Tadeusz Wrona (pilot)
Tadeusz Wrona (2012) | |
Data i miejsce urodzenia |
16 lipca 1954 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
pilot cywilny |
Miejsce zamieszkania |
Warszawa |
Pracodawca | |
Małżeństwo |
Marzena Wrona |
Dzieci |
Natalia Wrona, Mikołaj Wrona |
Odznaczenia | |
|
Tadeusz Wrona (ur. 16 lipca 1954 w Żywcu[1][2]) – polski pilot cywilny i szybownik.
1 listopada 2011 zmuszony awarią samolotu Boeing 767 (lecącego z Newark, w stanie New Jersey w USA), wykonał manewr lądowania awaryjnego na pasie Lotniska Chopina w Warszawie bez wysuniętego podwozia, co przyniosło mu światowy rozgłos.
Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się jako syn Kazimierza i Ludwiki Wronów. Ojciec z zawodu był księgowym i pracował w banku; matka pracowała jako urzędniczka w zakładach lniarskich. Po maturze w technikum elektrycznym Tadeusz Wrona rozpoczął studia na kierunku matematyczno-fizycznym w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Zielonej Górze. Po 2 latach zdecydował się zmienić uczelnię. Podjął się studiowania nowo utworzonego na Politechnice Rzeszowskiej – pierwszego w Polsce kierunku – pilotażu. Studia te ukończył w 1981[3].
Kariera w lotnictwie
[edytuj | edytuj kod]Zamiłowanie do awiacji przejął po starszym bracie. Pierwsze kroki w lotnictwie rozpoczął na szybowcach. Szybownictwo wyczynowe uprawiał najpierw w Aeroklubie Ziemi Lubuskiej[2], a w czasie studiów na Politechnice Rzeszowskiej w aeroklubie PLL LOT w Piotrkowie Trybunalskim[4], a od 2001 roku w aeroklubie w Lesznie[potrzebny przypis].
Praca w PLL LOT
[edytuj | edytuj kod]Jesienią 1983 rozpoczął kurs praktyczny; egzaminy zdał w marcu 1984. Niedługo potem odbył swój pierwszy lot jako drugi pilot Antonowa 24 w pasażerskich lotach krajowych Polskich Linii Lotniczych LOT. W 1986 zasiadł na fotelu kapitana. Pod koniec lat 80. największe polskie linie lotnicze zamieniły przestarzałe radzieckie maszyny na nowocześniejsze odrzutowce Boeing 767. W szkoleniach na uprawnienia do pilotowania tych samolotów uczestniczył Tadeusz Wrona. W 1989 pełnił rolę drugiego pilota w 767, a w lipcu 1990 został kapitanem jednej z tych maszyn[3].
Awaryjne lądowanie lotu PLL LOT 016
[edytuj | edytuj kod]1 listopada 2011 zmuszony awarią samolotu wykonał manewr lądowania awaryjnego na pasie lotniska Chopina w Warszawie bez wysuniętego podwozia. Pilotował wówczas Boeinga 767 odbywającego lot z Newark do Warszawy[5]. Żadna z 231 osób znajdujących się na pokładzie nie ucierpiała[6]. Przebieg lądowania został zarejestrowany przez ekipy telewizyjne. Relację z wydarzenia wyemitowało wiele telewizji na świecie[7][8][9][10].
Polskie media nadały mu tytuł bohatera[4]. Manewr w wykonaniu Tadeusza Wrony porównywano do podobnego wyczynu amerykańskiego pilota Chesleya Sullenbergera, który w 2009 roku wylądował awaryjnie na rzece Hudson[11]. Również w ocenie prezydenta Bronisława Komorowskiego był to czyn bohaterski, dlatego ogłosił on zamiar uhonorowania pilotów państwowym odznaczeniem[12]. W czasie uroczystości w Pałacu Prezydenckim w dniu 7 listopada 2011 odznaczył kpt. Wronę Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[13].
8 listopada 2011 radni miasta Leszno nadali kpt. Wronie tytuł „Honorowego Obywatela Miasta Leszno”[14].
