Sytuacja prawna i społeczna osób LGBT w Norwegii
Prawo wobec kontaktów homoseksualnych[edytuj | edytuj kod]
Kontakty homoseksualne zostały zalegalizowane w Norwegii w 1972 roku. W tym samym roku zrównano ze sobą wiek osób legalnie dopuszczających się kontaktów homo- i heteroseksualnych – wynosi on 16 lat[1][2].
Ochrona prawna przed dyskryminacją[edytuj | edytuj kod]
Norweskie prawo gwarantuje ogólny zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną. Został on zawarty w kodeksie karnym i obejmuje różne dziedziny życia. Przepisy te obowiązują w kraju od 1981 roku. Norwegia jest pierwszym krajem na świecie, który zakazał dyskryminacji z powodu orientacji seksualnej. Podobny zakaz został również zawarty w kodeksie pracy w 1998 roku[1][2].
Geje, lesbijki i biseksualiści nie są wykluczeni ze służby wojskowej z powodu swojej orientacji seksualnej[3].
Azyl[edytuj | edytuj kod]
Norweskie przepisy prawne przyznają prawo do ubiegania się o azyl polityczny z powodu prześladowań przez wzgląd na orientację seksualną we własnym kraju[4].
Uznanie związków osób tej samej płci[edytuj | edytuj kod]
W 1991 roku Norwegia zalegalizowała konkubinaty par tej samej i przeciwnej płci. Przyznają one część praw z tych, jakie mają małżeństwa[5].
W 1993 roku w Norwegii zalegalizowano związki partnerskie par tej samej płci. Dawały one większość praw z tych, jakie mają małżeństwa[5][6]. W 2001 roku Norwegia umożliwiła parom tej samej płci adopcję dzieci, ale tylko dzieci jednego z partnerów, a nie obcych (np. z domu dziecka).
W 2008 pod obrady parlamentu trafił podobny projekt i został przyjęty przez niższą izbę parlamentu stosunkiem głosów: 81 za, 41 przeciw, a następnie przez wyższą izbę stosunkiem głosów: 23 za, 17 przeciw. Uchwalona ustawa weszła w życie 1 stycznia 2009 roku i zniosła związki partnerskie. Pary homoseksualne, które do tej pory zalegalizowały swój związek w ten sposób, mają możliwość zamiany ich na małżeństwa. Obecnie to ponad 3.000 par[7][8][9].
Życie osób LGBT w kraju[edytuj | edytuj kod]
Norwegowie są w większości zwolennikami małżeństw osoób tej samej płci[10][11]:
| Poparcie Norwegów wobec: | Za | Przeciw |
|---|---|---|
| Małżeństw jednopłciowych (2003) | 61 | |
| Małżeństw jednopłciowych (2005) | 63 | |
| Małżeństw jednopłciowych (2007) | 66 | |
| Małżeństw jednopłciowych (2013) | 70 | 21 |
| Adopcji dzieci przez pary jednopłciowe (2013) | 54 | 34 |
Tolerancyjne są władze i urzędy, co ma odzwierciedlenie m.in. w oficjalnych publikacjach turystycznych[12] i dystrybucji bezpłatnych czasopism gejowskich w sieci biur informacji turystycznej. W przewodniku What's on Oslo - promującym stolicę Norwegii w kilku językach - jest zamieszczana specjalna strona „Gay Oslo”. Informuje się w niej: Oslo is a gay-friendly city, and the gay, lesbian, and bisexual community ensures that Oslo has it all – from highbrow art shows to terrific parties all year round (Oslo jest miastem gay-friendly i środowiska gejów, lesbijek oraz biseksualistów to potwierdzają - Oslo organizuje wszystko od pokazów sztuki po wspaniałe imprezy przez cały rok). Wymienia się przy tym imprezy gejowskie, lokale i organizacje. W Oslo przy Solhauggaten 2 funkcjonuje utrzymywana ze środków publicznych przychodnia i poradnia, które udzielają bezpłatnie pomocy osobom LGBT w wieku od trzynastego do trzydziestego roku życia[12].
W Norwegii istnieje średniej wielkości scena gejowska. Jej centrum jest Oslo. Miasto to dysponuje kilkoma lokalami (puby, bary, dyskoteki, sauny, hotele, restauracje itp.) gejowskimi i przyjaznymi gejom, tzw. gay-friendly. Ponadto niemal w każdym większym mieście istnieje przynajmniej jeden lokal, w którym geje i lesbijki mogą czuć się w miarę swobodnie. W Oslo działa również mieszany chór LGBT pod nazwą „Den norske Homofonien av 1990” pod dyrekcją Ingelin Becker Dahl[13].
W kraju wydawane są publikacje, działa kilka organizacji zajmujących się niesieniem pomocy przedstawicielom LGTB. Każdego roku ulicami stolicy maszerują parady mniejszości seksualnych (gay pride parade). Najliczniejszą tego typu imprezą była parada w 2005 roku, która zgromadziła około 50.000 uczestników.
Norweski Kościół protestancki jest jednym z najbardziej otwartych na homoseksualizm kościołów na świecie. Od 1997 roku rozpoczął udzielanie błogosławieństw (nie małżeństw) parom homoseksualnym. Popiera także adopcję dzieci przez pary homoseksualne[14]. W okręgu Nordland, na znak akceptacji, tęczowe flagi wywieszane są przez duchownych na kościołach[15][16]. Funkcjonują religijne społeczności LGBT (np. Åpen Kirkegruppe[17]), a o ich spotkaniach informują również oficjalne publikacje turystyczne Oslo[12]. Jawnie homoseksualni kapłani są akceptowani przez norweski Kościół protestancki i mogą pełnić posługę duszpasterską[18].
W 2006 roku wystawa na temat homoseksualizmu wśród zwierząt w Muzeum Historii Naturalnej w Oslo zgromadziła tłumy[19].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b State-sponsored Homophobia A world survey of laws criminalising same-sex sexual acts between consenting adults. [dostęp 2016-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)].
- ↑ a b The General Civil Penal Code
- ↑ LGBT world legal wrap up survey
- ↑ Norway
- ↑ a b Major legal consequences of marriage, cohabitation and registered partnership for different-sex and same-sex partners in Norway
- ↑ International Recognition of Same-Sex Relationships
- ↑ Norway adopts gay marriage law. [dostęp 2008-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-13)].
- ↑ New law in Norway grants gay couples marriage rights
- ↑ Lov om endringer i ekteskapsloven, barnelova, adopsjonsloven, bioteknologiloven mv. (felles ekteskapslov for heterofile og homofile par)
- ↑ Norway Offers Legal Marriage
- ↑ YouGov / EMEA Survey Results
- ↑ a b c What's in Oslo, sierpień 2006, VisitOSLO as (oficjalny serwis)
- ↑ Zapowiedź koncertu chóru Homofonien w serwisie konsulatu Norwegii w Londynie, dostęp 2009-07-30
- ↑ Poparcie dla gejów przez Kościół protestancki.
- ↑ Church flies gay flag - Aftenposten - News in English - Aftenposten.no
- ↑ Boston.com / News / Boston Globe / Opinion / Op-ed / Death of marriage in Scandinavia [online], boston.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Oficjalny serwis Åpen Kirkegruppe.
- ↑ Lutheran Church of Norway Appoints Practicing Hom... | Christianity Today [online], ctlibrary.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ BBC NEWS | Europe | Oslo gay animal show draws crowds [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-26].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
