Strzeleczki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strzeleczki
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Urząd Miejski w Strzeleczkach
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

krapkowicki

Gmina

Strzeleczki

Data założenia

XIII wiek

Prawa miejskie

1327–1742, od 2024

Burmistrz

Marek Pietruszka

Powierzchnia

27,7447[1] km²

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


1539[2]
55,5 os./km²

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-364[3]

Tablice rejestracyjne

OKR

Położenie na mapie gminy Strzeleczki
Mapa konturowa gminy Strzeleczki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Strzeleczki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Strzeleczki”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Strzeleczki”
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego
Mapa konturowa powiatu krapkowickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Strzeleczki”
Ziemia50°27′30″N 17°51′09″E/50,458333 17,852500
TERC (TERYT)

1605034[4]

SIMC

0503600[4]

Urząd miejski
ul. Rynek 4
47-364 Strzeleczki
Strona internetowa
BIP

Strzeleczki (dodatkowa nazwa w j. niem. Klein Strehlitz) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Strzeleczki[5][4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położone jest w Kotlinie Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nie rzeka Biała.

Strzeleczki uzyskały lokację miejską w 1327 roku[6]. Zdegradowane do rangi wsi w związku z reformą miejską w Prusach[7]. Po II wojnie światowej w Polsce. W latach 1945–1954 siedziba wiejskiej gminy Strzeleczki w powiecie prudnickim, 1954–1972 gromady Strzeleczki[8] (od 1956 w powiecie krapkowickim[9]), a od 1973 reaktywowanej gminy Strzeleczki[10]. W latach 1975–1998 należały administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego. 1 stycznia 2024 odzyskały status miasta[1].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miasto w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Strelicia Minor[11]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod obecnie używaną, polską nazwą Strzeleczki, a także niemiecką Klein Strehlitz we fragmencie „Klein Strehlitz (1531 Parva Streletz, 1535 Klein Streletz, polnisch Strzeleczki)”[12]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie należącej do powiatu prudnickiego, polską nazwę Strzeleczki[13]. Podobnie jak w przypadku miasta Strzelce Opolskie nazwa pochodzi od polskiego określenia na strzelanie lub wyrazu strzała. Do nazwy nawiązuje strzała umieszczona w herbie miejscowości.

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Strelci (1245), Strelicz (1327), Wenyngen Strelicz (1389), in parvo Strelicz (1398), Parwa Strelicz (1418), Parva Strelicz (1447), in Parva Strzelecz (1531), in Parva Strzelec (1531), Klein-Streletz (1535), Strehlitz Klein (1656), In pago Klein-Strelitz, in oppido Minori-Strelic (1679), parvo-Strelicz (1686), in parvo-Strzelitz, in oppido Minori-Strelitz (1687), Kl. Strelitz (1736), Klein Strehlitz (1743), Klein-Strehliz, małe Strehletzke (1784), Klein Strehlitz, Strzeleczki (1845), Strzelce Małe al. Strzeleczki, niem. Klein Strehlitz (1890), Strzeleczki – Klein Strehlitz (1939), Klein Strehlitz – Strzeleczki, -czek, strzelecki (1946), Strzeleczki, -czek (1982)[14].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Średniowiecze[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość powstała jako osada targowa na szlaku z Prudnika do Krapkowic na początku XIII wieku[15]. Badania archeologiczne przeprowadzone na terenie miasta potwierdziły istnienie tu grodziska, znaleziono również kawałki naczyń obtaczanych z gliny z XIII wieku[16].

Istnienie Strzeleczek jako miasta i parafii potwierdzają źródła z 1327[17]. Miasto nie było otoczone murami obronnymi. Mieszkańcy Strzeleczek trudnili się rolnictwem oraz rzemiosłem[18]. W 1375 w Strzeleczkach powstała szkoła, jako jedna z pierwszych na Opolszczyźnie[19]. W 1427 książę głogówecko-prudnicki Bolko V potwierdził wcześniejszy przywilej zezwalający na osiedlanie się Żydów w Prudniku, Białej, Głogówku i Strzeleczkach[20]. W czasie rejzy husytów na Śląsk, w marcu 1428 rycerstwo i mieszczanie ze Strzeleczek zostali wzięci do niewoli przez husytów[21], natomiast samo miasto zostało ograbione i spalone 13 marca 1428[22][23].

