Syczoń krzykliwy
| Megascops asio[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
syczoń krzykliwy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Syczoń krzykliwy[3], syczek krzykliwy (Megascops asio) – gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Jedyna mała sowa wschodniej Ameryki Północnej mająca „uszy” z piór.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten był dawniej łączony w jeden gatunek z syczoniem zachodnim (Megascops kennicottii)[4]. Za jego podgatunki uznawano niekiedy syczonia samotnego (M. seductus) i namorzynowego (M. cooperi)[4]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia obecnie 5 podgatunków:
- M. a. maxwelliae (Ridgway, 1877)
- M. a. asio (Linnaeus, 1758)
- M. a. hasbroucki (Ridgway, 1914)
- M. a. mccallii (Cassin, 1854)
- M. a. floridanus (Ridgway, 1874)
Na liście ptaków świata opracowywanej we współpracy BirdLife International z autorami Handbook of the Birds of the World (5. wersja online: grudzień 2020) wyróżniany jest jeszcze podgatunek naevius[5]. IOC wlicza tę populację do podgatunku nominatywnego. Ponadto opisano podgatunki swenki (włączony do maxwelliae) i semplei (włączony do mccallii)[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 18–26 cm. Znane są dwie odmiany barwne: Odmiana czerwona – wierzch ciała cynamonowordzawy, rdzawa szlara i biały spód, z rdzawymi kreskami i prążkami. Odmiana szara – wierzch szarobrązowy, w brązowe kreski; brew i kantar białe, spód ciała biały, w gęste ciemnobrązowe kreski. U obu odmian tęczówki są żółte. Szlara obwiedziona szeroką, czarną smugą, która przechodzi na gardło. Obie płci są podobne. Młode ptaki są w brązowe i białe prążki; u odmiany czerwonej prążki są rdzawo obrzeżone.
Zasięg, środowisko[edytuj | edytuj kod]
Zadrzewienia oraz lasy środkowej, wschodniej i południowo-wschodniej części Ameryki Północnej (od południowo-wschodniej i środkowo-wschodniej Kanady po północno-wschodni Meksyk).
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Gniazduje w dziuplach (często tych wykutych przez dzięcioły) lub szczelinach. Chętnie korzysta z budek lęgowych. Nie buduje gniazda. Samica wykonuje swoim ciałem zagłębienie w materiale znajdującym się na dnie dziupli – kawałkach drewna, gałązkach, piórach czy odchodach pozostałych po poprzednich lęgach. W zniesieniu 2–6 białych jaj, ich inkubacja trwa 27–34 dni. Pisklęta są pokryte białym puchem. W pełni opierzone stają się 26-30 dni po wykluciu, ale jeszcze przez 8–10 tygodni są zależne od rodziców i dostarczanego przez nich pożywienia[6].
W skład diety syczonia krzykliwego wchodzą różnego rodzaju drobne zwierzęta: ptaki (m.in. muchołówki, jaskółki, drozdy, jemiołuszki, zięby, z większych gatunków – sójki, gołębie, dzięcioły czy siewkowe), ssaki (w tym szczury, myszy, wiewiórki, krety i króliki), dżdżownice, owady, raki, żaby, kijanki czy jaszczurki. Czasami poluje też na nietoperze[6].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje syczonia krzykliwego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji na około 560 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[2].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia 5 podgatunków[7]:
- M. a. maxwelliae (Ridgway, 1877) – południowo-środkowa Kanada, północno-środkowe USA
- M. a. asio (Linnaeus, 1758) – południowo-wschodnia Kanada i północno-wschodnie USA do środkowych i wschodnio-środkowych USA
- M. a. hasbroucki (Ridgway, 1914) – południowo-środkowe USA
- M. a. mccallii (Cassin, 1854) – południowy Teksas (południowo-środkowe USA) po północno-wschodni Meksyk
- M. a. floridanus (Ridgway, 1874) – Luizjana do Florydy (południowo-wschodnie USA)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Megascops asio, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Megascops asio, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Striginae Leach, 1820 - puszczyki (Wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-23].
- ↑ a b c Eastern Screech-owl (Otus asio). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).
- ↑ Handbook of the Birds of the World and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020, s. 161 [dostęp 2021-09-23].
- ↑ a b Eastern Screech-Owl Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-09-23]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-23]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Multico Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).