Straż Leśna
 Naszywka Straży Leśnej | |
 Patrol Straży Leśnej w pobliżu Śremu (2013) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1946 |
| Główny Inspektor Straży Leśnej |
Tomasz Wisłocki |
| Zatrudnienie |
ok. 1 tys. osób[1] |
.jpg)
Straż Leśna – umundurowana i uzbrojona formacja o uprawnieniach policyjnych, klasyfikowana jako straż ochrony przyrody i zaliczana do policji administracyjnych[1]. Powołana do zwalczania przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony przyrody oraz wykonywania innych zadań w zakresie ochrony mienia[2]. Działa w Lasach Państwowych, kieruje nią Główny Inspektor Straży Leśnej, zaś strażnicy leśni zaliczani są do Służby Leśnej.
Strażnicy leśni[edytuj | edytuj kod]
Strażnicy leśni muszą spełniać wymagania przewidziane dla pracowników Służby Leśnej, m.in. posiadać obywatelstwo polskie, mieć ukończone 21 lat i dysponować pełnią praw cywilnych i obywatelskich. Rozporządzenie ministra środowiska z 2003 wskazuje, że na stanowisku strażnika leśnego lub starszego strażnika leśnego nie zatrudnia się osoby z zaburzeniami psychicznymi lub o znacznie ograniczonej sprawności psychofizycznej, wskazującej istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego, uzależnionej od alkoholu lub substancji psychoaktywnych[3].
Strażnik leśny ma prawo do m.in.: legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia i świadków przestępstwa lub wykroczenia, nakładania mandatów karnych, zatrzymywania i dokonywania kontroli środków transportu na obszarach leśnych oraz w ich bezpośrednim sąsiedztwie, przeszukiwania pomieszczeń i innych miejsc (w przypadkach uzasadnionego podejrzenia o popełnienie przestępstwa), ujęcia na gorącym uczynku sprawcy przestępstwa lub wykroczenia albo w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa oraz jego doprowadzenia do Policji[2].
Strażnicy leśni mają prawo do noszenia broni palnej długiej i krótkiej, kajdanek zakładanych na ręce, pałki służbowej, ręcznego miotacza substancji obezwładniających oraz przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej. W określonych przypadkach mogą użyć lub wykorzystać środki przymusu bezpośredniego i broń palną[2].
W zależności od uzyskanych zgód pojazdy służbowe straży leśnej mogą być wyposażone w pomarańczowe lub niebieskie światła błyskowe na dachu.
Część uprawnień strażników przysługuje, podleśniczym, leśniczym, inżynierom nadzoru, zastępcom nadleśniczego i nadleśniczemu.
Przy dyrekcjach regionalnych mogą być tworzone grupy interwencyjne Straży Leśnej.
Na mocy zarządzenia Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 grudnia 2018 roku i rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19 grudnia 2017 roku, strażnicy leśni otrzymali oznaki identyfikacyjne wzorowane na policyjnych, co jest powrotem do przedwojennej blachy leśnej.
Dystynkcje[edytuj | edytuj kod]
Wzory oznak noszonych na klapach marynarki do munduru wyjściowego Straży Leśnej:
| Patka (oznaka) |
Stanowisko |
|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
Organizacja[edytuj | edytuj kod]
Strażą Leśną kieruje Główny Inspektor Straży Leśnej, który podlega Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych[2].
Jednostkami Straży Leśnej są:
- posterunki w nadleśnictwach podporządkowane nadleśniczemu;
- grupy interwencyjne w regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych podporządkowane dyrektorowi regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych[2].
W parkach narodowych w odpowiednikiem straży leśnej jest Straż Parku, wcześniej Straż Leśna posiadała swoje posterunki przy parkach narodowych.
Działalność[edytuj | edytuj kod]
Straż Leśna została powołana w 1946 na mocy dekretu o Straży Leśnej. Formacja ta była zorganizowana na wzór wojskowy i podlegała ministrowi leśnictwa. Składała się z oficerów (komisarz, nadkomisarz, inspektor), których mianował minister leśnictwa, oraz z szeregowych (strażnik, starszy strażnik, przodownik, starszy przodownik), których mianowały właściwe organa administracji Lasów Państwowych. Dekret z 1946 obowiązywał do 1 stycznia 1992[4]. Tego dnia weszła w życie ustawa o lasach, która określiła nowe przepisy działalności Straży Leśnej[2].
W latach 1992–2010 Straż Leśna brała udział w 21 584 sprawach karnych w roli oskarżyciela publicznego. Najwięcej spraw (1492) w tym okresie było w 2010, najmniej (571) zaś w 2008[5].
W 2011 strażnicy leśni nałożyli 9766 mandatów na łączną kwotę 1197,22 tys. zł. Ponadto skierowali do sądów 1106 wniosków, sądy rozstrzygnęły 256[6]. W 2012 strażnicy leśni nałożyli 11 963 mandatów na łączną kwotę 1278,52 tys. zł. Ponadto skierowali do sądów 796 wniosków, sądy rozstrzygnęły 221[7].
Według stanu z 30 czerwca 2015 – 954 pracowników Straży Leśnej (na 980 zatrudnionych) dysponowało 1060 sztukami broni palnej, 970 sztukami kajdanek, 538 pałkami służbowymi, 710 ręcznymi miotaczami substancji obezwładniających i 13 paralizatorami. Podczas kontroli Najwyższa Izba Kontroli ustaliła, że w latach 2013–2015 Straż Leśna nie użyła broni wobec ludzi, odnotowano za to osiem przypadków jej wykorzystania do unieszkodliwienia zwierzęcia[1].
1 czerwca 2017, decyzją Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, utworzono Centrum Szkolenia Strzeleckiego Lasów Państwowych im. Jana Wendy w Plaskoszu k. Tucholi[8].
Zatrudnienie (2001–2011)[edytuj | edytuj kod]
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Wykorzystanie broni przez wybrane służby i straże oraz nadzór organów państwa nad jej reglamentacją. nik.gov.pl, 3 lutego 2016. [dostęp 2018-06-16].
- ↑ a b c d e f Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. z 1991 r. nr 101, poz. 444).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 stycznia 2003 r. w sprawie stanowisk, stopni służbowych oraz zasad wynagradzania w Służbie Leśnej (Dz.U. z 2003 r. nr 11, poz. 123).
- ↑ Dekret z dnia 5 lipca 1946 r. o Straży Leśnej (Dz.U. z 1946 r. nr 41, poz. 238).
- ↑ Tadeusz Pasternak: Kradzież drewna i niszczenie drzew. analizydnadrzew.ukw.edu.pl, 27 września 2012. [dostęp 2018-06-20].
- ↑ a b Tadeusz Pasternak: Raport zwalczania szkodnictwa leśnego za rok 2011 (cz. analityczna). Warszawa: Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, 2012, s. 20.
- ↑ Tadeusz Pasternak: Raport. Zwalczanie szkodnictwa leśnego w 2012 roku. Warszawa: Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, 2013, s. 3, 13.
- ↑ Zarządzenie nr 21 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 31 maja 2017 r. w sprawie utworzenia innej jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych nieposiadającej osobowości prawnej o zasięgu krajowym – Centrum Szkolenia Strzeleckiego Lasów Państwowych im. Jana Wendy w Plaskoszu k. Tucholi (OR.0140.2.2017)