Straszak

Straszak
	Mormoops
	Leach, 1821
	; Straszak jaskiniowy (M. megalophylla)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Noctilionoidea
Rodzina	straszakowate
Rodzaj	straszak
	Typ nomenklatoryczny
	Mormoops blainvillii Leach, 1821
Synonimy
	Aello Leach, 1821; Mormops: F. Cuvier, 1829; Mormops: J.E. Gray, 1829; Mormops: Festa, 1906;
	Aello Leach, 1821; Mormops: F. Cuvier, 1829; Mormops: J.E. Gray, 1829; Mormops: Festa, 1906;
Gatunki
	3 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	3 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Straszak^[6] (Mormoops) – rodzaj ssaków z rodziny straszakowatych (Mormoopidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce^[7]^[8]^[9].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 52–73 mm, długość ogona 18–30 mm, długość ucha 10–16 mm, długość tylnej stopy 9–14 mm, długość przedramienia 43–61 mm; masa ciała 6–22 g^[8]^[10].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1821 roku angielski przyrodnik William Elford Leach w artykule zatytułowanym Postacie siedmiu rodzajów nietoperzy z liściastymi wyrostkami na nosie, opublikowanym w czasopiśmie „Transactions of the Linnean Society of London”^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) straszak antylski (M. blainvillei).

Etymologia

Mormoops (Mormops): gr. μορμώ mormō ‘postrach, straszydło, straszak’; ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd’^[11].
Aello: w mitologii greckiej Aello (gr. Αελλω Aellō, łac. Aello) była jedną z harpii zobowiązaną przez bogów do zawierania pokoju oraz karania za zbrodnie^[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Aello cuvieri Leach, 1821 (= Mormoops blainvillii Leach, 1821).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[13]^[10]^[7]^[6]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[6]	Podgatunki^[8]^[7]^[10]	Rozmieszczenie geograficzne^[8]^[7]^[10]	Podstawowe wymiary^[8]^[10]^[c]	Status IUCN^[14]
	Mormoops blainvillei	Leach, 1821	straszak antylski	gatunek monotypowy	Kuba, Jamajka, Haiti, Dominikana i Portoryko (wraz z wyspą Mona)	DC: 3,2–5,6 cm DO: 2,8–3 cm DP: 4,3–5 cm MC: 6–11 g	LC
	Mormoops megalophylla	(Peters, 1864)	straszak jaskiniowy	g4 podgatunki	południowe Stany Zjednoczone (południowo-zachodnia Arizona i Teksas) i Kalifornia Dolna (Meksyk) na południe do Nikaragui, Kolumbia, Ekwador, północno-zachodnie Peru i Wenezuela, także Aruba i Trynidad i Tobago (Trynidad); zakres wysokości: do 3000 m n.p.m.	DC: 5,6–7,3 cm DO: 1,8–3,1 cm DP: 5–6,1 cm MC: 11–22 g	LC

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.

Opisano również gatunek wymarły z późnego plejstocenu dzisiejszej Kuby^[15]:

Mormoops magnus Silva-Taboada, 1974 – straszak olbrzymi

Uwagi

↑ Nieuzasadniona poprawka Mormoops Leach, 1821.
↑ ^a ^b Niepoprawna późniejsza pisownia Mormoops Leach, 1821.
↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

Przypisy

↑ ^a ^b W.E. Leach. The Characters of seven Genera of Bats with foliaceous Appendages to the Nose. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13, s. 76, 1822. (ang.).
↑ W.E. Leach. The Characters of three new Genera of Bats without foliaceous Appendages to the Nose. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13, s. 69, 70, 1822. (ang.).
↑ F. Cuvier: Zoologie–Mammologie. W: Dictionnaire des sciences naturelles, dans lequel on traite méthodiquement des différens êtres de la nature, considérés soit en eux-mêmes, d’après l’état actuel de nos connoissances, soit relativement à l’utilité qu’en peuvent retirer la médecine, l’agriculture, le commerce et les artes. Suivi d’une biographie des plus célèbres naturalistes. T. 59. Paris & Strasbourg: F. G. Levrault & Le Normant, 1829, s. 422. (fr.).
↑ J.E. Gray. An attempt to improve the natural arrangement of the genera of bat, from actual examination; with some observations on the development of their wings. „The Philosophical magazine”. New and united series. 6 (31), s. 30, 1829. (ang.).
↑ E. Festa. Viaggio del Dr. Enrico Festa nel Darien, nell’Ecuadore regioni vicine. „Bollettino dei Musei di Zoologia ed Anatomia comparata della R. Università di Torino”. 21, s. 7, 1906.
↑ ^a ^b ^c Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 109. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 158. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e A. Pavan: Family Mormoopidae (Ghost-faced Bats, Naked-backed Bats and Mustached Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 437. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Mormoops. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 492. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 432.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 81.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-10]. (ang.).
↑ Taxonomy: – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-10]. (ang.).
↑ G. Silva Taboada. Fossil Chiroptera from cave deposits in central Cuba, with description of two new species (genera Pteronotus and Mormoops) and the first West Indian record of Mormoops megalophylla. „Acta Zoologica Cracoviensia”. 19 (3), s. 52, 1974. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[3] Nieuzasadniona poprawka Mormoops Leach, 1821.

[uwaga1-5] Niepoprawna późniejsza pisownia Mormoops Leach, 1821.

[16] DC – długość ciała; DO – długość ogona; DP – długość przedramienia; MC – masa ciała

[Leacha-1] W.E. Leach. The Characters of seven Genera of Bats with foliaceous Appendages to the Nose. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13, s. 76, 1822. (ang.).

[Leachb-2] W.E. Leach. The Characters of three new Genera of Bats without foliaceous Appendages to the Nose. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13, s. 69, 70, 1822. (ang.).

[Cuvier-4] F. Cuvier: Zoologie–Mammologie. W: Dictionnaire des sciences naturelles, dans lequel on traite méthodiquement des différens êtres de la nature, considérés soit en eux-mêmes, d’après l’état actuel de nos connoissances, soit relativement à l’utilité qu’en peuvent retirer la médecine, l’agriculture, le commerce et les artes. Suivi d’une biographie des plus célèbres naturalistes. T. 59. Paris & Strasbourg: F. G. Levrault & Le Normant, 1829, s. 422. (fr.).

[Gray-6] J.E. Gray. An attempt to improve the natural arrangement of the genera of bat, from actual examination; with some observations on the development of their wings. „The Philosophical magazine”. New and united series. 6 (31), s. 30, 1829. (ang.).

[Festa-7] E. Festa. Viaggio del Dr. Enrico Festa nel Darien, nell’Ecuadore regioni vicine. „Bollettino dei Musei di Zoologia ed Anatomia comparata della R. Università di Torino”. 21, s. 7, 1906.

[Cichocki&inni-8] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 109. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 158. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Pavan-10] A. Pavan: Family Mormoopidae (Ghost-faced Bats, Naked-backed Bats and Mustached Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 437. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-11] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Mormoops. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-28]. (ang.).

[amw-12] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 492. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792179_432]-13] Palmer 1904 ↓, s. 432.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791828_81]-14] Palmer 1904 ↓, s. 81.

[mdd-15] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-03-10]. (ang.).

[17] Taxonomy: – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-03-10]. (ang.).

[tab-18] G. Silva Taboada. Fossil Chiroptera from cave deposits in central Cuba, with description of two new species (genera Pteronotus and Mormoops) and the first West Indian record of Mormoops megalophylla. „Acta Zoologica Cracoviensia”. 19 (3), s. 52, 1974. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[c]

[14]

[15]