Suzu gangesowy
| Platanista gangetica[1] | |
| (Roxburgh, 1801) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Parvordo | |
| Nadrodzina |
Platanistoidea |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Platanista |
| Gatunek |
suzu gangesowy |
| Synonimy | |
| |
| Podgatunki[2] | |
| |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Suzu gangesowy[3], suzu[4], delfin gangesowy[4], delfin indyjski[5], susuka[4] (Platanista gangetica) – gatunek ssaka z rodziny suzowatych (Platanistidae) żyjący w wodach Gangesu i Indusu[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson po raz pierwszy opisany przez Roxburgha w 1801 roku pod nazwą Delphinus gangetica[7]. Jako miejsce typowe autor wskazał Bengal Zachodni w Indiach[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju suzu[3] (Platanista), utworzonego przez Waglera w 1830 roku[8].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się dwa podgatunki[3]:
- P. gangetica gangetica – suzu gangesowy – żyjący w Gangesie i Brahmaputrze, kategoria zagrożenia IUCN: EN[9]
- P. gangetica minor – suzu indusowy – delfin indusowy żyjący w Indusie, kategoria zagrożenia IUCN: EN[10]
Według Wilsona i Reedera uznawane za odrębne gatunki[11].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Pysk wyciągnięty na kształt chirurgicznej pincety; w szczęce górnej 26-39, w żuchwie 26-35 par zakrzywionych do tyłu zębów. Zęby przednie są dłuższe niż tylne i wystają z zamkniętego dzioba, który może być bardzo długi (nawet 20% długości ciała) i jest większy u samic niż u samców. Małe oczy, wydatny melon i duża warstwa tkanki tłuszczowej, a wreszcie garb w tylnej części grzbietu sprawiają, że zwierzę ma dość masywny wygląd. Czaszka jest asymetryczna, głowa z grzebieniem w miejscu melona. Płetwa grzbietowa to mały trójkąt z szeroką podstawą[12]. Delfin suzu ma giętki kark. Do polowania używa echolokacji (jest niemal całkowicie ślepy, a jego oczy mają mały rozmiar[12]). Żyje i poluje w małych stadach.
Średnia długość[edytuj | edytuj kod]
Masa ciała[edytuj | edytuj kod]
- Średnio do 85 kg (samce i samice). Niektóre źródła podają, że masa tego delfina to 150-170 kg[13].
Ubarwienie[edytuj | edytuj kod]
- Ubarwienie jest jasnoszare, szare, ciemnoszare lub brązowe; na brzuchu różowawe.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
- Suzu je ryby, skorupiaki, mięczaki przydenne, krewetki, różne gatunki karpi (m.in. gobio), jak i słodkowodne rekiny[12].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
- Ciąża trwa około 8-9 miesięcy, noworodek ma od 65 do 90 cm długości. Suzu gangesowy rozmnaża się przez cały rok, nie ma żadnego specyficznego czasu reprodukcji[12]. Samice rodzą raz na 2-3 lata[12][14], zazwyczaj jedynie jedno młode[14].
Wielkość grupy[edytuj | edytuj kod]
- Zwykle tworzą małe grupy (do 10 osobników); spotykano też pojedyncze osobniki, pary i grupy liczące ponad 30 delfinów[12].
Zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Suzu jest spokojny i raczej nieśmiały. Echolokację używa częściej do znajdowania pożywienia niż do komunikacji[12].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
- Wolne wody płynące Gangesu, Bramaputry i Indusu, niektóre szybsze fragmenty tych rzek.
Status[edytuj | edytuj kod]
- Zagrożony (EN). Liczebność podgatunku Platanista gangetica gangetica to 1200-1800 osobników[14][13]. Ilość osobników tego gatunku delfina zmniejsza się przez ostatnie stulecie głównie przez:
- celowe zabijanie delfinów[13]
- fragmentację siedlisk przez tamy[12][13]. Zmniejszają one różnorodność genetyczną, oddzielając różne populacje, i, co za tym idzie, redukując ilość dojrzałych delfinów zdolnych do rozrodu
- przypadkowy połów[13][12]. Suzu czasami zaplątują się w sieci, które są stworzone do łapania ryb
- zanieczyszczenie[12]. Skażenie Gangesu jest spowodowane chemikaliami, śmieciami oraz ściekami przemysłowymi[12].
Działania mające na celu konserwację gatunku[edytuj | edytuj kod]
- Hinduski oddział WWF prowadzi działania chroniące tego delfina[13]. Edukuje i prowadzi w tym celu kampanie społeczne.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Platanista gangetica, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b G.T. Braulik, B.D. Smith, Platanista gangetica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-09-20] (ang.).
- ↑ a b c Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 190. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b c K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 341-342, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ Polskie i łacińskie nazwy waleni. Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego. [dostęp 2020-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-23)].
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Platanista gangetica. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2010-01-10]
- ↑ a b W. Roxburgh. An Account of a new Species Delphinus, an Inhabitant of the Ganges. „Asiatic Researches”. Calcutta Edition. 7, s. 170, 1803 (ang.).
- ↑ J. G. Wagler: Natürliches System der Amphibien. Monachium: J.G. Cotta'scchen Buchhandlung, 1830, s. 35. (niem.)
- ↑ B.D. Smith, G.T. Braulik, R. Sinha, Platanista gangetica ssp. gangetica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-09-20] (ang.).
- ↑ G.T. Braulik, B.D. Smith, S. Chaudhry, Platanista gangetica ssp. minor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-09-20] (ang.).
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Platanista. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 27 listopada 2007]
- ↑ a b c d e f g h i j k Dolphins-World, Ganges River Dolphin (Platanista gangetica gangetica) - Dolphin Facts and Information [dostęp 2021-03-29] (ang.).
- ↑ a b c d e f g {{{tytuł}}}, www.wwfindia.org [dostęp 2021-03-29].
- ↑ a b c d Ganges River Dolphin | Freshwater Dolphin | Species | WWF, World Wildlife Fund [dostęp 2021-03-29] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Peter Gill, Linda Gibson: Wieloryby, delfiny i morświny. Warszawa: "Cibet" PNT, 1998, seria: Poznawaj z Nami. ISBN 83-85749-15-2.