Tadeusz Milewski (żołnierz)
 sierżant
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 sierpnia 1920 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 sierpnia 1944 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Tadeusz Milewski ps. Ćwik (ur. 4 sierpnia 1920 w Gdańsku[1], zm. 5 sierpnia 1944 w Warszawie) – sierżant, podharcmistrz, członek Szarych Szeregów, uczestnik powstania warszawskiego w szeregach 3. drużyny II plutonu „Alek” 2. kompanii „Rudy” batalionu „Zośka” Zgrupowania „Radosław” Armii Krajowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Bernarda Milewskiego, inspektora Urzędu Emigracyjnego Wolnego Miasta Gdańska, współzałożyciela Macierzy Szkolnej, wiceprezesa Gminy Polskiej[2] i Jadwigi z Pyczyńskich, działaczki Towarzystwa Polek i śpiewaczki w Chórze Polskim „Lutnia”. Oboje rodzice działali w Polonii Wolnego Miasta Gdańsk. Uczęszczał do Gimnazjum Polskiego Gdańsk. Tadeusz działał jako drużynowy IV lotniczej Gdańskiej Drużyny Harcerzy im. Żwirki i Wigury. Od 1935 r. mieszkał we Wrzeszczu, następnie w Sopocie. Członek Sodalicji Marjańskiej.
Tuż przed wybuchem wojny wyjechał wraz z bratem Kazimierzem do Warszawy, gdzie przebywała ich matka, młodszy brat Stanisław oraz siostra Jadwiga. Z Warszawy wyjechał do Kowla, gdzie poznał Wojciecha Omyłę, a stamtąd do Kowna. W listopadzie 1941 r. powrócił do stolicy, miesiąc później wstąpił do Szarych Szeregów. Podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Ziem Zachodnich. Brał udział w bazie leśnej Par. 1.
W czasie powstania warszawskiego 1944 uczestniczył, wraz z bratem Kazimierzem, w walkach na Woli w stopniu sierżanta w plutonie „Alek” kompanii „Rudy”, batalionu „Zośka”[3]. Jego pluton w pierwszych dniach sierpnia opanował cmentarz żydowski na Woli, a następnie 5 sierpnia zdobył obóz koncentracyjny KL Warschau przy ul. Gęsiej, gdzie uwolnił 348 więźniów. Tego samego dnia około godziny 23-ej Tadeusz zginął od wybuchu pocisku artyleryjskiego, kiedy razem z Wojciechem Omyłą (ps. „Wojtek") pełnił wartę przy barykadzie na ulicy Gęsiej, obok bramy getta od strony ul. Okopowej. Najpierw został pochowany w pobliżu wejścia do Gęsiówki, po wojnie zaś ekshumowano jego zwłoki i pochowano go na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie do kwatery żołnierzy batalionu „Zośka” (kwatera A20-3-18)[4].
Został odznaczony Krzyżem Walecznych[3].
Dowódca plutonu „Alek” Juliusz Deczkowski ps. „Laudański” napisał w swoich wspomnieniach na temat śmierci „Ćwika”:
Podeszliśmy do barykady przy ul. Gęsiej. Obok wielkiego leja, powstałego od wybuchu dużego pocisku artyleryjskiego, ujrzeliśmy leżącą nieruchomo postać. Staliśmy przez dłuższą chwilę w wielkiej ciszy. Pełniłem tej nocy służbę obok poległego, w podłużnym leju, w którym cały się mieściłem. Przypominało mi się uporczywie ostatnie pożegnanie „Ćwika” ze swoją mamą. Pamiętałem jego rozmowę z „Kołczanem”, gdy wstępował do Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Podkreślał, że jest instruktorem harcerskim wysiedlonym przez Niemców z Gdańska. Po zakończonej wojnie miał zamiar tam powrócić i nadal pracować jako wychowawca młodzieży. „Janka” (Kazimierz Milewski) z „Wojtkiem” (Wojciech Omyła) przez długi czas klęczeli obok zwłok „Ćwika”, zagłębieni w cichej modlitwie. Rano położyli je na kocu. W towarzystwie „Sosny” i jeszcze jednego z kolegów pomaszerowali ul. Okopową do Szkoły św. Kingi, gdzie w małym gronie odbył się pogrzeb.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 6. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy „Bellona”, Warszawa 2004. ISBN 83-11-09261-3
- ↑ Polonia gdańska. Gmina Polska. [dostęp 2011-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-19)].
- ↑ a b Tadeusz Sumiński: Pamiętniki żołnierzy baonu „Zośka”. Powstanie Warszawskie. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1959, s. 261, 549.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Barbara Wachowicz: Wierna rzeka harcerstwa. Część 2. To „Zośki” wiara! Gawęda o Harcerskim Batalionie AK „Zośka”. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2005, s. 70-71. ISBN 83-7399-030-5.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wachowicz Barbara: Wierna rzeka harcerstwa. Tom IV. To „Zośki” wiara! Gawęda o Harcerskim Batalionie Armii Krajowej „Zośka”. Część 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2005, s. 35-76. ISBN 83-7399-030-5.
- Anna Borkiewicz-Celińska: Batalion „Zośka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 703. ISBN 83-06-01851-6.