Tadeusz Lesisz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Lesisz
kapitan marynarki kapitan marynarki
Data i miejsce urodzenia

10 lutego 1918
Kozienice

Data i miejsce śmierci

23 września 2009
Manchester

Przebieg służby
Lata służby

1939–1947

Siły zbrojne

 Marynarka Wojenna (II RP)
Polska Marynarka Wojenna

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

architekt, urbanista

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Walecznych (od 1941) Medal Morski (trzykrotnie) Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Afryki (Wielka Brytania) Gwiazda Atlantyku (Wielka Brytania) Gwiazda Italii (Wielka Brytania) Medal Obrony (Wielka Brytania) Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania) Kawaler Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)

Tadeusz Lesisz (ur. 10 lutego 1918 w Kozienicach, zm. 23 września 2009 w Manchesterze) – polski architekt i urbanista pracujący w Wielkiej Brytanii, działacz polonijny, kapitan marynarki, członek załóg m.in. niszczycieli „Burza” i „Błyskawica” oraz krążownika „Dragon”.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był najmłodszym dzieckiem Franciszka Lesisza i Wiktorii de domo Szczur. W 1932 roku, śladem trzech starszych braci, wstąpił do Korpusu Kadetów nr 3 w Rawiczu, a po złożeniu w 1936 roku egzaminu dojrzałości do Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej (SPMW) w Toruniu. Podczas mobilizacji w sierpniu 1939 roku został zaokrętowany jako bosman podchorąży na niszczyciel „Burza”, który – wykonując plan Peking – przepłynął do Wielkiej Brytanii. 15 października 1939 roku uzyskał promocję oficerską w pierwszej wojennej promocji SPMW. W grudniu został oddelegowany na kurs doskonalący, a następnie postawiony do dyspozycji dowódcy okrętu bazy „Gdynia”. Był tymczasowym adiutantem Centrum Wyszkolenia Specjalistów Morskich i kierownikiem kursu sygnalistów. Od lipca do grudnia 1940 roku służył na ścigaczu S-3 jako oficer wachtowy, później jako oficer artyleryjski na niszczycielu „Błyskawica”. Wyróżnił się podczas odpierania niemieckiego nalotu na Cowes, w nocy z 4 na 5 maja 1942 roku. Od października 1943 roku był II oficerem artylerii na krążowniku „Dragon”; brał udział we wsparciu artyleryjskim lądowania w Normandii. Po zatopieniu „Dragona” przez niemiecką „żywą torpedę” powrócił do służby na „Błyskawicy”, pełniąc do lutego 1946 roku funkcję I oficera artylerii. Został zdemobilizowany w stopniu kapitana marynarki; w późniejszych latach otrzymał awans do stopnia komandora w stanie spoczynku.

Po zakończeniu wojny pozostał w Wielkiej Brytanii. W 1947 roku wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po okresie służby w Royal Navy i później w marynarce handlowej ukończył w 1953 roku studia architektoniczne w Oxford Brookes University, a w 1957 roku urbanistyczne na Uniwersytecie Manchesterskim. Projektował budynki sakralne, użyteczności publicznej, przemysłowe oraz prywatne. Był wspólnikiem firmy Greenhalgh & Wiliams w Manchesterze, członkiem Royal Institute of British Architects. Na emeryturę przeszedł w 1988 roku. Działał w środowisku Polonii, w Stowarzyszeniu Marynarki Wojennej oraz Zjednoczeniu Polskim w Wielkiej Brytanii, jako jego wiceprzewodniczący, a w latach 1991–1993 przewodniczący Rady. Od połowy lat 60. XX w. regularnie odwiedzał Polskę. Publikował między innymi w czasopiśmie „Nasze Sygnały”, jest autorem książki Od pomostu do deski: Wspomnienia marynarza – architekta. Był inicjatorem budowy i projektantem pomnika upamiętniającego zbrodnię katyńską, odsłoniętego w 1990 roku na Southern Cemetery w Manchesterze.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Został odznaczony między innymi krzyżami Kawalerskim i Oficerskim (1985)[1] Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych, Medalem Morskim (trzykrotnie), Krzyżem Czynu Bojowego PSZ na Zachodzie, brytyjskimi odznaczeniami kampanii: 1939-1945 Star, Africa Star, Atlantic Star, Italy Star, Defence Medal, War Medal 1939-1945 oraz watykańskimi Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego i Pro Ecclesia et Pontifice.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Ożenił się w 1956 roku z Wandą z Gutowskich, uczestniczką powstania warszawskiego. Mieli dwie córki.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]