Szałot
 Szałot z majonezem | |
| Rodzaj |
sałatka |
|---|---|
| Kuchnia | |
| Miejsce powstania | |
| Obróbka żywności |
gotowanie, krojenie, mieszanie |
| Składniki | |
Szałot[1] – śląska sałatka. Przyrządzana z pokrojonych w kostkę: ziemniaków ugotowanych w łupinach, jajek na twardo, ogórków kiszonych, cebuli oraz dodatków mięsnych jak np. solone filety śledziowe, kiełbasa, pokrojony a następnie wysmażony na patelni wędzony boczek i wędzona słonina[1]. Stosowane przyprawy to: musztarda, sól i pieprz czarny[1]. Sałatkę tę podaje się z pieczywem[1].
21 sierpnia 2006 produkt o nazwie „Szałot śląski (sałatka śledziowa)” został wpisany na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Gotowe dania i potrawy w województwie śląskim”[2]. Według oficjalnej specyfikacji, w skład tej sałatki wchodzą m.in. gotowane ziemniaki, kiszone ogórki, cebula, (pokrojony w paski) śledź oraz wysmażony wędzony boczek”[2]. W smaku zaś sałatka jest „pikantna, przebija smak śledzia, wyczuwalny posmak wędzonego boczku”[2]. Szałot śląski był dawniej potrawą odświętną, z biegiem czasu stał się częścią codziennego jadłospisu[2]. Uwaga: „szałotem śląskim” nazywany bywa też inny produkt – sałatka „Kartoffelsalat” wpisana na Listę produktów tradycyjnych w kategorii „Gotowe dania i potrawy w województwie opolskim”[3].
Inne szałoty[edytuj | edytuj kod]
Elżbieta Łabońska w swojej Śląskiej kucharce doskonałej oprócz szałotu śledziowego wymienia także „szałot z białej kapusty” (podawana na ciepło lub zimno potrawa z gotowanej kapusty, wytopionego smażonego boczku i cebuli, niezawierająca ziemniaków)[4], „szałot kartoflany z boczkiem wędzonym i ogórkiem kiszonym” (sałatka z gotowanych ziemniaków, ogórków kiszonych, stopionego wędzonego boczku wraz ze skwarkami i cebuli)[5] i „szałot z fasolą”[6].
Marek Szołtysek wymienia cztery rodzaje szałotów, w tym bardzo popularny szałot z majonezem, czyli po prostu sałatkę ziemniaczano-jarzynową, w skład której wchodzą: ziemniaki, marchewka, seler, pietruszka, ogórki kiszone, groszek konserwowy, majonez i czasami ugotowane jajka[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d przepis „Sałatka śledziowa czyli «szałot»”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Katowice 1990: Fundacja dla Śląskiego Instytutu Naukowego Fundacja dla Uniwersytetu Śląskiego.
- ↑ a b c d Szałot śląski (sałatka śledziowa). [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. śląskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2011-06-29)].
- ↑ Kartoffelsalat. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. opolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2020-09-15]. Zobacz też: stara wersja strony, ze zdjęciem, zarchiwizowana 2017-08-27.
- ↑ przepis „Szałot z białej kapusty”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Katowice 1990: Fundacja dla Śląskiego Instytutu Naukowego Fundacja dla Uniwersytetu Śląskiego.
- ↑ przepis „Szałot kartoflany z boczkiem wędzonym i ogórkiem kiszonym”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Katowice 1990: Fundacja dla Śląskiego Instytutu Naukowego Fundacja dla Uniwersytetu Śląskiego.
- ↑ „V.3. Wieczory przy kądzieli i skubanie pierza”. W: Elżbieta Łabońska: Śląska kucharka doskonała. Katowice 1990: Fundacja dla Śląskiego Instytutu Naukowego Fundacja dla Uniwersytetu Śląskiego. Cytat: „Podobne spotkania urządzane były z okazji skubania pierza (…). Stąd też przygotowywały smaczne tradycyjne potrawy między innymi tzw. «kartoflak», «copę», śląskie placki kartoflane, pieczonkę z boczkiem wędzonym, śląskie niebo, ziemniaki z siekanymi śledziami lub szalot śledziowy, szałot z fasolą, a w okolicach górskich baraninę przyrządzaną na różne sposoby z charakterystyczną baraniną z fasolą czyli «becokiem» na czele”.
- ↑ Marek Szołtysek, Kuchnia śląska, Wydawnictwo Śląskie ABC, Rybnik 2003, ISBN 83-88966-07-3