Szczur floreski
| Rattus hainaldi[1] | |
| Kitchener, How & Maharadatunkamsi, 1991[2] | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szczur floreski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Szczur floreski[4] (Rattus hainaldi) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w południowo-wschodniej Azji; według IUCN jest zagrożony wyginięciem.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Szczur floreski występuje endemicznie na wyspie Flores należącej do Indonezji[5].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1991 roku australijsko-indonezyjski zespół (Australijczycy Darrell J. Kitchener i Richard A. How oraz Indonezyjczyk Maharadatunkamsi) nadając mu nazwę Rattus hainaldi[2]. Holotyp pochodził z Desa Longko (8°35′00″S 120°33′00″E/-8,583333 120,550000), 8 km na południowy południowy wschód od Ruteng, powyżej Kampong Robo, na wysokości 1300 m n.p.m., na górze Ranakah, na wyspie Flores, na Małych Wyspach Sundajskich, w Indonezji[6]. Holotyp był dorosłym samcem o numerze katalogowym WAM M32877 (masa 81 g, ciało utrwalone w 10% formalinie, zakonserwowane w 70% w etanolu; czaszka i uzębienie oddzielnie) schwytanym w komercyjną pułapkę zatrzaskową w dniu 8 maja 1990 roku przez dr Chrisa Wattsa[2].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Rattus: łac. rattus „szczur”[7].
- hainaldi: T. Hainald, szef Ilmu Pengetahuan dan Teknologi (IPTEK) Indonezyjskiego Instytutu Nauk (LIPI) w południowej Dżakarcie[8][9].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 133 mm, długość ogona 161 mm, długość ucha 21 mm, długość tylnej stopy 29 mm; masa ciała 81 g[10]. Szczur o małym ciele; ogon bardzo długi w stosunku do długości głowy i tułowia, z dwubarwnym wzorem, w tym białawym spodem. Futro na grzbiecie koloru pomarańczowo-brązowego, nakrapiana ciemnobrązowymi plamkami; strona brzuszna kremowo-biała. Klatka piersiowa w tylnej części nakrapiana blado-szarymi plamkami. Futro jest miękkie, z długimi włosami ochronnymi na bokach i grzbiecie[10]. Czaszka mała, z małymi otworami przysiecznymi; puszki średniej wielkości; niskie wały skroniowe i zaoczodołowe; krótka kość gnykowa, która jest stosunkowo szeroka w porównaniu z długością czaszki[10].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Szczur floreski zamieszkuje górskie lasy pierwotne i wtórne na wysokości od 1000 do 2000 m n.p.m.[3][10]. Prowadzi prawdopodobnie nocny tryb życia[10].
Brak danych na temat nawyków pokarmowych, składu diety, migracji, rozrodu i organizacji społecznej[10].
Status zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EN (ang. Endangered „zagrożony wyginięciem”)[3]. Mimo że gatunek ten wydaje się być liczny, to szacowany zasięg jego występowania wynosi 1123 km² (jest ograniczony do górskich regionów na wyspie Flores) i jest poważnie rozdrobniony, przez co stale zmniejsza się jego obszar występowania oraz jakość siedlisk które zamieszkuje[3]. Prawdopodobnie wpływ na jego populację ma utrata siedlisk górskich i konkurencja z wprowadzonymi gatunkami, takimi jak szczur polinezyjski (R. exulans) i szczur śniady (R. rattus)[3][10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rattus hainaldi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Kitchener, How i Maharadatunkamsi 1991 ↓, s. 557.
- ↑ a b c d e E. Clayton, Rattus hainaldi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 279. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 476. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Rattus hainaldi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-18].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 601, 1904. (ang.).
- ↑ Kitchener, How i Maharadatunkamsi 1991 ↓, s. 566.
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 174. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 842. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D.J. Kitchener, R.A. How & Maharadatunkamsi. A new species of Rattus from the mountains of West Flores, Indonesia. „Records of the Western Australian Museum”. 15 (3), s. 555–570, 1991. (ang.).