XVI–XX wiek[edytuj | edytuj kod]

W 1524 Strzeleczki uzyskały potwierdzenie praw miejskich[16]. Do 1532 były one miastem książęcym. Strzeleczki posiadały przywilej piwowarski (wyłączne prawo warzenia i wyszynku piwa), lecz utraciły go na rzecz Głogówka, w którym miały zaopatrywać się w piwo. W 1526 miasto uzyskało prawo odbywania tygodniowych i rocznych targów[24]. W XVI wieku Strzeleczki, wchodzące w skład klucza dóbr zamku w Chrzelicach, były w zastawie, a następnie zostały kupione przez rodzinę Prószkowskich. Następnymi właścicielami dóbr chrzelickich byli Dietrichsteinowie[25].

W 1642 miasto zdobyli Szwedzi, którzy je splądrowali i spalili[15]. Do 1742 miasto należało do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[26]. Po wojnach śląskich znalazło się w granicach Królestwa Prus i weszło w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[27]. W 1742 Strzeleczkom został odebrany status miasta[28]. Stały się wówczas osadą targową. Mieszkańcy nie płacili podatków miejskich, ale byli uznawani za mieszczan. Jako osada targowa, Strzeleczki wraz ze Ścinawą Małą należały do miejscowości drugiej rangi w powiece prudnickim (w pierwszej były miasta: Prudnik, Głogówek i Biała)[25]. W 1783 miejscowość targowa Strzeleczki była własnością króla Prus. We wsi znajdował się kościół, szkoła, przędzalnia oraz 90 domów[29].

Litografia z końca XIX wieku

16 lutego 1813 w Strzeleczkach wybuchł pożar, w którym spłonęło ⅔ zabudowy wraz z kościołem i szkołą[19][30]. Od 21 do 28 stycznia i od 4 do 18 lutego 1832 w Strzeleczkach panowała epidemia cholery[31]. W połowie XIX wieku we wsi funkcjonowała gorzelnia oraz królewska leśniczówka. W 1890 w Strzeleczkach mieszkało 1428 osób, z czego 1404 było katolikami, 17 ewangelikami, a 7 żydami[25].

1 kwietnia 1894[15] do Strzeleczek przyłączono wieś Oracze, kolonię Karlshof i Seherrswald. Oracze, liczące 200 mieszkańców, zajmowały obszar współczesnej ulicy Prudnickiej. Zbudowano tam budynek ze sklepem kolonialnym[25]. Kolonię Karlshof stanowiły budynki na północ od rzeki Biała, stanowi ona współcześnie lewobrzeżną część miasta. Jeszcze w latach 30. XVIII wieku znajdował się tam folwark Karlshof, został wyburzony przed latami 80. XIX wieku. Seherrswald to współcześnie zabudowania przy ul. Niemodlińskiej, nazywane Zbychowicami. Przez przyłączenie sąsiednich miejscowości, liczba mieszkańców Strzeleczek wzrosła do 2036[32].

W 1895 zawiązana została spółka Kolej Prudnicko-Gogolińska z siedzibą w Prudniku, której celem stała się budowa drugorzędnej, normalnotorowej linii lokalnej z Prudnika do Gogolina, m.in. przez Strzeleczki. Linia została oddana do użytku w 1896[33]. Budynek dworca kolejowego w Strzeleczkach swoim wyglądem zbliżony był do dworca w Lubrzy[34]. W 1898 w Strzeleczkach uruchomiono cegielnię[32].

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 1801 mieszkańców Strzeleczek 162 posługiwało się językiem niemieckim, 1524 językiem polskim, a 115 było dwujęzycznych[35].

Dwudziestolecie międzywojenne[edytuj | edytuj kod]

Do 1919 Strzeleczki traktowane były jako osada targowa z prawem wyboru burmistrza[24]. W wyborach komunalnych w listopadzie 1919 roku 175 głosów oddano na kandydatów z list polskich, co pozwoliło im zdobyć 4 z 12 mandatów. W 1919 w Strzeleczkach założono koło Towarzystwo Oświaty na Śląsku im. św. Jacka. Funkcjonowało również koło Górnośląskiego Związku Rolników[36].

Pomnik upamiętniający mieszkańców Strzeleczek poległych w I i II wojnie światowej

W czasie II powstania śląskiego do Strzeleczek dowieziono koleją polskie oddziały powstańcze z głębi Śląska[37]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Strzeleczki znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[38]. Z Prudnika do Głogówka, a następnie do Strzeleczek, został przeniesiony Polski Komitet Plebiscytowy na powiat prudnicki, ponieważ jego lokal w Prudniku został zdemolowany[39]. Na zebraniu 25 stycznia 1921 250 mieszkańców Strzeleczek wyraziło poparcie dla Teodora Obremby oraz Wojciecha Korfantego[40]. W Strzeleczkach znajdowała się filia redakcji dziennika „Głogowianka”, wydawanego w okresie plebiscytu i przeznaczonego dla polskich mieszkańców powiatu prudnickiego[41]. 17 lutego 1921 we wsi odbył się polski wiec manifestacyjny[42]. We wsi uprawnionych do głosowania było 1627 mieszkańców (w tym 526 emigrantów). Za Polską głosowało 198 osób, za Niemcami 1381 osób. Jeden z najsilniejszych ośrodków polskiego życia narodowego w powiecie prudnickim[43].

