Tadeusz Ajdukiewicz
.jpg)
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| |
Tadeusz Feliks Ajdukiewicz (ur. 22 sierpnia 1851[1] w Bochni, zm. 9 stycznia 1916 w Krakowie[2]) – malarz; autor portretów[3], scen batalistycznych i rodzajowych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Emmanuel Swieykowski w swojej publikacji Pamiętnik Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie wymienia jako miejsce urodzenia Ajdukiewicza Witkowice (w Tarnopolskiem)[4]. Także Witkowice w Tarnopolskiem pojawiają się w późniejszej publikacji Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, katalogu Koń w malarstwie i rzeźbie polskiej[5]. W nekrologach z 1916 mowa o Witkowicach w Galicji[6][7]. Polski Słownik Biograficzny z 1935 podaje że Tadeusz Ajdukiewicz urodził się w Wieliczce[8]. Również niektóre publikacje, jak Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950[9] czy Encyklopedia PWN[10] podają Wieliczkę. W spisie powszechnym mieszkańców Krakowa z roku 1880 sam artysta podaje, że urodził się w Bochni 21 sierpnia 1852 roku[11] odmładzając się o rok. Rzeczywiście bowiem urodził się w Bochni, 22 sierpnia 1851 r.[1]. Ojciec, Bronisław Ajdukiewicz, był c.k urzędnikiem skarbowym, matka, Bronisława Ajdukiewicz - z domu Malutowska, zajmowała się domem. Na chrzcie 27 sierpnia 1851 r. w parafii św. Mikołaja w Bochni otrzymał imiona Thaddeus Felix.[1]
W latach 1868–1873 kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (u Władysława Łuszczkiewicza), a następnie w Akademiach Sztuk Pięknych: wiedeńskiej i monachijskiej (u O. Seitza i A. Wagnera) oraz w pracowni Józefa Brandta. W 1877 wraz z Władysławem Branickim brał udział w wyprawie do Azji Mniejszej, Egiptu oraz Nubii[12]. Z licznych podróży przywiózł umiłowanie do tematyki orientalnej. W latach 1882–1893 pracował jako malarz nadworny w Wiedniu[2]. Wykonywał portrety na zamówienie. W 1893 zaproszony został na dwór króla Bułgarii[2]. Później pracował także jako malarz nadworny sułtana Abdulhamida II[2].
Autor bardzo wielu obrazów, do których należą: Portret Władysława Eljasza, Portret Heleny Modrzejewskiej (1880), Konstanty Branicki na polowaniu, Konie na pastwisku (1874), Portret Andrzeja Potockiego na koniu. Malował również tematykę tatrzańską, m.in. obraz Wycieczka w Tatry, który jest prawdopodobnie identyczny z obrazem Obóz Chałubińskiego.
Po wybuchu i wojny światowej w 1914 wstąpił do Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego[3]. Zmarł w szpitalu wojskowym na skutek choroby[13].
Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera HA, rząd zach.)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Archiwum parafii św. Mikołaja w Bochni, Liber natorum baptisatorum Bochnia, tom XX, 1848-1861 (kopie cyfrowe w posiadaniu Stowarzyszenia Twoje Korzenie w Polsce z Krakowa).
- ↑ a b c d Śliwa 2019 ↓, s. 5.
- ↑ a b Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci – pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 649.
- ↑ Emmanuel Swieykowski: Pamiętnik Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie: 1854-1904; 50 lat działalności dla ojczystej sztuki. Kraków: TPSP, 1905, s. 6.
- ↑ Katalog ilustrowany wystawy „Koń w malarstwie i rzeźbie polskiej” w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, wyd. drugie, lipiec 1913, s. 42.
- ↑ Kronika. „Głos Narodu”. 17/1916 (popołudniowe), s. 2, 1916-01-11.
- ↑ † Tadeusz Ajdukiewicz.. „Nowa Reforma”. 15/1916 (popołudniowe), 1916-01-10.
- ↑ Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: 1935, s. 35.
- ↑ Österreichisches biographisches Lexikon 1815-1950, t. 1, Österreichische Akademie der Wissenschaften, s. 11.
- ↑ Ajdukiewicz Tadeusz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-04-22].
- ↑ spis ludności Krakowa 1880 r., dom 5, s. 77 i 78
- ↑ Śliwa 2019 ↓, s. 4.
- ↑ Zgon malarza-Legionisty. „Nowości Illustrowane”. Nr 9, s. 9, 26 lutego 1916.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- Malarstwo polskie. [dostęp 2010-02-27].
- Joachim Śliwa, Starożytny Egipt oczami Polaków. Słownik biograficzny egiptologów, archeologów i badaczy pokrewnych dziedzin, podróżników i kolekcjonerów oraz literatów i malarzy zafascynowanych przeszłością i teraźniejszością Egiptu, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2019, s. 4-5, ISBN 978-83-7676-301-9.
Literatura uzupełniająca
[edytuj | edytuj kod]- Leonard Lepszy, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 35–36. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0