Strepet

Strepet
	Tetrax tetrax
	(Linnaeus, 1758)
	; samiec
	; samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dropie
Rodzina	dropie
Rodzaj	Tetrax; T. Forster, 1817
Gatunek	strepet
Synonimy
	Otis tetrax Linnaeus, 1758; Thalassarche campestris T. Forster, 1817; Otis tetrax orientalis Hartert, 1916;
	Otis tetrax Linnaeus, 1758; Thalassarche campestris T. Forster, 1817; Otis tetrax orientalis Hartert, 1916;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym występuje przez cały rok przeloty zimowiska wymarł prawdopodobnie wymarł
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Strepet^[5] (Tetrax tetrax) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dropi (Otididae), zamieszkujący Eurazję i północno-zachodnią Afrykę. Wyjątkowo zalatuje do Polski. Bliski zagrożenia wyginięciem.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1758 Karol Linneusz w 10. edycji Systema Naturae. Autor nadał mu nazwę Otis tetrax, a jako miejsce typowe wskazał „Europę, a zwłaszcza Galię”^[6], co Hartert uściślił do Francji^[3]^[7]^[8].

Strepet jest jedynym przedstawicielem rodzaju Tetrax. Jest to gatunek monotypowy^[7]^[9], choć Hartert proponował wydzielenie wschodniej populacji, charakteryzującej się nieco większym rozmiarem i bardziej szarym upierzeniem górnych partii ciała, do podgatunku orientalis^[7]^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Para strepetów (samiec z prawej, samica z lewej)

Wygląd: Jest to najmniejszy z dropi. Samiec w szacie godowej ma wierzch głowy płowobrązowy z ciemnymi plamkami, boki głowy szaropopielate, szyję czarną z dwoma białymi pasami, górnym w kształcie litery „U”, a dolnym w formie półobroży. W locie widoczne charakterystyczne białe plamy na skrzydłach. Wierzch ciała płowobrązowy z ciemnobrązowym rysunkiem, spód biały, boki rdzawe. Samica ma głowę, szyję i wierzch ciała płowobrązowy z ciemniejszym rysunkiem, brzuch i podogonie białe. Samiec w szacie spoczynkowej oraz osobniki młodociane podobne do samicy.
Wymiary średnie: długość ciała ok. 40–50 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 105–115 cm^[7]
masa ciała ok. 600–950 g

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Strepet zamieszkuje Półwysep Iberyjski, Maroko, Francję, Półwysep Apeniński, Korsykę, Sardynię oraz Ukrainę, południową Rosję po Kazachstan, Kirgistan i północno-zachodnie Chiny, także północny Iran. Wschodnia część populacji wędrowna, zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Azji Mniejszej, na Kaukazie oraz w Azji Południowej.

W Polsce do początków XX wieku sporadycznie gniazdował, obecnie zalatuje wyjątkowo. Od 1950 roku stwierdzony zaledwie dwa razy: we wrześniu 2012 w woj. lubelskim^[10] oraz w maju 2018 na Karsiborskiej Kępie (woj. zachodniopomorskie)^[11].

Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Biotop: Stepy i pola uprawne z niskimi roślinami.

Jaja z kolekcji muzealnej

Gniazdo: Gniazdo znajduje się na ziemi i jest osłonięte roślinnością^[12].
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w lutym–czerwcu 3 do 4 jaj.
Wysiadywanie, pisklęta: Jaja wysiadywane są przez okres 20 do 22 dni przez samicę. Samiec czuwa w pobliżu gniazda. Pisklęta opuszczają samicę jesienią.
Pożywienie: Pokarm mieszany. Zielone części roślin, owady i drobne kręgowce.

Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje strepeta za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Liczebność światowej populacji, według szacunków, mieści się w przedziale 100–500 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy^[4].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[13].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

ptaki Polski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Tetrax tetrax, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Tetrax, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2011-01-13] (ang.).
↑ ^a ^b ^c D. Lepage: Little Bustard Tetrax tetrax. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-31]. (ang.).
↑ ^a ^b Tetrax tetrax, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Otididae Rafinesque, 1815 - dropie - Bustards (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-07].
↑ K.K. Linneusz K.K., Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 10, t. 1, Holmiae 1758, s. 154 (łac.).
↑ ^a ^b ^c ^d Collar, N., Garcia, E.F.J. & de Juana, E.: Little Bustard (Tetrax tetrax). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2019. [dostęp 2019-12-30].
↑ ^a ^b E. Hartert. Notes on the Little Bustard. „Novitates Zoologicae”. 23, s. 337–339, 1916. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-07]. (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 29. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2012. „Ornis Polonica”. 54, s. 109–150, 2013.
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 35. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2018. „Ornis Polonica”. 60, s. 125–160, 2019.
↑ Strepet (Tetrax tetrax), www.ekologia.pl [dostęp 2021-12-27] .
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Tetrax tetrax, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[itis2-2] Tetrax, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2011-01-13] (ang.).

[avibase-3] D. Lepage: Little Bustard Tetrax tetrax. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-31]. (ang.).

[iucn-4] Tetrax tetrax, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Otididae Rafinesque, 1815 - dropie - Bustards (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-07].

[oryg-6] K.K. Linneusz K.K., Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 10, t. 1, Holmiae 1758, s. 154 (łac.).

[hbwa-7] Collar, N., Garcia, E.F.J. & de Juana, E.: Little Bustard (Tetrax tetrax). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2019. [dostęp 2019-12-30].

[hartert-8] E. Hartert. Notes on the Little Bustard. „Novitates Zoologicae”. 23, s. 337–339, 1916. (ang.).

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-07]. (ang.).

[kf2012-10] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 29. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2012. „Ornis Polonica”. 54, s. 109–150, 2013.

[kf2018-11] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 35. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2018. „Ornis Polonica”. 60, s. 125–160, 2019.

[12] Strepet (Tetrax tetrax), www.ekologia.pl [dostęp 2021-12-27] .

[13] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]