Podczas III powstania śląskiego miejscowość pozostała poza zasięgiem bezpośrednich walk[43]. We wsi zorganizowano ośrodek Polskiej Organizacji Wojskowej na powiat prudnicki, która prowadziła werbunek do powstańczych oddziałów[44]. Mieszkańcy Strzeleczek służyli po stronie polskiej w 3. kompanii prudnickiej[45]. W latach 20. XX wieku na cmentarzu w Strzeleczkach powstał pomnik upamiętniający 84 mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I wojny światowej[46]. W Strzeleczkach znajdowała się polska biblioteka[47]. We wsi utworzono lokalny oddział Prudnickiej Powiatowej Kasy Oszczędności[48].

II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

Pocztówka z lat 20. XX wieku: kościół św. Marcina, Rynek, ul. Prudnicka

Na frontach II wojny światowej zginęło 209 mieszkańców Strzeleczek. Tablice z ich nazwiskami postawiono przy pomniku upamiętniającym poległych w I wojnie światowej[46]. Zlokalizowano tu dwa oddziały robocze dla jeńców brytyjskich i radzieckich, którzy pracowali w miejscowych gospodarstwach rolnych, a także obóz pracy dla Żydów[49]. Według Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, podczas II wojny światowej w Strzeleczkach zamordowano 2 obywateli Polski[50].

W 1945 Niemcy zbudowali na polach uprawnych w rejonie Strzeleczek umocnienia typu polowego. Armia Czerwona zajęła Strzeleczki w drodze na Prudnik w dniach 15–31 marca 1945 w ramach operacji górnośląskiej. W kierunku miejscowości nacierała 80 Dywizja Strzelecka Dimitrija Kuzmina z 43 Korpusu Strzeleckiego 59 Armii. Większość mieszkańców została ewakuowana lub uciekła przed nadejściem Armii Czerwonej. Zniszczenia w zabudowie spowodowane działaniami wojennymi nie były duże[49]. W okresie walk o Prudnik w kwietniu i maju 1945 Rosjanie tymczasowo ewakuowali do Strzeleczek niemieckich i polskich mieszkańców Prudnika i okolicznych wsi[51][52].

Polska Ludowa[edytuj | edytuj kod]

Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[53]. Mieszkańcom Strzeleczek, posługującym się dialektem śląskim bądź znającym język polski, pozwolono pozostać we wsi po otrzymaniu polskiego obywatelstwa. Część niemieckich rodzin wysiedlono w czerwcu 1946[49].

Położenie na mapie powiatu prudnickiego w 1950 r.

W latach 1945–1950 Strzeleczki należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś była siedzibą gminy Strzeleczki[54], a w latach 1954–1972 gromady Strzeleczki. Znajdował się w niej urząd pocztowy[55].

Do 1956 roku Strzeleczki należały do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną w 1956 Strzeleczki zostały odłączone od powiatu prudnickiego i przyłączone do nowo utworzonego krapkowickiego[56].

9 lipca 1945 Inspektorat Szkolny w Prudniku uruchomił polską szkołę powszechną w Strzeleczkach, przekształconą w siedmioklasową szkołę podstawową w 1948[57]. W 1946 we wsi utworzono dom kultury[49], a także Kółko Łowieckie „Ryś”, zrzeszone w Polskim Związku Łowieckim w Prudniku[58]. 13 października 1946 w Strzeleczkach powstała czwarta w powiecie prudnickim gminna Rada Narodowa. Jej przewodniczącym został J. Szczepanek[59]. Prudnicka Powiatowa Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa posiadała składnicę oraz sklep w Strzeleczkach[60]. W połowie 1946 powstał tu gminny komitet Polskiej Partii Socjalistycznej, a w 1947 działalność rozpoczęło koło Stronnictwa Demokratycznego. W tymże roku powstała biblioteka gminna[49]. W 1948 utworzono Nadleśnictwo Państwowe Strzeleczki[61]. W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: Gminna Biblioteka Publiczna[62], Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” prowadząca dwa sklepy spożywcze w Strzeleczkach[63], cegielnia parowa[64], młyn wodno-motorowy[65], krawiec[66], dwóch szewców[67]. Przy ul. Prudnickiej 11 funkcjonował punkt sanitarny Polskiego Czerwonego Krzyża[68].

