Tadeusz Chmielewski (reżyser)
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 7 czerwca 1927 Tomaszów Mazowiecki | |
| Data i miejsce śmierci | 4 grudnia 2016 Warszawa | |
| Zawód | reżyser, scenarzysta, producent | |
| Współmałżonek | Halina Chmielewska | |
| Lata aktywności | 1951–2015 | |
| Odznaczenia | ||
 
| ||
Tadeusz Chmielewski (ur. 7 czerwca 1927 w Tomaszowie Mazowieckim; zm. 4 grudnia 2016 w Warszawie[1]) – polski reżyser, scenarzysta i producent filmowy – twórca popularnych polskich komedii. W czasie II wojny światowej i do 1948 roku żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej.
Spis treści
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
_01.jpg)
Maturę zdał eksternistycznie w Szczecinie[2]. Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Filmową w roku 1954. Działacz Stowarzyszenia Filmowców Polskich, a w latach 1983–1987 wiceprezes. Następnie (1987–1989) członek Komitetu Kinematografii. Pod pseudonimem swojej wnuczki Zofii Miller napisał scenariusz filmu U Pana Boga za piecem. Od 1984 roku był szefem Zespołu Filmowego „OKO”.
Kilka swoich filmów zrealizował wespół z żoną Haliną Chmielewską, też reżyserem i scenarzystką filmową.
Był współpracownikiem bezpieki pod pseudonimem „Stefania” i „Śmiały”[3].
Jego ojciec był policjantem w Tomaszowie Mazowieckim, znanym skoczkiem wzwyż; w czasie wojny dowodził oddziałem partyzanckim. Po wojnie został pojmany przez komunistyczne władze Polski i zamordowany. Córka – Agata Chmielewska, jest grafikiem i malarką. Został pochowany 9 grudnia 2016 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[4].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- 1955: Podhale w ogniu – asystent reżysera
- 1956: Tajemnica dzikiego szybu – asystent reżysera
- 1957: Ewa chce spać – reżyseria, scenariusz
- 1958: Dwoje z wiernej rzeki – współpraca reżyserska
- 1960: Walet pikowy – reżyseria, scenariusz
- 1961: Dwaj panowie N – reżyseria, scenariusz
- 1963: Gdzie jest generał... – reżyseria, scenariusz
- 1966: Pieczone gołąbki – reżyseria, scenariusz
- 1969: Jak rozpętałem drugą wojnę światową – reżyseria, scenariusz
- 1971: Nie lubię poniedziałku – reżyseria, scenariusz, dialogi
- 1974: Pełnia nad głowami – scenariusz
- 1974: Wiosna panie sierżancie – reżyseria, scenariusz
- 1978: Wśród nocnej ciszy – reżyseria, scenariusz
- 1981: Książę – opieka artystyczna
- 1983: Wierna rzeka – reżyseria, scenariusz
- 1984: Trzy stopy nad ziemią – opieka pedagogiczna
- 1986: Inna wyspa – opieka artystyczna
- 1986: Nikt nie jest winien – opieka artystyczna
- 1992: Smacznego, telewizorku – producent
- 1996: Ucieczka – producent
- 1998: U Pana Boga za piecem – scenariusz (pod pseudonimem „Zofia Miller”)
- 2000: Król sokołów – koproducent (ze strony polskiej)
- 2000: To ja, złodziej – koproducent
- 2003: Show – producent
Ważniejsze nagrody filmowe[edytuj | edytuj kod]
- 1958: Ewa chce spać – Złota Muszla na MFF w San Sebastián
- 1958: Ewa chce spać – Nagroda Związku Scenarzystów Hiszpańskich za scenariusz na MFF w San Sebastián
- 1959: Ewa chce spać – Nagroda dla najlepszego filmu na MFF w Mar del Plata
- 1964: Gdzie jest generał... – Nagroda Państwowa II stopnia
- 1970: Jak rozpętałem drugą wojnę światową – Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) nagroda publiczności
- 1987: Wierna rzeka – Gdynia (Festiwal Filmowy w Gdyni) nagroda za reżyserię
- 1998: U Pana Boga za piecem – Gdynia (Festiwal Filmowy w Gdyni) nagroda za scenariusz
- 1999: U Pana Boga za piecem – Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepszy scenariusz; za rok 1998
- 1999: U Pana Boga za piecem – Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepszy producent; za rok 1998
- 2015: „Platynowe Lwy” w uznaniu za całokształt dorobku artystycznego – Gdynia (Festiwal Filmowy w Gdyni)
Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
W 1974 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[5]. W 2005 otrzymał honorowe obywatelstwo Miasta Tomaszów Mazowiecki. W 2008 roku został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[6]. W 2011 roku został uhonorowany nagrodą „Orła” w kategorii „Za osiągnięcia życia”[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tadeusz Chmielewski nie żyje. Stowarzyszenie Filmowców Polskich, 2016-12-04. [dostęp 2016-12-04].
- ↑ Barbara Hollender: Orzeł dla Tadeusza Chmielewskiego. rp.pl, 2011-03-02. [dostęp 2014-07-16].
- ↑ F. Gańczak, Filmowcy w matni bezpieki, przedm. A. Paczkowski, Prószyński i Spółka, Warszawa 2011, s. 17, 30, 33, 359. ISBN 978-83-7648-714-4
- ↑ Pogrzeb Tadeusza Chmielewskiego. Radio Zachód. [dostęp 2016-12-09].
- ↑ Odznaczenia dla wybitnych twórców i działaczy kultury. „Dziennik Polski”. Nr 175 (9456), s. 2, 26 lipca 1974.
- ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. mkidn.gov.pl. [dostęp 2017-01-25].
- ↑ Tadeusz Chmielewski nagrodzony za „osiągnięcia życia”. nasztomaszow.pl, 2011-03-15. [dostęp 2012-09-12].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Chmielewski w bazie filmpolski.pl
- Tadeusz Chmielewski w bazie IMDb (ang.)
- Tadeusz Chmielewski w bazie Filmweb
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rozmowa z reżyserem Tadeuszem Chmielewskim. pisarze.pl, 2011-06-08. [dostęp 2012-11-22].
- Tadeusz Chmielewski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Plakaty do filmów Tadeusza Chmielewskiego w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „Gapla”
- Tadeusz Chmielewski w bazie Akademii Polskiego Filmu
- Absolwenci Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi
- Polscy reżyserzy filmowi
- Polscy scenarzyści
- Członkowie Polskiej Akademii Filmowej
- Laureaci Polskiej Nagrody Filmowej Za Osiągnięcia Życia
- Laureaci Platynowych Lwów za całokształt twórczości
- Najlepsi reżyserzy na FPFF
- Honorowi obywatele polskich miejscowości
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Żołnierze Armii Krajowej
- Żołnierze i działacze podziemia antykomunistycznego (1944–1956)
- Żołnierze Narodowych Sił Zbrojnych
- Ludzie urodzeni w Tomaszowie Mazowieckim
- Urodzeni w 1927
- Zmarli w 2016
