Student z Pragi (film 1913)
 Paul Wegener jako student z Pragi, plakat filmu (1913 r.) | |
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery |
22 sierpnia 1913 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
85 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia |
Klaus Richter |
| Kostiumy |
Klaus Richter |
| Produkcja | |
| Wytwórnia |
Deutsche Bioscop GmbH |
| Dystrybucja |
Deutsche Bioscop GmbH |
Student z Pragi (niem. Der Student von Prag) – niemiecki horror wyreżyserowany przez Stellana Rye i Paula Wegenera, należący do niemieckiego nurtu Autorenfilm; premiera filmu miała miejsce 22 sierpnia 1913 roku.
Znaczenie i charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Film jest uważany za jeden z najważniejszych niemieckich obrazów artystycznych sprzed I wojny światowej[1] oraz za film preekspresjonistyczny[2]. Był też pierwszym filmem z niemieckiego nurtu filmów opartych na historiach fantastycznych o rodowodzie ludowym lub romantycznym – Märchenfilme[3]. Historyk kina, Lotte Eisner napisała, że po obejrzeniu "Studenta z Pragi" Niemcy zrozumieli natychmiast, że kino może stać się doskonałym medium dla dręczących ich romantycznych niepokojów i może znakomicie oddać klimat fantastycznych wizji, wyłaniających się z nieskończonej głębi ekranu[4].
Nawiązujący do romantycznej fantastyki scenariusz powstał na podstawie poematu Alfreda de Musseta Grudniowa noc oraz opowiadania William Wilson Edgara Allana Poego[5]. Jego autorem był autor fantastyki Hanns Heinz Ewers[2]. Obraz ma wiele cech, które przesądzają o wartości klasycznych, niemieckich filmów z lat 20. XX wieku, nawiązując wprost do tradycji niemieckiego romantyzmu. John Gottowt, odtwórca roli Scapinellego, jest artystycznie postacią wprost hoffmanowską[4].
W filmie zastosowano zaawansowane na owe czasy efekty specjalne (np. pojawianie się w jednym kadrze dwóch postaci granych przez tego samego aktora)[6]. Żydowska gmina w Pradze zabroniła reżyserowi kręcenia scen na cmentarzu żydowskim, w związku z czym został on odtworzony w studio[4].
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Film opowiada historię młodego studenta Balduina, który przybyszowi, Scapinellemu, sprzedaje swoje odbicie w lustrze. Odbicie zaczyna jednak żyć swoim własnym życiem, prześladując swojego właściciela, a ten – doprowadzony do rozpaczy – pragnie się go pozbyć. Strzela zatem w jego kierunku i tym samym zabija siebie samego.
Obsada
[edytuj | edytuj kod]- Paul Wegener –
- Balduin,
- Sobowtór,
- on sam
- Lyda Salmonova – Lyduschka
- Grete Berger – hrabianka Margit von Schwarzenberg
- Lothar Körner – hrabia Schwarzenberg
- Fritz Weidemann – baron Waldis-Schwarzenberg
- John Gottowt – Scapinelli
- Hanns Heinz Ewers – on sam
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Student z Pragi – remake filmu z 1926 roku
- Student z Pragi – remake filmu z 1935 roku
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Der Student von Prag. 35Millimeter.de. [dostęp 2007-11-29]. (niem.).
- ↑ a b Kino nieme. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2010, s. 398. ISBN 978-83-242-1297-2.
- ↑ Kino nieme. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2010, s. 400. ISBN 978-83-242-1297-2.
- ↑ a b c Lotte H. Eisner, Ekran demoniczny, WAiF, Warszawa, 1974, s. 50-53
- ↑ Student z Pragi. Filmweb. [dostęp 2007-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 grudnia 2007)].
- ↑ Kino nieme. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2010, s. 399. ISBN 978-83-242-1297-2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. Podróż pierwsza 1913-1949. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2007. ISBN 978-83-08-04094-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Student z Pragi w bazie IMDb (ang.)
- Student z Pragi w bazie Filmweb