W 1950 dyrektorstwo szpitala w Prudniku utworzyło izbę porodową w Strzeleczkach[69]. W 1953 na Rynku (w budynku, w którym współcześnie mieści się Urząd Miejski) uruchomiono Państwowy Zakład Przemysłu Dziewiarskiego[32], wchodzący w skład Prudnickich Zakładów Przemysłu Dziewiarskiego i Pończoszniczego w Białej Prudnickiej[70].

III Rzeczpospolita[edytuj | edytuj kod]

W 1993, w obliczu nadchodzącej reformy administracyjnej, radni gminy Strzeleczki opowiedzieli się za przynależnością do powiatu krapkowickiego, wskazując jednak, że gdyby nie utworzono takowego powiatu, Strzeleczki miałyby się znaleźć w powiecie prudnickim[71].

W końcu 2022 roku miejscowe władze ogłosiły podjęcie starań w sprawie ponownego nadania Strzeleczkom statusu miasta, jako powody podając szansę na rozwój miejscowości, dostęp do funduszy związanych z rozwojem obszarów miejskich, rozwój infrastruktury i pozyskanie nowych inwestorów[72]. Konsultacje społeczne i zwrócenie się do rządu zaplanowano na rok 2023[73]. 27 lipca 2023 Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie nadające Strzeleczkom status miasta z dniem 1 stycznia 2024[74].

Mieszkańcy[edytuj | edytuj kod]

Tablica z podwójną nazwą przed wjazdem do Strzeleczek od strony Prudnika

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy miasta posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Mietlołrzy[75]. Mieszkańców Strzeleczek w lokalnej tradycji nazywa się Husytami (śl. Huzity), co ma nawiązywać do czasu wojen husyckich, kiedy książę głogówecko-prudnicki Bolko V opowiedział się po stronie czeskich reformatorów[25].

Liczba mieszkańców miasta[edytuj | edytuj kod]

Liczba mieszkańców


Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Plebania
Mogiły zbiorowe żołnierzy

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[81]:

  • kościół par. pw. św. Marcina, z poł. XVIII w.
  • plebania, z poł. XIX w.
  • mogiły zbiorowe żołnierzy z II wojny światowej, na cmentarzu parafialnym.
Sklep-magazyn, ul. Sienkiewicza 16
Dom, ul. Sienkiewicza 18

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Strzeleczkach chronione są ponadto[82]:

  • układ ruralistyczny wsi
  • cmentarz
  • budynek gospodarczy, obecnie dom parafialny przy plebanii
  • kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
  • kapliczki: 1. w polu, przy drodze do Kujaw, 2. przy szosie do Dobrej, 3. przy ul. Prudnickiej 6, 4. przy ul. Sobieskiego, 5. przy polnej drodze do Pisarzowic
  • stacja kolejowa, ul. Dworcowa 20
  • dom, obecnie przedszkole, ul. Dworcowa 3
  • dom nauczyciela, obecnie dom, ul. Dworcowa 6
  • domy przy ul. Dworcowej: 8, 12
  • domy przy ul. Kościelnej: 6, 10, 16
  • dom, ul. Leśna 13
  • dom (leśniczówka), ul. Leśna 15
  • domy przy ul. Łąkowej: 6, 18
  • domy przy ul. Mickiewicza: 2, 3
  • domy przy ul. Młyńskiej: 9, 10-10a, 14, 16, 21, 30, 32, 34
  • budynki mieszkalne przy ul. Młyńskiej: 12, 17, 19
  • młyn, ul. Młyńska 31
  • spichlerz w zespole młyńskim, ul. Młyńska 31
  • domy przy ul. Niemodlińskiej: 25, 45, 55
  • domy przy ul. Ogrodowej: 2, 19
  • warsztat przy domu, ul. Ogrodowa 19
  • budynki mieszkalne przy ul. Opolskiej: 2, 9, 13, 19
  • domy przy ul. Opolskiej: 25, 40
  • dawna gospoda, ul. Opolska 36
  • dom, ul. Polna 4
  • domy przy ul. Prudnickiej: 5, 6, 10, 14, 15, 17, 18a, 22, 22a, 27, 28, 33, 38, 38a, 54
  • dom/piekarnia, ul. Prudnicka 12a
  • sklep i dom mieszkalny, ul. Prudnicka 24
  • wycug, obecnie garaż, ul. Prudnicka 29
  • domy przy Rynku: 3, 5, 6, 8, 12
  • Urząd Miejski (dawniej dom), Rynek 4a
  • Dom Kultury (dawniej gospoda), Rynek 4b
  • bank i mieszkania (dawniej dom): Rynek 7, 19
  • restauracja (dawniej gospoda), Rynek 20
  • szkoła, ul. Sienkiewicza 3
  • domy przy ul. Sienkiewicza: 4, 12, 14, 18, 20
  • sklep-magazyn, ul. Sienkiewicza 16
  • domy przy ul. Słowackiego: 16, 18, 26, 47, 17, 41
  • ruina wiatraka, ul. Sobieskiego 55
  • domy przy ul. Sobieskiego: 59, 63
  • domy przy ul. Wodnej: 1, 3, 11
  • zabudowania gospodarcze przy domu ul. Wodna 9

