Studio Ghibli
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
1-4-25 Kajino-chō, Koganei-shi, 184-0002 Tokio[1] |
| Data założenia | |
| Forma prawna | |
| Prezes |
Kōji Hoshino[1] |
| Zatrudnienie |
150 osób[1] |
| Strona internetowa | |
Studio Ghibli Inc. (jap. 株式会社スタジオジブリ Kabushiki-gaisha Sutajio Jiburi) – japońskie studio animacyjne założone w czerwcu 1985 roku z siedzibą w dzielnicy Koganei w Tokio[1] przez Hayao Miyazakiego, Isao Takahatę i producenta Toshio Suzukiego po sukcesie pełnometrażowego filmu Nausicaä z Doliny Wiatru, powstałego w 1984. Pierwszym filmem zrealizowanym w ramach studia Ghibli była Laputa – podniebny zamek z 1986 roku[2].
Nazwa Ghibli nawiązuje do arabskiej nazwy sirocco (قبلي, qiblī), oznaczającego wiatr ze wschodu w kierunku Mekki. Zdaniem twórców ten wiatr miał stanowić metaforę zmian, jakie zajdą za ich sprawą w filmie animowanym[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ghibli zostało założone 15 czerwca 1985 roku[4] przez reżyserów Hayao Miyazakiego i Isao Takahatę oraz producenta Toshio Suzukiego. Przed założeniem studia Miyazaki i Takahata mieli już spore doświadczenie w reżyserii anime. Suzuki pracował natomiast jako redaktor prowadzący magazynu „Animage”, miał decydujący wpływ na stworzenie przez Miyazakiego mangi Nausicaä z Doliny Wiatru. W 1984 roku reżyser stworzył jej adaptację pod tym samym tytułem, która przyniosła mu sławę. Jednak kolejnych jego produkcji zewnętrzni producenci nie chcieli finansować, w związku z czym nastąpiło założenie studia[5].
Głównym autorem dzieł studia Ghibli był Hayao Miyazaki, który po uznanej za arcydzieło Nausice[6] stworzył Laputę – podniebny zamek (1986)[2]. Zapoczątkowała ona serię moralitetów Miyazakiego o odwołaniach religijnych i mitologicznych[7]. Sławę twórca japoński zyskał za sprawą dokonującego wiwisekcji ludzkich postaw Mojego sąsiada Totoro (1988)[8]. Obserwację problemów dojrzewania prezentowała jego Podniebna poczta Kiki (1989)[9], a w Szkarłatnym pilocie Miyazaki naśladował osiągnięcia postmodernizmu filmowego[10]. Najgłośniejsze jego filmy: ukazująca katastrofę cywilizacji Księżniczka Mononoke (1997)[11], hołd dla tradycji japońskiej Spirited Away: W krainie bogów (2003)[12], czy analiza zagubienia tożsamości przez dojrzałą kobietę Ruchomy zamek Hauru (2004)[13], cechowały się wyjątkowym nagromadzeniem emocji. Jedno z najnowszych dzieł autorskich Miyazakiego pod nazwą Ponyo opowiadało o zetknięciu się „normalności” z „innością”[14].
Drugim najważniejszym reżyserem Ghibli był Isao Takahata, który zadebiutował głośnym animowanym dramatem wojennym Grobowiec świetlików (1988), rewizją sensu poczucia dumy u Japończyków skutkującego wojną ze Stanami Zjednoczonymi i tragicznymi konsekwencjami dla jednostek[15]. Powrót do marzeń jest z kolei sentymentalnym obrazem czasów dzieciństwa, przywiązującym uwagę do ładu panującego w przyrodzie[16]. Kolejny film Takahaty pod nazwą Szopy w natarciu (1994) opowiada o konsekwencjach gwałtownej modernizacji Japonii, stanowi przykład dzieła postmodernistycznego z odwołaniami do jej kultury wizualnej[17]. Z kolei Rodzinka Yamadów (1999) dokonała przekształcenia rozrywkowej mangi w dzieło refleksyjne[18].
Głównym producentem studia jest Toshio Suzuki. Począwszy od Szeptu serca z 1995, Suzuki produkuje większość ich filmów, będąc jednym z najbardziej zaufanych współpracowników Miyazakiego.
Do innych reżyserów tworzących dla studia należą mniej znani twórcy, tacy jak: Tomomi Mochizuki (Szum morza, 1993)[19], Yoshifumi Kondō (Szept serca, 1995)[19], Hiroyuki Morita (Narzeczona dla kota, 2002)[19] oraz Gorō Miyazaki (Opowieści z Ziemiomorza, 2006)[20].
Pierwszym filmem produkcji niejapońskiej był Czerwony żółw (2016) w reżyserii Michaëla Dudok de Wita.
Filmografia[21][edytuj | edytuj kod]
* Nausicaä wymieniana jest jako film Ghibli, chociaż w rzeczywistości powstała i weszła do dystrybucji w roku 1984, a Ghibli zostało formalnie założone w czerwcu 1985.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e スタジオジブリの概要. Studio Ghibli Inc.. [dostęp 2019-01-17]. (jap.).
- ↑ a b Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 55.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 26.
- ↑ Alex Dudok de Wit, Grave of the Fireflies, Bloomsbury Publishing, 2021, s. 96, ISBN 978-1-83871-923-4 [dostęp 2021-11-04] (ang.).
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 32–36.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 41.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 56–58.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 81.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 97–99.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 143–145.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 225.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 255.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 287–301.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 323.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 69–81.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 127–129.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 201.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 238.
- ↑ a b c Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 167.
- ↑ Zaremba-Penk i Lisiecki (red.) 2012 ↓, s. 303.
- ↑ Bartek Biedrzycki: Ghibli – Mini kompendium. [w:] GniazdoSwiatow.net [on-line]. [dostęp 2017-02-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Studio Ghibli. Miejsce filmu animowanego w japońskiej kulturze. Joanna Zaremba-Penk, Marcin Lisiecki (red.). Toruń: 2012. ISBN 978-83-62945-06-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona (jap.)
| Filmy |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Twórcy |
