Tadeusz Kobylański

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Mieczysław Kobylański
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany kawalerii podpułkownik dyplomowany kawalerii
Data urodzenia

11 listopada 1895

Data i miejsce śmierci

1967
Rio de Janeiro

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

3 Pułk Ułanów Śląskich
Oddział II SG

Stanowiska

pomocnik attaché
attaché wojskowy

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Oficer Orderu Korony Rumunii Kawaler Orderu Gwiazdy Rumunii Kawaler Orderu Korony Włoch Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy) Komandor 1. klasy Orderu Wazów (Szwecja) Krzyż Komandorski I klasy Orderu Białej Róży Finlandii Komandor z Gwiazdą Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii
Multimedia w Wikimedia Commons
Tadeusz Kobylański (drugi z prawej) w czasie pobytu marsz. Józefa Piłsudskiego w Bukareszcie, rok 1932

Tadeusz Mieczysław Kobylański[a] (ur. 11 listopada 1895[1], zm. 1967 w Rio de Janeiro) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, oficer II Oddziału Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, dyplomata II Rzeczypospolitej, ostatecznie jako wicedyrektor Departamentu Polityczno-Ekonomicznego i jednocześnie naczelnik Wydziału Wschodniego (P. III) Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP. Bliski współpracownik ministra Józefa Becka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny ziemiańskiej, służył w Armii Imperium Rosyjskiego. Od odzyskania niepodległości w Wojsku Polskim. W latach 1920–1922 studiował na École Supérieure de Guerre w Paryżu. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 245. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii). Po ukończeniu studiów otrzymał tytuł oficera Sztabu Generalnego i z dniem 15 lutego 1923 roku został przydzielony do Departamentu II Jazdy Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko kierownika referatu. Z dniem 1 kwietnia 1924 roku został mianowany pomocnikiem attaché wojskowego przy Poselstwie Polskim w Moskwie[2]. 1 grudnia 1924 roku awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 38. lokatą w korpusie oficerów kawalerii. Później został mianowany attaché wojskowym przy Poselstwie Polskim w Moskwie. W czasie studiów oraz służby sztabowej i dyplomatycznej pozostawał oficerem nadetatowym 3 pułku ułanów. W listopadzie 1928 roku został przydzielony do macierzystego 3 puł na stanowisko dowódcy szwadronu[3], lecz już z dniem 31 stycznia 1929 roku został przeniesiony w stan nieczynny na okres dwunastu miesięcy z równoczesnym przeniesiem do kadry oficerów kawalerii[4]. Z dniem 31 marca 1930 roku został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do 3 puł[5].

W służbie dyplomatycznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych od 1 lutego 1929 roku. Od marca 1929 roku do maja 1930 roku radca Poselstwa RP w Bukareszcie, oddelegowany do służby w II Oddziale Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (wywiad) (1930–1935). Od maja do października 1935 roku w centrali MSZ, w Departamencie Polityczno-Ekonomicznym jako radca. Od 1 grudnia 1935 roku do 17 września 1939 roku wicedyrektor Departamentu Polityczno-Ekonomicznego MSZ i naczelnik Wydziału Wschodniego (P.III). Zastąpił na obu stanowiskach Tadeusza Schaetzla.

Po agresji ZSRR na Polskę wraz z centralą MSZ przekroczył granicę polsko-rumuńską. Wyjechał do Francji, lecz nie otrzymał przydziału do wojska. Po klęsce Francji wyjechał do Lizbony, a następnie do Brazylii, gdzie przebywał do końca życia.

Spowinowacony z prezydentem RP Ignacym Mościckim (szwagier Michała Mościckiego, syna prezydenta)[6].

Teza o szpiegostwie[7][edytuj | edytuj kod]

Według Pawła Piotra Wieczorkiewicza, był co najmniej do roku 1937 płatnym agentem sowieckiego Razwiedupru, zwerbowanym osobiście przez Artura Artuzowa. Według profesora Wieczorkiewicza, Kobylański wprowadzał rząd polski w błąd co do intencji sowieckich, w szczególności co do radzieckiego ewentualnego ataku na Polskę. W wyniku działań agenta, minister Beck nie wierzył, że RP mogłaby walczyć na dwóch frontach.