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Państwowy Zakład Przemysłu Dziewiarskiego, podlegający pod Prudnickie Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego i Pończoszniczego w Białej Prudnickiej, zakończył działalność w połowie lat 80. XX wieku. W 1953 pracowało w nim 171 osób, a w 1972 – 370[83]. Produkcję w cegielni w Strzeleczkach zakończono w 1991[36].

W mieście znajdują się m.in. placówki handlowe sieci: Dino Polska[84], Lewiatan, Odido. Utworzono oddział Banku Spółdzielczego w Gogolinie[85].

Strzeleczki wraz z całą gminą podlegają pod inspektorat ZUS w Prudniku[86].

Transport[edytuj | edytuj kod]

Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]

DW409 w Strzeleczkach

Przez Strzeleczki przebiega droga wojewódzka:

Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]

Przystanek kolejowy w Strzeleczkach

Nieczynny przystanek kolejowy w Strzeleczkach znajduje się przy ul. Dworcowej. Najbliższe czynne stacje kolejowe znajdują się w Prudniku i Gogolinie.

Lokalni przedsiębiorcy i właściciele majątków ziemskich zawiązali w 1895 spółkę Kolej Prudnicko-Gogolińska z siedzibą w Prudniku, której celem stała się budowa linii lokalnej z Prudnika do Gogolina. Linia kolejowa nr 306 relacji PrudnikGoglin została oddana do użytku w 1896[34]. Powódź w 1997 zniszczyła most na Odrze w Krapkowicach, uniemożliwiając dojazd do Gogolina. W 2005 ruch na linii 306 został zawieszony. Zmodernizowana do celów towarowych linia relacji Prudnik – Krapkowice została oddana do użytku w 2016[87][88]. Na bocznicy między składem militarnym w lesie koło Strzeleczek a Prudnikiem odbywa się wojskowy ruch transportowy[89].

Transport autobusowy[edytuj | edytuj kod]

Strzeleczki posiadają połączenia autobusowe z Opolem, Prudnikiem, Krapkowicami, Moszną, Smolarnią. We wsi znajduje się pięć przystanków autobusowych – I, II, Szkoła, Wieś i Zbychowice[90].

Transport autobusowy w Strzeleczkach obsługiwany był przez PKS Prudnik[91]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[92]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[93], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[94]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[95]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Strzeleczkach i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[96]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[97].

Oświata[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Strzeleczek działa przedszkole i szkoła podstawowa.

  • Publiczne Przedszkole z Oddziałem Integracyjnym, ul. Dworcowa 3[98]
  • Szkoła Podstawowa, ul. Sienkiewicza 3[99]

Media lokalne[edytuj | edytuj kod]

Prasa[edytuj | edytuj kod]

Radio[edytuj | edytuj kod]

Portale[edytuj | edytuj kod]

  • Teraz Prudnik[100] (do 2017 Tygodnik Prudnicki[101])
  • tygodnik-krapkowicki.pl[102]

Religia[edytuj | edytuj kod]

W Strzeleczkach znajdują się dwa kościoły katolickie: kościół św. Marcina – siedziba parafii św. Marcina (dekanat Krapkowice), a także filialny kościół Podwyższenia Krzyża Świętego na cmentarzu[103].

Sport[edytuj | edytuj kod]

Stadion sportowy LKS Strzeleczki

W miejscowości działa klub piłkarski LKS Strzeleczki. Ludowy Zespół Sportowy w Strzeleczkach został zorganizowany w 1950 jako jeden z pierwszych w powiecie prudnickim. W przeszłości klub posiadał sekcje lekkoatletyczną i tenisa stołowego[104].

We wrześniu 2010 w Strzeleczkach w ramach programu Orlik 2012 otwarty został zespół boisk sportowych do gry w piłkę nożną, siatkówkę, koszykówkę, tenisa ziemnego[105].

Polityka[edytuj | edytuj kod]

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Organem wykonawczym jest burmistrz. W wyborach samorządowych w 2018 na urząd został wybrany Marek Pietruszka (do 2024 wójt)[106]. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy Rynku 4.

