Strzępiak promienisty
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
strzępiak promienisty |
| Nazwa systematyczna | |
| Inocybe splendens R. Heim Encyclop. Mycol. 1, Le Genre Inocybe (Paris) 1: 328 (1932) | |
Strzępiak promienisty (Inocybe splendens R. Heim) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1990 roku[2]. W opracowaniu Władysława Wojewody z 2003 r. gatunek ten jest synonimizowany z Inocybe phaeoluca Kühner[3], jednak według Index Fungorum są to odrębne gatunki[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 3–5 cm, początkowo stożkowaty, potem rozpostarty z wyraźnym, tępym garbkiem. Brzeg podgięty. Powierzchnia promieniście popękana i pokryta ciemnobrązowymi, liliowymi lub purpurowo-czarniawymi, przylegającymi włókienkami. Spomiędzy włókienek prześwituje słomkowe tło[2].
Przyrośnięte, lub wyraźnie zbiegające średnio gęste, szerokie. Początkowo o barwie od białawej do płoworóżowej, potem ciemniejsze od zarodników[2].
Wysokość 3–5,5 cm, grubość 0,7–1,1 cm, walcowaty, z obrzeżoną bulwką w podstawie. Powierzchnia biała, na szczycie oszroniona[2].
Biały, mięsisty, o nieprzyjemnym smaku i ziemistym zapachu[2].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki eliptyczno-łódeczkowate z dzióbkiem, 9,5–11,2 × 5,5–16,2 µm. Cystydy liczne, 55–75 × 17–20 µm, na szczycie z kryształkami[2].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie strzępiaka brunatnego w Europie i w Ameryce Północnej[4]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano dwa stanowiska. Ponieważ jednak gatunek ten w checklist W. Wojewody synonimizowany jest ze strzępiakiem brunatnym, nie wiadomo, o który z tych gatunków chodzi[3]. Nowsze stanowiska podaje internetowy atlas grzybów, ale również pod nazwą wg W. Wojewody strzępiak brunatny Inocybe splendens. Zaliczony w nim jest do gatunków rzadkich i wymagających ochrony[5].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi, głównie w lasach liściastych. Spotykany pod klonami, brzozami, grabami, topolami, dębami, lipami, wierzbami, ale także pod sosnami[3].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Inocybe splendens R. Heim opisany został we Francji, gdzie występował na leśnych polankach. Ponieważ w opracowaniu W. Wojewody synonimizowany jest ze strzępiakiem brunatnym Inocybe phaeoluca Kühner, jego występowanie w Polsce wymaga dalszych badań. Dla s. brunatnego charakterystyczną cechą jest brak różowego odcienia i oszronienie trzonu na całej długości[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-04-02] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Andrzej Nespiak, Grzyby. Tom XIX. Strzępiak (Inocybe), Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie Skłodowskiej, 1990, ISBN 83-01-08749-8
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ Discover Life [online] [dostęp 2020-03-20] (ang.).
- ↑ Stanowiska ''Inocybe splendens'' w Polsce [online] [dostęp 2020-04-02] (ang.).