Svetozar Marković
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 września 1846 |
|---|---|
| Data śmierci |
26 lutego 1875 |
| Zawód, zajęcie |
pisarz, filozof |
Svetozar Markovic (cyr. Светозар Марковић, ur. 9 września 1846 w Zaječarze, zm. 26 lutego 1875) – pisarz serbski, uważany za głównego przedstawiciela dziewiętnastowiecznego socjalizmu na Bałkanach.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Zaječarze. Dzieciństwo spędził w Rekovacu i Jagodinie, później jego rodzina przeniosła się do Kragujevaca. Studiował w Wyższej Szkole w Belgradzie, późniejszym Uniwersytecie Belgradzkim. Następnie studiował również w Petersburgu, gdzie inspirował się twórczością literacką m.in. Nikołaja Czernyszewskiego. W 1869 opuścił Rosję, obawiając się aresztowania go przez władze rosyjskie z powodu jego socjalistycznych poglądów. Kontynuował studia w Szwajcarii i zaczął współpracować z grupą studentów, wśród których był przyszły radykalny przywódca Nikola Pašić. Po powrocie na Bałkany, mieszkał początkowo w Nowym Sadzie, a następnie w Serbii. Podczas pobytu w Nowym Sadzie, w 1872 roku, opublikował swoje najsłynniejsze dzieło – Srbija na istoku (pol. Serbia na Wschodzie).
Zmarł na gruźlicę w wieku 28 lat.
Poglądy[edytuj | edytuj kod]
Był bezpośrednim następcą Żivoina Żujovicia, wyznawcy poglądów rewolucyjnych demokratów rosyjskich[1]. W swych poglądach filozoficznych brał za punkt wyjścia zasadę antropologiczną Nikołaja Czernyszewskiego, broniąc tezy głoszącej pierwotność i wieczność materii[2].
Wybrana twórczość[edytuj | edytuj kod]
- Pevanja i mišljenja (1869)
- Realnost u poeziji (1870)
- Srbija na Istoku (1872)
- Načela narodne ekonomije (1874)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Narski 1969 ↓, s. 384.
- ↑ Narski 1969 ↓, s. 385.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Igor Narski: Postępowe kierunki myśli filozoficznej i społecznej narodów Europywschodniej w XIX stuleciu. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in.. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 377–389. (pol.).
- (ang.) Woodford McClellan (2015) [1964]. Svetozar Markovic and the Origins of Balkan Socialism. Princeton University Press.