Rada Miejska[edytuj | edytuj kod]

Liczba radnych poszczególnych ugrupowań w Radzie Miejskiej w latach 2002–2028 (do 2024 Rada Gminy)[a]:

Lp. Ugrupowanie Kadencja
2002–2006[107] 2006–2010[108] 2010–2014[109] 2014–2018[110] 2018–2024[111] 2024–2028[112]
1 KWW Huberta Kurpiela Klub Niezależnych Wyborców 2
2 KWW Marka Kalińskiego 1
3 KWW Marka Pietruszki 2 9
4 KWW Wyborców Wsi Kujawy 3
5 KWW Wyborców Wsi Racławiczki 2
6 Mniejszość Niemiecka 9 12 7 8 6
7 Nasza Wieś 3 2
8 Niezależny 9
9 Partnerstwo 6
10 Razem Dla Obywateli 3
11 Razem Ku Zmianom 5
12 Społeczny Komitet Wyborczy Okręgu nr 5 w Łowkowicach 1

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Mapa tras rowerowych okolic Strzeleczek

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Strzeleczkach[113].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Strzeleczki prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[114].

Szlaki rowerowe[edytuj | edytuj kod]

Przez Strzeleczki prowadzi szlak rowerowy[115]:

Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]

Remiza OSP Strzeleczki

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Strzeleczkach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, zrzeszona w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Strzeleczkach[116] i włączona w krajowy system ratowniczo-gaśniczy[117]. Do 1998 bezpieczeństwo pożarowe w Strzeleczkach było nadzorowane przez Komendę Rejonową PSP w Prudniku[118].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 8 Komendy Powiatowej Policji w Krapkowicach[119].

