50°27′08″N 20°48′08″E/50,452222 20,802222Szczaworyż
| ||
 Wieś z górującym kościołem | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | świętokrzyskie | |
| Powiat | buski | |
| Gmina | Busko-Zdrój | |
| Liczba ludności (2000) | 230 | |
| Strefa numeracyjna | 41 | |
| Kod pocztowy | 28-100[1] | |
| Tablice rejestracyjne | TBU | |
| SIMC | 0232970 | |
Położenie na mapie gminy Busko-Zdrój   Szczaworyż | ||
Położenie na mapie Polski  Szczaworyż | ||
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  Szczaworyż | ||
Położenie na mapie powiatu buskiego  Szczaworyż | ||
| 50°27′08″N 20°48′08″E/50,452222 20,802222
| ||
Szczaworyż – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Busko-Zdrój[2].
Do 1954 roku siedziba gminy Pęczelice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Spis treści
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Szczaworyż położony jest na granicy Szanieckiego Parku Krajobrazowego. Znajduje się około 8 km na południowy wschód od Buska-Zdroju. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 73.
Przez wieś przechodzi 
czerwony szlak turystyczny z Buska-Zdroju do miejscowości Solec-Zdrój oraz 
zielony szlak turystyczny z Wiślicy do Grochowisk.
Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0232992 | Kliny-Smogorzów | część wsi |
| 0233000 | Nowy Szczaworyż | część wsi |
| 0233017 | Pęczelice Dzierżawne | część wsi |
| 0233023 | Podlas | część wsi |
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Późnorenesansowy kościół pw. św. Jakuba Starszego, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych[5].
- Budynek dawnej plebanii z 1660 r. usytuowany naprzeciw wejścia do kościoła, wpisany do rejestru zabytków[5]; w 1904 r. w budynku nadbudowano piętro, na którym znajduje się kaplica pw. Najświętszej Marii Panny Niepokalanego Poczęcia.
- Wczesnośredniowieczne grodzisko z VIII–XI w. zlokalizowane na wzniesieniu w południowej części wsi, od strony Skotnik Małych. Fortyfikacja na Górze Kapturowej była prawdopodobnie tzw. grodem refugialnym, czyli wykorzystywanym w warunkach zagrożenia.
- Cmentarz – znajduje się na nim pomnik i groby 121 żołnierzy 22 Dywizji Piechoty Górskiej poległych w bitwie pod Broniną 9 września 1939 r.
Osoby związane ze Szczaworyżem[edytuj | edytuj kod]
- Feliks Rączkowski – urodzony w Szczaworyżu, profesor, polski organista i kompozytor.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-04-5].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b nr rej.: A-40/1-2 z 2.10.1956 i z 22.06.1967 Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie. 2018-09-30. s. 2. [dostęp 2015-10-08].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Jurecki, Grzegorz Matyja, Ponidzie. W świętokrzyskim stepie, Kraków: „Bezdroża”, 2004, ISBN 83-89676-16-8, OCLC 830623047.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Szczaworyż w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola. Warszawa 1890.
- Szczaworyż w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska. Warszawa 1902.
