Szpeciele

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szpeciele
Eriophyoidea
Nalepa, 1898
Ilustracja
Aceria anthocoptes
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkowce

Gromada

pajęczaki

Podgromada

roztocze

Rząd

Trombidiformes

Podrząd

Prostigmata

Infrarząd

Eupodina

Nadrodzina

szpeciele

Kształt ciała szpeciela
Galasy na liściu czeremchy wywołane przez Phyllocoptes eupadi
Deformacje liścia spowodowane przez Phyllocoptes populi

Szpeciele, obrzęki (Eriophyoidea) – nadrodzina roślinożernych roztoczy charakteryzująca się obecnością dwóch par odnóży i odmiennym od pozostałych roztoczy wykształceniem narządów gębowych.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Szpeciele są najmniejszymi roztoczami. Wielkość tych pajęczaków waha się w przedziale 0,08–0,30 mm. Ich ciało jest wrzecionowate, wydłużone, jasno ubarwione (zwykle białe lub słomkowo-kremowe)[1].

W przedniej części ciała występuje tarcza, narządy gębowe i odnóża. Narządy gębowe składają się z rostrum, pedipalp i sztylecików służących do nakłuwania roślin. Odwłok jest segmentowany[1].

We wszystkich stadiach rozwoju posiadają jedynie dwie pary odnóży.

Znaczenie gospodarcze[edytuj | edytuj kod]

Ślina szpecieli zawiera substancje powodujące u roślin odbarwienia lub deformacje liści, a także powstawanie wyrośli[1].

Szpeciele atakują przeważnie rośliny jednego lub kilku gatunków należących do tego samego rodzaju. Polską nazwę zawdzięczają deformacjom i uszkodzeniom jakie wywołują na roślinach żywicielskich, takim jak np. galasy, przebarwienia, zawijanie krawędzi liści, nabrzmiewanie pąków, czarcie miotły.

Wiele gatunków szpecieli to wektory grzybów, wirusów i mykoplazm, wywołujących choroby roślin[1].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wśród szpecieli wyróżniane są rodziny:

Wybrane gatunki[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Entomologia stosowana. Barbara Wilkaniec (red.). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, 2009. ISBN 978-83-7160-538-3.
  2. Grażyna Soika, Gabriel Łabanowski. Szkodniki olszy. „Szkółkarstwo”. 04/2003. Plantpress Sp. z o.o.. [dostęp 2009-07-03]. (pol.).