Szkoła nowojorska (muzyka)
Szkoła nowojorska – nieformalna grupa nowojorskich kompozytorów, działających w pierwszej połowie lat 1950.
Należeli do niej głównie kompozytorzy z tzw. kręgu Cage’a, czyli sam John Cage oraz Morton Feldman, Earle Brown, Christian Wolff[1][2][3], a także pianista i kompozytor David Tudor[1][4]. Do grupy zalicza się również Edgara Varèse’a i Stefana Wolpego, którzy pełnili rolę mentorów i nauczycieli oraz Ralpha Shapeya i Lucię Dlugoszewski, uczennicę Edgarda Varèse’a[1][4].
Wszyscy oni blisko współpracowali z artystami wizualnymi (abstrakcyjnymi ekspresjonistami), podzielając ich wartości estetyczne, zwłaszcza niekonwencjonalny i innowacyjny sposób wyrażania indywidualnej ekspresji[1][4]. W niektórych przypadkach nawiązali też głębokie przyjaźnie i synergie[1].
Spotykali się w Cedar Tavern w Greenwich Village lub w The Club (39 East 8th Street), gdzie Cage wygłosił kilka wykładów, w tym słynny Lecture on Nothing (1949). Ponadto Cage pisał eseje do czasopisma „The Tiger's Eye” i razem z Robertem Motherwellem współredagował czasopismo „Possibilities”, a Feldman opublikował swój przełomowy essej Sound. Noise. Varèse. Boulez w „It is” – oficjalnym piśmie The Club. Jednak związki kompozytorów z malarzami szkoły nowojorskiej były zróżnicowane[1].
Cage doceniał u malarzy improwizację i całościowe, niehierarchiczne podejście do powierzchni obrazów, ale nie podzielał ich heroicznej postawy i autobiograficznych odniesień. W tym względzie bliższy był mu Marcel Duchamp i dadaizm, niż Jackson Pollock[1]. Earle Brown przyznawał, że Pollock wywarł wpływ na jego muzykę, zwłaszcza improwizacja realizowana poprzez dripping była dla Browna inspiracją do stosowania otwartych form w takich utworach, jak Dwadzieścia pięć stron (1953), Available Forms I (1961) i Available Forms II (1962)[1].
Najsilniejszy związek z artystami wizualnymi miał Morton Feldman, który pod wpływem twórczości Philipa Gustona i Marka Rothko zainteresował się abstrakcją i intuicyjnym automatyzmem[1][4]. Skomponował ścieżki dźwiękowe do filmów dokumentalnych Hansa Namutha Jackson Pollock (1951) i De Kooning (1963) oraz zadedykował swoje kompozycje takim malarzom z nowojorskiej grupy, jak Franz Kline (For Franz Kline, 1962), Guston (Piano Piece, 1963) i Rothko (Rothko Chapel, 1971) oraz poecie Frankowi O’Harze (For Frank O’Hara, 1973)[1].
Kompozytorzy ze szkoły nowojorskiej, mimo intensywnej współpracy, nie wypracowali wspólnego stylu, który by ich identyfikował jako grupę, wywarli jednak głęboki wpływ na muzykę współczesną, szczególnie w Europie i Japonii[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Steven Johnson, Olivia Mattis, New York School, Oxford Music Online. Grove Music Online, 20 stycznia 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.47036, via Oxford University Press [dostęp 2020-10-20] (ang.).
- ↑ Zbigniew Skowron, Teoria i estetyka awangardy muzycznej II połowy XX wieku, wyd. III, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, s. 43, ISBN 978-83-235-2219-5 (pol.).
- ↑ Andrzej Chodkowski (red.), Encyklopedia muzyki, Warszawa: PWN, 1995, s. 38, ISBN 83-01-11390-1 (pol.).
- ↑ a b c d e
David Nicholls. Getting Rid of the Glue: The Music of the New York School. „Journal of American Studies”. Vol. 27, No. 3, s. 335–353, 1993-12. DOI: 10.2307/833163. ISSN 0031-6016. OCLC 805415023. via Jstor. (ang.).
