Szorstek sawannowy
| Uranomys ruddi[1] | |||
| Dollman, 1909[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Uranomys | ||
| Gatunek |
szorstek sawannowy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[11] | |||
 | |||
Szorstek sawannowy[12] (Uranomys ruddi) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Afryce Subsaharyjskiej[11][13].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Szorstek sawannowy występuje w oddzielnych populacjach w zachodniej, środkowej i wschodniej Afryce, od południowego Senegalu na wschód do południowo-zachodniej Etiopii i na południe do skrajnie wschodniego Zimbabwe i środkowego Mozambiku[14].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1909 roku brytyjski zoolog Guy Dollman nadając im odpowiednio nazwy Uranomys[3] i Uranomys ruddi[2]. Holotyp pochodził z Kirui, z Mount Elgon, na wysokości 6000 ft (1829 m), w Kenii[13]. Jedyny przedstawiciel rodzaju szorstek[12] (Uranomys).
Pomimo pewnej zmienności chromosomów Uranomys jest nadal uważany za takson monotypowy i rozpoznawany jest tylko jeden szeroko rozpowszechniony gatunek[14]. Początkowo uważany za przedstawiciela Murinae, U. ruddi został następnie umieszczony z Deomyinae w pobliżu Acomys[14]. Zmienność morfologiczna U. ruddi doprowadziła do nazwania aż siedmiu taksonów, ale są one obecnie synonimizowane z U. ruddi[14]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[14].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Uranomys: gr. ουρανος ouranos „podniebienie”[15]; μυς mus, μυος muos „mysz”[16].
- ruddi: Charles Rudd (1844–1916), angielski przedsiębiorca w Południowej Afryce, prezes De Beers Mining Company w 1880 roku, sponsor wypraw do tropikalnej Afryki[17].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 95–119 mm, długość ogona 60–73 mm, długość ucha 10–15 mm, długość tylnej stopy 16–19 mm; masa ciała 26–43 g[18].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Występuje na wilgotnych sawannach, terenach trawiastych i na obrzeżach lasów, lecz nigdy w głębi lasów[11][13].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Szorstek sawannowy żyje na bardzo rozległym obszarze, jego populacja wykazuje trend spadkowy; lokalnie może bywać liczna. Nie są znane zagrożenia dla gatunku, jest uznawany za gatunek najmniejszej troski[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Uranomys ruddi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Dollman 1909 ↓, s. 552.
- ↑ a b Dollman 1909 ↓, s. 551.
- ↑ O. Thomas. New African mammals in the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 6 (34), s. 431, 1910. (ang.).
- ↑ E. Heller. New species of rodents and carnivores from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 56 (17), s. 12, 1911. (ang.).
- ↑ O. Thomas. Mammals of the Panyam Plateau, Northern Nigeria.—II. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth series. 9 (50), s. 273, 1912. (ang.).
- ↑ Hinton 1921 ↓, s. 369.
- ↑ Hinton 1921 ↓, s. 370.
- ↑ C.M. Ingoldby. On the mammals of the Gold Coast. „The Annals and Magazine of Natural History”. Tenth series. 3 (17), s. 523, 1929. (ang.).
- ↑ R.W. Hayman. A new Uranomys from Nyasaland. „The Annals and Magazine of Natural History”. Twelfth series. 6 (64), s. 317, 1953. (ang.).
- ↑ a b c d L. Granjon, Uranomys ruddi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-30] (ang.).
- ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species: Uranomys ruddi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-11].
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 446. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 247.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 141.
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 352. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 614. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- G. Dollman. New Mammals from British East Africa. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth series. 4, s. 549–553, 1909. (ang.).
- M.A.C. Hinton. Some new African mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 7 (40), s. 368–373, 1921. (ang.).
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).