s. 19-156, 1990. 
  3. a b c d e Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98a Ryjkowce – Curculionidae. Wstęp i podrodzina Apioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1965.
  4. a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. 23 (18), 1992. 
  5. a b c W.N. Ellis: Stenopterapion tenue (Kirby, 1808). [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2025-01-11].