Tadeusz Miciński
Szablon:Pisarz infobox Tadeusz Miciński (ur. 9 listopada 1873 w Łodzi, zginął w lutym 1918 we wsi Małe Małynicze pod Czertykowem na Białorusi) – pisarz i poeta polski okresu Młodej Polski. Autor mistycznych powieści, poematów prozą i wierszy kontemplacyjnych. Jeden z czołowych pisarzy polskiego ekspresjonizmu, prekursor surrealizmu. Był przyjacielem Witkacego i Stanisława Przybyszewskiego.
Życie
Studiował historię i filozofię. Na studiach zainteresował się okultyzmem, satanizmem i księgami wiedzy tajemnej. Walczył w I wojnie światowej[potrzebny przypis], dużo podróżował. Zamordowany na Białorusi w nieznanych okolicznościach (prawdopodobnie podczas napadu rabunkowego przez tamtejszych chłopów, choć istnieje też hipoteza, wg której był to bolszewicki zamach). Miciński jechał powozem, na pomoc swoim krewnym.
Twórczość
Hermetyczna, trudna w odbiorze twórczość prozatorska Micińskiego oparta była na prawdzie objawionej. Autor wyrażał w niej gnozę, fatalizm oraz pogląd, iż tylko wybranym jednostkom (nadczłowiekowi) dane jest posiadanie duszy i życie wieczne. Miciński był również przeciwnikiem teorii przypadkowości; świat i wszystkie jego elementy istnieją z konieczności, choć są do końca niepoznawalne. Jednocześnie głosił prymat rozumowego, naukowego studiowania wiedzy tajemnej (magów Indii, gwiaździarzy Chaldei) nad wiarą.
Miciński jest twórcą niezwykle oryginalnej koncepcji teatru, napisał kilka dramatów, które łączą w sobie idee filozofii dziejów z przyszłymi technikami nowoczesnych mediów - filmu, projekcji, łączenia planów, wielkich widowisk plenerowych i in.
Miciński pod rozważania wziął również satanizm. Za średniowiecznymi gnostykami twierdził, że świat ziemski stworzył nie Bóg, lecz Szatan mający na celu kreację karykatury Nieba[1]. Wyłapując liczne analogie literackich biografii - wyrażał również pogląd, iż Chrystus, Lucyfer i Feniks to trzy imiona tej samej istoty.
Publikował również pisma związane z narodem polskim, w których pod rozważania (podobnie jak zresztą w prozie poetyckiej) wziął filozofię genezyjską Juliusza Słowackiego. Wyrażał panslawizm i antygermanizm.
Za życia otaczała Micińskiego legenda "poety maga", "czciciela tajemnic". Twórca został sportretowany w sposób prześmiewczy w Wyzwoleniu Stanisława Wyspiańskiego (Samotnik, Maska V). Sportretował go również Witkacy w powieści 622 upadki Bunga (Mag Childeryk). Ten ostatni zadedykował Micińskiemu także swoją powieść Nienasycenie. Dedykację dla Micińskiego miał również jeden z utworów Karola Szymanowskiego inspirowany Nietotą. Księgą tajemną Tatr oraz samą osobą jego twórcy.
Fascynacji twórczością Micińskiego uległ Roman Kostrzewski, co słychać w tekstach zespołu KAT.
Wiersz Lucifer został wykorzystany przez zespół Behemoth na płycie Evangelion oraz Holy Death na płycie The Knight, Death and the Devil do utworu o tym samym tytule.
Dzieła
Do jego najbardziej znanych utworów należą:
- Łazarze (1896) - poemat
- Nauczycielka (1896) - opowiadanie
- W mroku gwiazd (1902) - tomik poezji
- Kniaź Patiomkin (1906) - dramat
- Do źródeł duszy polskiej (1906) - tekst publicystyczny
- W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu (1909) - dramat
- Nietota. Księga tajemna Tatr (1910) - powieść
- Walka o Chrystusa (1911) - tekst publicystyczny
- Dęby czarnobylskie (1911) - tom opowiadań
- Xiądz Faust (1913) - powieść
- Wita (1926) - powieść