Szlamiec krótkodzioby
| Limnodromus griseus[1] | |||
| (J.F. Gmelin, 1789) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
szlamiec krótkodzioby | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 letnie lęgowiska przeloty zimowiska | |||
Szlamiec krótkodzioby[5] (Limnodromus griseus) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Gniazduje w północnej części Ameryki Północnej, zimuje na wybrzeżach Ameryki Północnej i Południowej. Jest narażony na wyginięcie.
Systematyka i zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Takson ten jest blisko spokrewniony ze szlamcem długodziobym (L. scolopaceus), który bywał czasami uznawany za jego podgatunek[2].
Zamieszkuje w zależności od podgatunku[2][6]:
- Limnodromus griseus caurinus – gnieździ się w południowej Alasce, południowym Jukonie oraz w północno-zachodniej Kolumbii Brytyjskiej; zimuje na wybrzeżach Pacyfiku od środkowych USA po południowe Peru oraz na wyspach Galapagos
- Limnodromus griseus hendersoni – gnieździ się w środkowej Kanadzie, na zachód od Zatoki Hudsona; zimuje od południowo-wschodnich wybrzeży USA po Panamę
- Limnodromus griseus griseus – gnieździ się w północno-wschodniej Kanadzie od Zatoki Jamesa przez środkowy Quebec po zachodni Labrador; zimuje na wybrzeżach Atlantyku od południowych USA i Indii Zachodnich po Brazylię.
Bardzo rzadko zalatuje do Europy[7]. Nie odnotowano żadnych potwierdzonych stwierdzeń na terenie Polski[8][9].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd
W okresie godowym ptaki brązowe z ciemnymi cętkami na grzbiecie, wierzch głowy ciemnobrązowy, spód jaśniejszy, również z cętkami. Na piersi wyraźnie zaznaczony rdzawy nalot, dziób samicy dłuższy niż samca. W zimie upierzenie szare z ciemnymi cętkami, dziób ciemny, nogi żółte.
- Wymiary średnie
Biotop
[edytuj | edytuj kod]Mokradła tajgi i tundry, zimuje na morskich wybrzeżach.
Rozród
[edytuj | edytuj kod]- Gniazdo
- Na ziemi.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 4 zielono-brązowe lub oliwkowe, cętkowane jaja.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres około 21 dni przez obydwoje rodziców.
Pożywienie
[edytuj | edytuj kod]Bezkręgowce, zwłaszcza robaki morskie, mięczaki, skorupiaki i równonogi. Niewielką część diety stanowi materia roślinna, np. nasiona[10].
Status zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2024 roku uznaje szlamca krótkodziobego za gatunek narażony (VU, Vulnerable); wcześniej był on klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). W 2023 roku organizacja Wetlands International szacowała liczebność światowej populacji na około 245 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji jest spadkowy[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Limnodromus griseus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f Van Gils, J., Wiersma, P. & Kirwan, G.M.: Short-billed Dowitcher (Limnodromus griseus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-09)].
- ↑ D. Lepage: Short-billed Dowitcher Limnodromus griseus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-25]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Limnodromus griseus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-2 [dostęp 2025-02-02] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Limnodromini Johnsgard, 1981 (Wersja: 2023-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-02].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
- ↑ wynik wyszukiwania: Limnodromus griseus. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego: Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 01.01.2025. [dostęp 2025-02-02].
- ↑ Aneks. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 01.01.2023, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2025-02-02].
- ↑ Short-billed Dowitcher Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).