Suchanowka
 Sobór św. Katarzyny w kompleksie klasztoru św. Katarzyny w Widnoje (2011), dawne więzienie śledcze NKWD i Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR (MGB) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miejscowość |
w pobliżu Widnoje |
| Rodzaj |
więzienie śledcze |
| Jednostka nadrzędna |
do 1946: NKWD |
| Przeznaczenie |
przetrzymywanie "szczególnie groźnych wrogów władzy radzieckiej" |
| Data powstania |
1938 |
| Data likwidacji |
1992 |
Położenie na mapie obwodu moskiewskiego  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
| 55°32′11,62″N 37°39′58,04″E/55,536560 37,666122 | |
Suchanowka (ros. Сухановская особорежимная тюрьма, oficjalnie: "Obiekt Specjalny Nr 110", ros. Спецобъект № 110) – specjalne więzienie śledcze NKWD utworzone w 1938 roku w celu przetrzymywania "szczególnie groźnych wrogów władzy radzieckiej" w pobliżu miasta Widnoje koło Moskwy, na terenie dawnego klasztoru św. Katarzyny (ros. Свято-Екатерининский монастырь), od 1946 roku użytkowane przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR (MGB), a od 1954 roku przez KGB. W 1958 roku obiekt przekształcono w szpital więzienny, a w 1992 roku zwrócono Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu. Po tej dacie monaster został restytuowany. Nazwa więzienia pochodzi od XVIII-wiecznego zespołu dworskiego Suchanowo, położonego niedaleko klasztoru.
Suchanowka była uważana za najcięższe więzienie NKWD ze względu na stosowanie tortur w czasie prowadzonych tam śledztw. Niektóre pokoje przesłuchań zostały wyposażone w specjalne urządzenia do tortur. Więzienie było przeznaczone dla ok. 150–160 więźniów. Wśród funkcjonariuszy NKWD przesłuchujących więźniów w okrutny sposób był m.in. Bogdan Kobułow, w 1953 roku skazany na śmierć i rozstrzelany.
W okresie Wielkiej Czystki w latach 30. XX wieku w Suchanowce więziono m.in. Dmitrija Bystrolotowa, Michaiła Trillisera, Michaiła Frinowskiego i ludowego komisarza bezpieczeństwa państwowego Nikołaja Jeżowa, aresztowanego w 1939 roku. Ok. trzech tygodni spędził w niej aresztowany pisarz Isaak Babel, po czym został przewieziony do więzienia na Łubiance. Przebywał tam również reżyser teatralny Wsiewołod Meyerhold. Jednym z nielicznych znanych więźniów, którzy przeżyli pobyt w Suchanowce i nie zapadli na chorobę psychiczną był Alexander Dolgun, pracownik ambasady amerykańskiej w Moskwie aresztowany w 1948 roku przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR[1]. Urządzenia do tortur zdemontowano i zniszczono na podstawie tajnego rozkazu nr 0068 z 4 kwietnia 1953 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Alexander Dolgun, Alexander Dolgun's Story: An American in the Gulag, Patrick Watson, wyd. 1st ed, New York: Knopf, 1975, ISBN 0-394-49497-0, OCLC 1272541.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- L. Gołowkowa, Сухановская тюрьма. Спецобъект 110, Moskwa 2009 (ISBN 978-5-7157-0232-6)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Historia klasztoru św. Katarzyny w latach 1931–91 (ros.) katerinamon.ru [dostęp 2011-06-20]
- Historia więzienia Suchanowka (ros.) novayagazeta.ru [dostęp 2011-06-20]
- Wspomnienia byłych więźniów na temat Suchanowki (ros.) agentura.ru [dostęp 2011-06-21]
- Dawna fotografia budynków klasztornych przekształconych na więzienie (niem.) gulag.memorial.de [dostęp 2011-06-20]