Swarzędz (gmina)

Swarzędz
	gmina miejsko-wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
TERC	3021163
Siedziba	Swarzędz
Burmistrz	Marian Szkudlarek (od 2014)
Powierzchnia	101,99 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 48 405
• gęstość	475,6 os./km²
Nr kierunkowy	61
Tablice rejestracyjne	PZ i POZ
	Adres urzędu:Rynek 1; 62-020 Swarzędz
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	19
	Położenie na mapie powiatu;
	52°24′30″N 17°04′17″E/52,408333 17,071389
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Swarzędz – gmina miejsko-wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie poznańskim.

Siedziba gminy to Swarzędz.

Według stanu na 2016 rok^[2], gminę zamieszkiwało 48 405 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku^[3] gminę zamieszkiwało 49 727 osób.

Na terenie gminy funkcjonuje lotnisko Poznań-Kobylnica.

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Na terenie gminy znajduje się miasto Swarzędz i dodatkowo wydzielonych zostało 20 sołectw: Bogucin, Garby, Gortatowo, Gruszczyn, Janikowo Dolne, Janikowo Górne, Jasin, Karłowice, Kobylnica, Kruszewnia, Łowęcin, Paczkowo, Puszczykowo-Zaborze, Rabowice, Sarbinowo, Sokolniki Gwiazdowskie, Uzarzewo, Wierzonka, Wierzenica, Zalasewo.

Miejscowości bez statusu sołectwa: Katarzynki, Ligowiec, Mechowo, Święcinek.

Do 31 grudnia 1950 w skład gminy wchodziły również następujące osiedla z gromady Nowa Wieś, które włączono do miasta Poznania^[4]:

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych REGIOsetu i GUS-u z roku 2005, gmina Swarzędz ma obszar 101,99 km², w tym:

użytki rolne: 68,38%
użytki leśne: 12,95%
tereny zabudowane: 7,74%

Gmina stanowi 5,37% powierzchni powiatu.

Środowisko przyrodnicze[edytuj | edytuj kod]

Przez gminę przepływają ze wschodu na zachód dwie rzeki: Cybina i Główna, uchodzące na wysokości miasta Poznania do rzeki Warty. Na terenie gminy znajduje się Jezioro Swarzędzkie oraz Jezioro Uzarzewskie, a także liczne pomniejsze zbiorniki wodne. W Katarzynkach znajduje się rajsko^[5].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 31 grudnia 2014^[6]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	47 160	100	22 901	48,6	24 259	51,4
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	384,8		197,7		187,1

Dane z 31 grudnia 2006^[2]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	40 891	100	21043	51,46	19 848	48,54
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	401		206,35		194,65

Piramida wieku mieszkańców gminy Swarzędz w 2014 roku^[1].

Transport[edytuj | edytuj kod]

Przez gminę przechodzi droga krajowa nr 92, droga wojewódzka nr 194 (z Poznania do Gniezna) oraz linia kolejowa, prowadzące od granicy polsko-niemieckiej w Słubicach przez Poznań i Warszawę do granicy polsko-białoruskiej w Terespolu.

Gmina posiada własną komunikację autobusową, prowadzoną przez Swarzędzkie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. W jej zakres wchodzi 17 linii dziennych (wewnątrzgminnych oraz łączących gminę z Poznaniem, Tulcami w gm. Kleszczewo, Siekierkami Wielkimi w gm. Kostrzyn i Pobiedziskami) oraz jedna linia nocna do Poznania^[7]. Na terenie gminy kursują także 5 linii organizowanych przez ZTM Poznań: 416 do Gruszczyna, 425 do Zalasewa, 173 do Bogucina i Janikowa oraz 323 i 388, przecinające gminę w Karłowicach i Wierzonce.

