Systemy S-Bahn w Niemczech
S-Bahn – nazwa systemów szybkiej kolei miejskiej i innych szynowych systemów komunikacji lokalnej w krajach niemieckojęzycznych. Nazwa S-Bahn wywodzi się ze skrócenia niemieckiego określenia Stadtschnellbahn (czyli właśnie szybka kolej miejska) i została po raz pierwszy nieformalnie użyta przez zawiadowcę stacji Berlin Bornholmer Straße około 1927 r. Następnie, od 1 grudnia 1930, wraz z charakterystycznym logo została wprowadzona jako oficjalna nazwa berlińskiej kolejki. W latach 30. XX w. uruchomiono drugą sieć S-Bahn w Hamburgu.
Początkowo ustalono następujące kryteria dla S-Bahn:
- elektryczny tabor samobieżny o dużym przyspieszeniu i prędkości
- szlak niezależny od pozostałego ruchu kolejowego i drogowego
- poziome wejście z peronu do wagonu (wysokie perony)
- duża częstotliwość ruchu (takt w szczycie co 10 minut)
Dalsze sieci S-Bahn zaczęto uruchamiać od lat 60. XX wieku, przy czym nowszym systemom stawiane są coraz niższe wymagania, a S-Bahn stanowi raczej znak firmowy niż określenie mówiące o typie kolei.
W zależności od sposobu organizacji ruchu, zdolności przewozowej, użytego taboru itp. można rozróżnić podstawowe typy S-Bahn:
- Typ klasyczny, z niezależnym szlakiem, wysokimi peronami i składami samobieżnymi czerpiącymi zasilanie z trzeciej szyny:
- S-Bahn w Berlinie,
- S-Bahn w Hamburgu (z wyjątkiem linii S3 na odcinku Hamburg-Neugraben – Stade).
Systemy te obsługiwane są przez spółki-córki Deutsche Bahn.
- Tzw. druga generacja, z częściowo niezależnym szlakiem i systemem elektrycznym kompatybilnym z pozostałą niemiecką siecią kolejową (15 kV, 16,7 Hz prądu przemiennego), obsługiwane przez Deutsche Bahn:
- Systemy zbliżone do S-Bahn, korzystające z jej nazwy – pociągi regionalne kursujące w dużej częstotliwości, krótkie składy ciągnięte przez lokomotywę, wagony spalinowe lub regionalne składy elektryczne, również obsługiwane przez Deutsche Bahn:
- S-Bahn Rhein-Neckar (Ludwigshafen am Rhein, Mannheim, Heidelberg)
- S-Bahn w Dreźnie
- S-Bahn w Hanowerze
- Regio-S-Bahn Bremen/Niedersachsen
- S-Bahn w Innsbrucku (Austria)
- S-Bahn Mitteldeutschland
- S-Bahn Mittelelbe
- S-Bahn w Norymberdze
- częściowo S-Bahn Rhein-Ruhr
- S-Bahn w Rostocku
- systemy tego typu funkcjonowały dawniej w Erfurcie i Karl-Marx-Stadt (obecnie Chemnitz)
- Inne systemy o charakterze dalekim od klasycznej S-Bahn, lecz korzystające z jej nazwy i symbolu:
- tramwaj dwusystemowy w okolicach Karlsruhe obsługiwany przez AVG,
- Breisgau-S-Bahn w okolicach Fryburga Bryzgowijskiego,
- Ortenau-S-Bahn w okolicach Offenburga,
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Deutschlands S-Bahnen, Andreas Janikowski, Jörg Ott, wyd. Spezialausg., 1. Aufl, Stuttgart: Transpress, 2002, ISBN 3-613-71195-8, OCLC 76360478.