Ludzie związani ze Strzeleczkami[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani ze Strzeleczkami.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Wykaz obejmuje przynależność radnych do ugrupowań w dniu publikacji wyników wyborów (w niektórych przypadkach radni zmienili w trakcie trwania kadencji swoją przynależność, bądź stali się radnymi niezależnymi).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Dz.U. 2023 poz. 1472.
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1230 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 38-39.
  7. Weczerka Hugo (1974). Stadt- und Marktgründungen und Stadtabgänge in Schlesien 1450–1800. „Zeitschrift für Ostforschung”, Jg. 23, 1974, H. 2, s. 193–261.
  8. Uchwała Nr VII/28/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu prudnickiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 4 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 4 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 27 grudnia 1954 r., Nr. 12, Poz. 68)
  9. Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 285
  10. Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie opolskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 11 grudnia 1972 r., Nr. 14, Poz. 167).
  11. Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 181. ISBN 978-83-910595-2-4.
  12. Triest 1865 ↓, s. 1105.
  13. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  14. Urszula Bijak: Nazwy miejscowe Polski, t. XVI, Stb-Sy, hasło „Strzeleczki”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2021, s. 126. ISBN 978-83-64007-79-8.
  15. a b c Strzeleczki [online], strzeleczki.pl [dostęp 2022-09-01] (pol.).
  16. a b Plan 2018 ↓, s. 4.
  17. Ogiolda 2020 ↓, s. 8.
  18. Andrzej Dereń, Strzeleczki miastem od Nowego Roku!, „Tygodnik Prudnicki”, 34 (1697), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 23 sierpnia 2023, s. 9, ISSN 1231-904X.
  19. a b Ogiolda 2020 ↓, s. 9.
  20. Ilustrowane dzieje Prudnika, „Głos Włókniarza”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 22 (599), Opole: Opolskie Wydawnictwo Prasowe, 15 listopada 1987, s. 9.
  21. Kasza 2020 ↓, s. 559.
  22. Plan 2018 ↓, s. 6.
  23. Kasza 2020 ↓, s. 562.
  24. a b Plan 2018 ↓, s. 5.
  25. a b c d e f g h Dereń 2024 ↓, s. 19.
  26. Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  27. Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  28. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 72–73.
  29. Łukasz Malkusz, Gmina Strzeleczki 230 lat temu, „Tygodnik Krapkowicki”, Joanna Bassek – redaktor naczelny, 48 (813), „Bastech”: Krapkowice, 3 grudnia 2013, s. 27, ISSN 1505-4861.
  30. Historia [online], spstrzeleczki.edupage.org [dostęp 2022-09-01].
  31. Hellfeier 2014 ↓, s. 84.
  32. a b c d e f Dereń 2024 ↓, s. 20.
  33. Historia linii Gogolin-Prudnik. bluefish.foxnet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-24)].
  34. a b Kasza 2020 ↓, s. 105.
  35. a b Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 75.
  36. a b c Plan 2018 ↓, s. 8.
  37. Hellfeier 2014 ↓, s. 98.
  38. Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 22.
  39. Bolesław Bezeg, „Na Linii Korfantego” 05.03.2021 [online], „Na Linii Korfantego” 05.03.2021, 5 marca 2021 [dostęp 2021-04-10] (pol.).
  40. Wiadomości potoczne, „Gazeta Opolska”, Bronisław Koraszewski – redaktor naczelny, 22, Opole: Nakładem i drukiem wydawnictwa „Gazety Opolskiej”, 28 stycznia 1921, s. 3.
  41. Do mieszkańców powiatu prudnickiego!, „Głogowianka”, Ryszard Jazowski – redaktor naczelny, 1, Opole: Gazeta Opolska, 11 lutego 1921, s. 1.
  42. Pamiętajcie Górnoślązacy! Jak was Niemcy krzywdzili!, „Głogowianka”, Ryszard Jazowski – redaktor naczelny, 6, Opole: Gazeta Opolska, 17 lutego 1921, s. 3.
  43. a b Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.
  44. Bronisław Pawlik, Wojenne problemy, „Głos Włókniarza”, 3 (134), Prudnik: Samorząd Robotniczego PZPB, marzec 1971, s. 3.
  45. Hellfeier 2014 ↓, s. 104.
  46. a b Pomnik poległych, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 42 (929), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 15 października 2008, s. 14, ISSN 1231-904X.
  47. List z powiatu prądnickiego, „Odra”, Wilhelm Szewczyk – redaktor naczelny, 7, Katowice: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, s. 7.
  48. Andrzej Dereń, Oszczędzaj w powiecie!, „Tygodnik Prudnicki”, 20 (806), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 17 maja 2006, s. 11, ISSN 1231-904X.
  49. a b c d e Plan 2018 ↓, s. 9.
  50. Zestawienie Miejsc Zbrodni Popełnionych na Ludności Cywilnej przez Okupanta Hitlerowskiego na Ziemiach Polskich w latach 1939–1945, Warszawa: Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego, 1 września 2022, s. 192, ISBN 978-83-954388-3-7.
  51. Kasza 2020 ↓, s. 80.
  52. Kasza 2020 ↓, s. 331.
  53. Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  54. Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  55. Wykaz gromad wchodzących w skład gminy, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 listopada 1946, s. 5.
  56. Andrzej Dereń, Historia Powiatu Prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2022-04-17] (pol.).
  57. Historia Szkoły Podstawowej w Strzeleczkach [online], pspstrzeleczki.pl [dostęp 2023-10-30].
  58. Sprawy Łowieckie, „Nasz Głos”, Kazimierz Kanwiszer – redaktor naczelny, 12 (29), Prądnik [Prudnik]: Spółdzielnia Wydawnicza „Promień”, 15 września 1946, s. 3.
  59. Prądnik – Powstają Gminne Rady Narodowe, „Nasz Głos”, Kazimierz Kanwiszer – redaktor naczelny, 17 (34), Prądnik [Prudnik]: Spółdzielnia Wydawnicza „Promień”, 20 października 1946, s. 3.
  60. Powiatowa Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa, „Nasz Głos”, Kazimierz Kanwiszer – redaktor naczelny, 16 (33), Prądnik [Prudnik]: Spółdzielnia Wydawnicza „Promień”, 13 października 1946, s. 4.