Oświata[edytuj | edytuj kod]

Do 31 sierpnia 2017 na terenie gminy Swarzędz funkcjonowało siedem szkół podstawowych i pięć gimnazjów (również w ramach zespołu szkół), jedno samodzielne liceum oraz dwa zespoły szkół ponadgimnazjalnych:

Szkoła Podstawowa nr 1 im. Stanisława Staszica w Swarzędzu
Szkoła Podstawowa nr 4 im. Jana Brzechwy w Swarzędzu
Szkoła Podstawowa nr 5 im. prof. Adama Wodziczki w Swarzędzu
Szkoła Podstawowa im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Kobylnicy
Szkoła Podstawowa w Wierzonce
Szkoła Podstawowa w Zalasewie
Gimnazjum nr 1 w Swarzędzu (niepubliczne, Fundacji „Ekos”)
Gimnazjum nr 2 im. Królowej Jadwigi w Swarzędzu
Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Swarzędzu
Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Zalasewie
Zespół Szkół w Paczkowie
- Szkoła Podstawowa im. św. Jana Pawła II w Paczkowie
- Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Paczkowie
I Liceum Ogólnokształcące w Swarzędzu (niepubliczne, Fundacji „Ekos”)
Zespół Szkół nr 1 im. Powstańców Wielkopolskich w Swarzędzu:
- Technikum w Swarzędzu
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Swarzędzu
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna w Swarzędzu
- I Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Swarzędzu
- Szkoła Policealna nr 1 w Swarzędzu
Zespół Szkół nr 2 w Swarzędzu:
- II Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Staniewskiego w Swarzędzu
- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Swarzędzu
- II Szkoła Policealna im. Tadeusza Staniewskiego w Swarzędzu

W wyniku reformy systemu oświaty od 1 września 2017 na terenie gminy Swarzędz funkcjonuje jedenaście szkół podstawowych, jedno samodzielne liceum oraz dwa zespoły szkół ponadpodstawowych^[8]^[9]:

Szkoła Podstawowa nr 1 im. Stanisława Staszica w Swarzędzu
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Królowej Jadwigi w Swarzędzu
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Polskich Noblistów w Swarzędzu
Szkoła Podstawowa nr 4 im. Jana Brzechwy w Swarzędzu
Szkoła Podstawowa nr 5 im. prof. Adama Wodziczki w Swarzędzu
Szkoła Podstawowa im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Kobylnicy
Szkoła Podstawowa im. św. Jana Pawła II w Paczkowie
Szkoła Podstawowa w Wierzonce
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Zalasewie
Szkoła Podstawowa nr 2 w Zalasewie
Szkoła Podstawowa Fundacji „Ekos” w Swarzędzu (dotychczasowe Gimnazjum nr 1 w Swarzędzu – niepubliczne, Fundacji „Ekos”)
I Liceum Ogólnokształcące w Swarzędzu (niepubliczne, Fundacji „Ekos”)
Zespół Szkół nr 1 im. Powstańców Wielkopolskich w Swarzędzu:
- Technikum w Swarzędzu
- Branżowa Szkoła I Stopnia w Swarzędzu
- Branżowa Szkoła I Stopnia Specjalna w Swarzędzu
- III Liceum Ogólnokształcące w Swarzędzu
- I Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Swarzędzu
- Szkoła Policealna nr 1 w Swarzędzu
Zespół Szkół nr 2 w Swarzędzu:
- II Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Staniewskiego w Swarzędzu
- II Szkoła Policealna im. Tadeusza Staniewskiego w Swarzędzu

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Czerwonak, Kleszczewo, Kostrzyn, Pobiedziska, Poznań

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gmina Swarzędz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gmina Swarzędz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-26] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1950 r. w sprawie zmiany granic miast: Poznania, Gniezna, Torunia i Zawiercia. (Dz.U. z 1950 r. nr 48, poz. 436).
↑ Rajsko w Katarzynkach. wielkopolska-country.pl. [dostęp 2021-08-17]. (pol.).
↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Rozkład jazdy Swarzędzkiej Komunikacji Autobusowej. [dostęp 2015-01-11].
↑ Uchwała nr XXXIII/331/2017 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie: dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego. [dostęp 2017-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-26)]. (pol.).
↑ Uchwała nr XXVI/366/V/2017 Rady Powiatu w Poznaniu z dnia 29 marca 2017 r. w sprawie: dostosowania sieci szkół ponadgimnazjalnych i specjalnych do nowego ustroju szkolnego oraz ustalenia sieci szkół ponadpodstawowych i specjalnych. [dostęp 2017-09-01]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dzieje Swarzędza. Monografia. 1638-1988. Stanisław Nawrocki (red.). Poznań, Swarzędz: Społeczny Komitet Obchodów 350-lecia Miasta Swarzędza, 1988.
Władysław Białek: Swarzędz 1638-1988. Swarzędz: Urząd Miasta i Gminy w Swarzędzu, 1988.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Strona poświęcona historii miasta i gminy Swarzędz

[populacja2016-1] Gmina Swarzędz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[autonazwa1-2] Bank Danych Regionalnych – Strona główna. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[3] Gmina Swarzędz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-26] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[4] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1950 r. w sprawie zmiany granic miast: Poznania, Gniezna, Torunia i Zawiercia. (Dz.U. z 1950 r. nr 48, poz. 436).

