Tadeusz Janiszewski (pilot)

Tadeusz Janiszewski
	kapitan obserwator
Data i miejsce urodzenia	10 maja 1899 ; Kraków
Data i miejsce śmierci	9 grudnia 1980 ; Forest Hills
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie; Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	5 eskadra wywiadowcza; 2 pułk lotniczy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tadeusz Janiszewski (ur. 10 maja 1899 w Krakowie, zm. 9 grudnia 1980 w Forest Hills w stanie Nowy Jork^[1]) – kapitan obserwator inżynier Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Tomasza i Anieli z domu Tomek^[2]. 2 stycznia 1917. jako niepełnoletni uciekł z domu i wstąpił do Legionów Polskich^[3]. W listopadzie 1918 roku zgłosił się do odrodzonego Wojska Polskiego^[3]. Otrzymał przydział do Inspektoratu Wojsk Lotniczych w Warszawie. W 1919 roku został skierowany na kurs do Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotniczych^[4], następnie został przydzielony do 5. Eskadry Wywiadowczej w charakterze obserwatora^[3]^[5].

5 lipca wykazał się brawurową odwagą podczas ataku na poddziały Armii Czerwonej pod Płoskirowem^[6]. Pomimo odniesionej rany doprowadził do wyrwania się polskiego oddziału z okrążenia. Już po trzech dniach powrócił do latania bojowego, w następnych dniach wykonał szereg lotów bojowych. Wyróżnił się podczas obrony Lwowa, kiedy to skutecznie atakował bombami i ogniem broni maszynowej oddziały nieprzyjacielskiej jazdy^[4].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim, ale już w październiku 1922 roku otrzymał bezterminowy urlop z wojska w celu podjęcia studiów na Politechnice Warszawskiej^[7]. Po ich ukończeniu otrzymał tytuł inżyniera hydrotechnika i pracował w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa oraz na Politechnice Warszawskiej^[3]. Nie stracił kontaktu z lotnictwem. Posiadał przydział w rezerwie do 2. pułku lotniczego w Krakowie^[8]^[9]. 29 stycznia 1932 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 2 stycznia 1932 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych aeronautycznych^[10]^[11].
Dalsze jego losy nie są bliżej znane.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 8114 (27 lipca 1922)^[12]
Krzyż Walecznych^[13]
Srebrny Krzyż Zasługi (11 listopada 1934)^[14]
Polowa Odznaka Obserwatora nr 67 (11 listopada 1928)^[15]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Tadeusz Janiszewski h. Junosza. sejm-wielki.pl. [dostęp 2020-11-05]. (pol.).
↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
↑ ^a ^b ^c ^d Kolekcja VM ↓, s. 4.
↑ ^a ^b Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 76.
↑ Romeyko 1933 ↓, s. 152.
↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 176.
↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 293.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 667.
↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 293.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 1 lutego 1932 roku, s. 103.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 159.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1922 roku, s. 807.
↑ Kolekcja VM ↓, s. 3.
↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 341 „za zasługi na polu organizacji Challenge’u w 1934 roku”.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 437 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Janiszewski Tadeusz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.1112 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-11].
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Walka i demobilizacja. T. II. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
Marian Romeyko: Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Marian Romeyko (red.). Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1, [Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920]. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.

[1] Tadeusz Janiszewski h. Junosza. sejm-wielki.pl. [dostęp 2020-11-05]. (pol.).

[CITEREFKolekcja_VMs._1-2] Kolekcja VM ↓, s. 1.

[CITEREFKolekcja_VMs._4-3] Kolekcja VM ↓, s. 4.

[CITEREFZieliński,_Wójcik200576-4] Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 76.

[CITEREFRomeyko1933152-5] Romeyko 1933 ↓, s. 152.

[CITEREFTarkowski1991176-6] Tarkowski 1991 ↓, s. 176.

[CITEREFNiestrawski_t._I2017293-7] Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 293.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934667-8] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 667.

[CITEREFNiestrawski_t._II2017293-9] Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 293.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_3_z_1_lutego_1932_roku,_s._103-10] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 1 lutego 1932 roku, s. 103.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934159-11] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 159.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_41_z_27_października_1922_roku,_s._807-12] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 27 października 1922 roku, s. 807.

[CITEREFKolekcja_VMs._3-13] Kolekcja VM ↓, s. 3.

[14] M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 341 „za zasługi na polu organizacji Challenge’u w 1934 roku”.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_15_z_11_listopada_1928_roku,_s._437_„za_loty_bojowe_nad_nieprzyjacielem_w_czasie_wojny_1918–1920”-15] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 437 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]