[Artuzow] pozyskał np. attaché polskiego poselstwa, majora Sztabu Generalnego, zausznika marszałka Piłsudskiego. (…) Ostatnio wyjaśniło się, że był nim Tadeusz Kobylański. (…) służył w Moskwie w latach 1925–1928. Zwrócił tam na siebie uwagę jako karciarz, wielbiciel hulanek i spekulant. Zdrada nastąpiła jednak nie tylko na tle finansowym, ale i homoseksualnym. Kobylański, jako sowicie opłacany agent, dostarczał, co najmniej do roku 1937, kompletnych informacji we wszystkich interesujących Sowietów zakresach. Ponieważ był funkcjonariuszem II Oddziału Sztabu Głównego, a następnie wicedyrektorem Departamentu Polityczno-Ekonomicznego i zarazem naczelnikiem Wydziału Wschodniego MSZ, spowinowaconym i zaprzyjaźnionym do tego blisko z rodziną prezydenta Mościckiego, działania dwójki i polityka Becka nie miały odtąd przed Moskwą żadnych tajemnic[8].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Tadeusz Mieczysław Kobylański w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Tadeusz I Kobylański” w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie por. piech. Tadeusza II Kobylańskiego

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W Rocznikach oficerskich jako datę urodzenia podano 11 października 1895 r.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 182.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 341.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 30.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 14 maja 1930 roku, s. 136.
  6. ↑ Andrzej Pepłoński, Wywiad a dyplomacja II Rzeczypospolitej, Toruń: Mado, 2004, s. 136, ISBN 83-85228-23-3, OCLC 830660326.
  7. ↑ O. Ken, Mobilizacyonnoje płanirowanije i politiczeskije rieszienija (koniec 1920-ch – sieriedina 1930-ch gg.), Moskwa 2008, s. 428. Biogram informatora figuruje nawet w słowniku biograficznym sowieckiego wywiadu, zob. K. Diegtariew, A. Kołpakidi, Wnieszniaja razwiedka SSSR, Moskwa 2009, s. 663–664.
  8. ↑ Paweł Piotr Wieczorkiewicz Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937-1939, Wydawnictwo RYTM, Warszawa 2001, s. 687, ISBN 83-88794-71-X. Wieczorkiewicz powołuje się na prace historyków rosyjskich: Валерий Гоголь, Виктор Андриянов Бомба для Сталина: внешняя разведка России в операциях стратегического масштаба, Москва 1993; Wyd. Газетно-журнальное объединение „Воскресенье” (Walerij Gogol, Wiktor Andrianow: Bomba dla Stalina. Wniesznaja razwiedka Rossiji w opieracyjach stratiegiczeskogo massztaba, Moskwa 1993), s. 23, ISBN 5-88528-019-3; Александр Папчинский, Михаил Тумшис Щит расколотый мечом: НКВД против ВЧК Современник, Москва 2001 (Aleksandr Papczinski, Michaił Tumszys Szczit raskołotyj mieczom. NKWD protiw WCZK Wyd.Sovremennik, 2001), s. 254–255, ISBN 5-270-01319-3.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 12.
  10. ↑ Odznaczenia. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 96 z 29 kwietnia 1938. 
  11. ↑ 27 listopada 1929 „za zasługi w służbie dyplomatyczno-wojskowej” M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644.
  12. ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 11, s. 299, 1936. 
  13. ↑ Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 166.
  14. ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 19, 1939.
  15. ↑ Piotr Łossowski: Dyplomacja Drugiej Rzeczpospolitej. Z dziejów polskie służby zagraniczej. Warszawa 1992, s. 116.
  16. ↑ Odznaczenia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 6, s. 134, 1937.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Kobylański&oldid=72570185”