Szyndzielnia
 Szczyt Szyndzielni w 2017 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
1030 m n.p.m. |
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°45′11,2″N 18°59′58,8″E/49,753111 18,999667
| |
Szyndzielnia (dawniej również Szędzielnia lub Gaciok[1]; niem. Kamitzerplatte – od nazwy leżącej u podnóża góry Kamienicy, spotykane również Kamnitzerplatte, 1030 m n.p.m.[2]) – szczyt w Beskidzie Śląskim, wznoszący się tuż na północ od Klimczoka, usytuowany pomiędzy dolinami Olszówki, Wapienicy i Białki w granicach administracyjnych miasta Bielska-Białej. Mapy i przewodniki podają wysokość 1028 (zob. np.[3]). Przyczyną nieścisłości jest punkt pomiarowy na wysokości 1028,3, który jednak leży nieco poniżej szczytu.
Masyw Szyndzielni porośnięty jest lasami bukowymi z domieszką drzew iglastych – świerków i jodeł. Na stoku tzw. Małego Gronia stanowisko modrzewi. Grzbiet opadający spod szczytu Szyndzielni na północ, w stronę Dębowca, zajmowała kiedyś Hala Kamienicka.
Szyndzielnia znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Pod szczytem, na wysokości 1001 m n.p.m., znajduje się duże schronisko PTTK na Szyndzielni, wybudowane w 1897 przez organizację Beskidenverein. Jest to pierwsze schronisko w Beskidzie Śląskim[4] i polskich Beskidach, rozbudowane w latach 1954–1957[5].
Tuż poniżej schroniska znajduje się alpinarium o powierzchni około 400 m². Założone zostało w 1905 z inicjatywy ówczesnego prezesa Beskidenvereinu, Wilhelma Schlesingera, przez bielskiego muzealnika i przyrodnika Edwarda Schnacka[6]. Zgromadzono w nim rośliny charakterystyczne nie tylko dla Beskidów, ale i Alp Wschodnich. Po II wojnie światowej ogrodem opiekował się bielski Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, jednak z biegiem lat ogród znacznie podupadł. Na początku 2010 zabroniono wejścia na jego teren ze względów bezpieczeństwa. W 2011 z inicjatywą jego rewitalizacji wystąpił Jacek Bożek z Klubu Gaja z Wilkowic. Dzięki wysiłkom władz Bielska-Białej i gminy Wilkowice, kosztem ok. 40 tys. zł ogród został odnowiony: usunięto samosiejki drzew, wypielono teren, przeprowadzono inwentaryzację roślin i dokonano nowych nasadzeń. Opiekę nad alpinarium objęło Nadleśnictwo Bielsko, które włączyło obiekt w trasę przyrodniczej ścieżki dydaktycznej biegnącej przez Szyndzielnię (tablica informacyjna). Ponowne otwarcie ogrodu dla zwiedzających miało miejsce 13 października 2011[7]
Przy górnej stacji kolei linowej na Szyndzielnię znajduje się 18-metrowa wieża widokowa, którą oddano do użytku 14 sierpnia 2015[8]
Przy schronisku węzeł szlaków pieszych, którymi dotrzeć można m.in. do: Wapienicy, Olszówki, Bystrej, Szczyrku, Brennej, Jaworza oraz na Klimczok, Błatnią, Kozią Górę.
Od 1953 pod szczyt dociera kolej gondolowa „Szyndzielnia” gruntownie zmodernizowana w latach 1994–1995 i 2017.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
- szlaki piesze:
z Cygańskiego Lasu (dawniej zwanego Parkiem Ludowym) w Bielsku-Białej przez Dębowiec i Cuberniok – 2,5 godz.
z Bielska-Białej przez Kozią Górę – 2,5 godz.
z Olszówki Górnej przez Dębowiec – 2 godz.- z Wapienicy – 1,5 godz.
- z Klimczoka – 45 min.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Polana na Szyndzielni
Szyndzielnia widziana z Wysokiego
Kolej linowa na Szyndzielnię z widokiem na Bielsko-Białą
Kolej gondolowa na Szyndzielni na tle Bielska-Białej
Widok z wagonika kolejki
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Edward Moskała „Schroniska PTTK w Karpatach Polskich” PTTK 1980.
- ↑ Geoportal2 | iMap, mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2019-01-27].
- ↑ Beskid Śląski, Beski Żywiecki, Mapa Turystyczna, 1:50000, Compass, wyd. XI, 2011.
- ↑ Wcześniej powstały schroniska w Beskidzie Śląsko-Morawskim, będącym uznawanym do 1968 za część Beskidu Śląskiego.
- ↑ Tomasz Biesik: Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Mały i Beskid Śląski. Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 98–122. ISBN 978-83-925599-3-1.
- ↑ Piotr Kenig, Miłośnik przyrody i kustosz, [w:] Kalendarz Cieszyński 2001, Cieszyn: Macierz Ziemi Cieszyńskiej, 2000, s. 251–255, ISSN 1232-2725.
- ↑ Drost Jacek: Unikalne alpinarium na Szyndzielni już otwarte, w: „Dziennik Zachodni” 2011-10-14.
- ↑ JAK, Nowa atrakcja turystyczna w Bielsku-Białej. Wieża widokowa na Szyndzielni [ZOBACZ CO WIDAĆ], [w:] Portal „Dziennika Zachodniego”. dziennikzachodni.pl > Wiadomości > Bielsko-Biała [online], Polska Press Sp. z o.o., 14 sierpnia 2015 [dostęp 2015-10-09].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Barański Mirosław J. – Beskid Śląski. Pasma Klimczoka i Równicy. Przewodnik turystyczny. Seria „Polskie góry” – nr 2. Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1995, ISBN 83-7005-360-2.
- Beskid Śląski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. „Compass”, wyd. II, Kraków 2004, ISBN 83-89165-68-6.