Szkoła ukraińska polskiego romantyzmu
Szkoła ukraińska polskiego romantyzmu (Ukraińska szkoła poetów[1]) – określenie dziewiętnastowiecznej grupy polskich poetów i pisarzy romantycznych, urodzonych na Ukrainie Prawobrzeżnej – wcielonej do Imperium Rosyjskiego po rozbiorach Rzeczypospolitej.
Do „szkoły ukraińskiej” należeli: Antoni Malczewski, Seweryn Goszczyński, Aleksander Groza, Józef Bohdan Zaleski, oraz Michał Grabowski. Czasem wymienia się również Antoniego Grozę oraz Michała Czajkowskiego[2][3], a także polskojęzyczne prace polsko-ukraińskiego poety i kompozytora Tomasza Padurry. Ważną postacią – inspiratorem, mecanasem i przyjacielem dla wielu przedstawicieli szkoły – był Wacław Seweryn Rzewuski. Teoretyczne podstawy grupy ustalili natomiast Aleksander Tyszyński i Michał Grabowski w książce O szkole ukraińskiej poezji (1840).
Część krytyków literackich zalicza do tej szkoły twórczość Juliusza Słowackiego i Józefa Ignacego Kraszewskiego. U Juliusza Słowackiego motywy ukraińskie są najbardziej widoczne w utworach Sen srebrny Salomei, Duma ukraińska, Duma o Wacławie Rzewuskim. Natomiast Józef Ignacy Kraszewski opublikował szereg powieści ludowych związanych z Ukrainą: Historia Sawki, Ulana, Ostap Bondarczuk, Budnik, Chata za wsią, Jermoła.
Poeci „szkoły ukraińskiej” charakteryzowali się podejmowaniem tematów z dziejów i kultury ludowej Ukrainy[1], nawiązaniami do ukraińskiego krajobrazu (częste przywoływanie obrazu stepów) i folkloru, bliskowschodniego orientalizmu, fascynacją pogaństwem oraz bajroniczną kreacją Kozaka. Ukształtowali mit Ukrainy, której rolę w historii i kulturze polskiej porównywano do roli Szkocji w kulturze angielskiej (Maurycy Mochnacki).
Najważniejsze dzieła:
- Maria Antoniego Malczewskiego
- Zamek kaniowski Seweryna Goszczyńskiego
- Powieści kozackie Michała Czajkowskiego
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Włodzimierz Wilczyński: Ukraina Leksykon. Książka i Wiedza, s. 254. ISBN 978-83-051-3570-2.
- ↑ E.Zarych, Posłowie do: A. Malczewski, Maria, Kraków 2004, s. 52.
- ↑ J. Kułakowska-Lis, Posłowie do: S. Goszczyński, Zamek kaniowski, Kraków 2004, s. 90.
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Urszula Makowska, Stanisław Makowski, Małgorzata Nesteruk, Szkoła ukraińska w romantyzmie polskim. Szkice polsko-ukraińskie. Warszawa 2013, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, ISBN 978-83-62100-78-1.