  61. 241. – z dnia 16 czerwca 1948 r. w sprawie utworzenia nadleśnictwa Strzeleczki, „Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki”, 13, Katowice: Urząd Wojew. Śl.-Dąbr., 26 lipca 1948, s. 260.
  62. Śląsk 1949 ↓, s. 206.
  63. Śląsk 1949 ↓, s. 267.
  64. Śląsk 1949 ↓, s. 324.
  65. Śląsk 1949 ↓, s. 326.
  66. Śląsk 1949 ↓, s. 390.
  67. Śląsk 1949 ↓, s. 426.
  68. Śląsk 1949 ↓, s. 167.
  69. Adam Kasprowicz, Miałem pełne ręce roboty, „Głos Włókniarza”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 538, Prudnik: Samorząd Robotniczego PZPB, 1 maja 1985, s. 9.
  70. Młodzież powiatu prudnickiego czynem wita II zjazd, „Wiadomości Prudnickie”, 2, Powiatowy Komitet Frontu Narodowego: Prudnik, styczeń 1955, s. 1.
  71. Jaki powiat?, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 10 (123), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 14 marca 1993, s. 4, ISSN 1231-904X.
  72. Andrzej Dereń, Strzeleczki znów chcą być miastem, „Tygodnik Prudnicki”, 51 (1663), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 21 grudnia 2022, s. 3, ISSN 1231-904X.
  73. Paweł Brol, Strzeleczki postarają się o prawa miejskie [online], Radio Doxa, 18 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-23] (pol.).
  74. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca 2023 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy (Dz.U. z 2023 r. poz. 1472)
  75. Robert Hellfeier, Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352.
  76. a b c Plan 2018 ↓, s. 7.
  77. a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt in Oberschlesien [online], verwaltungsgeschichte.de [zarchiwizowane z adresu 2017-07-08].
  78. Miejscowości powiatu prudnickiego [online], Komisja Historyczna Powiatu Prudnickiego [dostęp 2023-11-10] (pol.).
  79. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 103.
  80. a b c d Strzeleczki [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-26], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  81. Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 50. [dostęp 2012-12-11].
  82. Ewidencja – Gmina Strzeleczki [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-09-22].
  83. Plan 2018 ↓, s. 10.
  84. Andrzej Dereń, Tutaj powstaną nowe sklepy Dino [online], Teraz Prudnik!, 9 kwietnia 2023 [dostęp 2024-02-03] (pol.).
  85. Nasze placówki [online], bsgogolin.pl [dostęp 2024-02-03].
  86. ZUS Inspektorat w Prudniku [online], zus.pl [dostęp 2024-04-17] (pol.).
  87. Maciej Dobrzański: Pociągi wracają na linię Prudnik-Krapkowice. prudnik24.pl, 2016-08-03. [dostęp 2019-03-02]. (pol.).
  88. Radosław Dimitrow: Linia kolejowa Krapkowice – Prudnik wyremontowana. Ale pociągi pasażerskie tędy nie pojadą. nto.pl, 2016-08-30. [dostęp 2020-02-15]. (pol.).
  89. Wielkie ćwiczenia. Nam niedogodności nie grożą, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 8 (1722), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 21 lutego 2024, s. 6, ISSN 1231-904X.
  90. Rozkład jazdy pks na przystanku Strzeleczki I, gm. Strzeleczki rozkład jazdy [online], e-podroznik.pl [dostęp 2022-09-01].
  91. PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  92. Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  93. Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  94. Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  95. Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  96. Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  97. Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  98. Publiczne Przedszkole z Oddziałem Integracyjnym w Strzeleczkach [online], przedszkolestrzeleczki.pl [dostęp 2023-10-30].
  99. Szkoła Podstawowa w Strzeleczkach [online], spstrzeleczki.edupage.org [dostęp 2023-10-30].
  100. Teraz Prudnik.
  101. Tygodnik Prudnicki – Twoja ulubiona gazeta [online], tygodnikprudnicki.pl [dostęp 2024-01-01] [zarchiwizowane z adresu 2023-10-30].
  102. Tygodnik Krapkowicki.
  103. Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2022-09-01] (pol.).
  104. Włodzimierz Kosiński, Gminna Rada Narodowa w Strzeleczkach musi zmienić swój stosunek do sportu, „Trybuna Opolska”, Aleksander Masiewicki – redaktor naczelny, 198, Opole: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa”, 19 sierpnia 1952, s. 4.
  105. Orlik czynny, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 48 (1040), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 1 grudnia 2010, s. 12, ISSN 1231-904X.
  106. Andrzej Dereń, Podsumowanie wyników: Wybory na burmistrzów i wójtów [online], Teraz Prudnik!, 22 października 2018 [dostęp 2024-01-01] (pol.).
  107. Serwis PKW – Wybory 2002 [online] [dostęp 2024-01-01].
  108. Serwis PKW – Wybory 2006 [online] [dostęp 2024-01-01].
  109. Serwis PKW – Wybory 2010 [online] [dostęp 2024-01-01].
  110. Serwis PKW – Wybory 2014 [online] [dostęp 2024-01-01].
  111. Serwis PKW – Wybory 2018 [online] [dostęp 2024-01-01].
  112. Serwis PKW – Wybory 2024 [online] [dostęp 2024-04-08].
  113. Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  114. Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  115. Okolice Prudnika, [w:] Karol Kawałko, Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 5, ISBN 978-83-7618-031-1.
  116. Bronisław Kurpiela, Sprawozdanie z działalności Zarządu Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej w Strzeleczkach za lata 2006–2010 [online], strzeleczki.pl [dostęp 2024-02-25].
  117. Wykaz jednostek OSP włączonych do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego – stan na 01.12.2023 [online], Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  118. Kasza 2020 ↓, s. 581.
  119. Komenda Powiatowa Policji w Krapkowicach [online], krapkowice.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]