[5] Rajsko w Katarzynkach. wielkopolska-country.pl. [dostęp 2021-08-17]. (pol.).

[6] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[7] Rozkład jazdy Swarzędzkiej Komunikacji Autobusowej. [dostęp 2015-01-11].

[8] Uchwała nr XXXIII/331/2017 Rady Miejskiej w Swarzędzu z dnia 28 lutego 2017 r. w sprawie: dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego. [dostęp 2017-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-26)]. (pol.).

[9] Uchwała nr XXVI/366/V/2017 Rady Powiatu w Poznaniu z dnia 29 marca 2017 r. w sprawie: dostosowania sieci szkół ponadgimnazjalnych i specjalnych do nowego ustroju szkolnego oraz ustalenia sieci szkół ponadpodstawowych i specjalnych. [dostęp 2017-09-01]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Miasta	Swarzędz
Wsie	Bogucin Garby Gortatowo Gruszczyn Janikowo Jasin Karłowice Katarzynki Kobylnica Kruszewnia Łowęcin Paczkowo Puszczykowo-Zaborze Rabowice Sarbinowo Sokolniki Gwiazdowskie Uzarzewo Wierzonka Wierzenica Zalasewo
Osada	Święcinek
Osada leśna	Pawłówko
Integralne części wsi	Augustówka Gortatowo-Huby Huby Ligowiec Mechowo Nowy Dwór

Miasta	Buk Kostrzyn Kórnik Luboń Mosina Murowana Goślina Pobiedziska Puszczykowo Stęszew Swarzędz
Gminy miejskie	Luboń Puszczykowo
Gminy miejsko-wiejskie	Buk Kostrzyn Kórnik Mosina Murowana Goślina Pobiedziska Stęszew Swarzędz
Gminy wiejskie	Czerwonak Dopiewo Kleszczewo Komorniki Rokietnica Suchy Las Tarnowo Podgórne

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1925–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1925–75)	Luboń (od 1954) Mosina (← od 1958) Pobiedziska (←) Puszczykowo (od 1962) Stęszew (←) Swarzędz (←)
Osiedla (1954–72)	Puszczykowo (1956–62)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Czerwonak Dopiewo Komorniki (od 1973) Krzesiny (de facto do 1942, de jure do 1950) Mosina (od 1973) Piątkowo (do 1954) Pobiedziska (od 1973) Polskawieś (do 1954) Puszczykowo (do 1954) Rokietnica Stęszew Suchy Las (od 1973) Swarzędz Tarnowo Podgórne Żabikowo (do 1954)
Gromady (1954–72)	Babki (1960–72) Będlewo (1954–59) Biskupice (1954–72) Chludowo (1954–71) Czapury (1954–59) Czerwonak (1954–72) Dopiewo (1954–72) Jeziorki (1954–68) Kiekrz (1954–61) Kobylnica (1954–71) Komorniki (1954–72) Konarzewo (1954–61) Luboń (1954) Lusówko (1954–61) Modrze (1954–61) Mosina (← 1958–72) Mrowino (1954–59) Owińska (1954–68) Palędzie (1954–68) Plewiska (1954–71) Pobiedziska (1954–72) Przeźmierowo (1954–71) Puszczykowo (1954–55) Rogalin (← 1958–68) Rokietnica (1954–72) Rosnówko (1954–59) Sarbinowo (1954–59) Stęszew (1954–72) Strykowo (1954–72) Suchylas (1954–72) Swarzędz (1960–72) Tarnowo Podgórne (1954–72) Umultowo (1954–59) Węglewo (1954–59) Wierzonka (1954–59) Wiry (1954–68) Wronczyn p. Pobiedziskami (1954–59) Zalasewo (1954–59)