Tadeusz Wrona otrzymał m.in. tytuł Człowieka Roku CPS. Wyróżniła go również Liga Morska. Polaka komplementowali także rewident miejski Nowego Jorku John Liu i członek Zgromadzenia Stanowego Nowego Jorku, reprezentujący m.in. Greenpoint Joseph R. Lentol. Demokratyczna członkini Izby Reprezentantów nadesłała dla pilota certyfikat za zasługi, uznający go za bohatera Stanów Zjednoczonych, oraz flagę, która na jego cześć wisiała w Białym Domu. Dzień 16 listopada 2011 został uznany przez Radę Miasta Nowego Jorku (The Council City of New York) Dniem Kapitana Tadeusza Wrony w Nowym Jorku[15].
Dalsze losy
[edytuj | edytuj kod]3 lata później Tadeusz Wrona pozwał Polskie Linie Lotnicze LOT do sądu pracy. 19 grudnia 2014 odbyła się pierwsza rozprawa. Pilot skarżył się na nowe warunki zatrudnienia. Uznał, że są dla niego niekorzystne. Domagał się od narodowej linii przywrócenia poprzednich warunków wynagradzania[16]. W 2019 r. został zwolniony z pracy w PLL LOT jednak po 2-dniowym konflikcie Kapitana Tadeusza Wrony z PLL LOT, ponownie został przyjęty do pracy. Od drugiej połowy 2019 będzie szkolił kandydatów na pilotów w ramach LOT Flight Academy[17].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jest żonaty z Marzeną, ma córkę Natalię, która jest zawodniczką WKKW i pięciokrotną mistrzynią Polski w tej dyscyplinie (w kategorii Młody Jeździec i Junior), syna Mikołaja oraz brata – pilota lotnictwa cywilnego[18].
W 2013 wydał książkę biograficzną Ja, kapitan, w której opisał swoją drogę do kariery lotniczej i przeżycia związane z awaryjnym lądowaniem w Warszawie[19].
Wyróżnienia i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złotą Odznakę z Trzema Diamentami przyznana przez Aeroklub PRL (dziś Aeroklub Polski) w imieniu Międzynarodowej Organizacji Lotniczej (FAI)
- Odznaka Żurawia przyznana przez PLL LOT
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Order Ecce Homo (2013)
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”[20]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Uchwała Nr XII/183/2011 Rady Miejskiej Leszna z dnia 08 listopada 2011 roku w sprawie nadania „Honorowego Obywatelstwa Miasta Leszna” Panu Tadeuszowi Wronie [online], Urząd Miasta Leszna, 10 listopada 2011 [zarchiwizowane z adresu 2012-06-29] .
- ↑ a b Tadeusz Wrona uratował 230 osób. U nas uczył się latać. „Gazeta Lubuska”, 2011-11-02. [dostęp 2011-11-02].
- ↑ a b Kto mi dał skrzydła [online], Onet.pl, 15 listopada 2011 [dostęp 2015-05-30] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-30] .
- ↑ a b Pilot z Leszna okrzyknięty bohaterem [online], Wyborcza.pl [dostęp 2011-11-01] .[martwy link]
- ↑ Steven Frischling: Landing With No Wheels…It Doesn’t Get Any Smoother. boardingarea.com. [dostęp 2013-07-28]. (ang.).
- ↑ Awaryjne lądowanie na Okęciu. Nie ma rannych [online], Onet.pl, 1 listopada 2011 [dostęp 2011-11-02] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-05] .
- ↑ Plane carrying 230 passengers crash lands in Warsaw. BBC News. [dostęp 2011-11-01]. (ang.).
- ↑ Plane Carrying 230 People Crash Lands [online], Sky News, 1 listopada 2011 [dostęp 2011-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-02] (ang.).
- ↑ Newark flight makes emergency landing in Poland. CNN. [dostęp 2011-11-01]. (ang.).
- ↑ Fahrwerkdefekt bei Landeanflug in Warschau [online], tagesschau.de, 1 listopada 2011 [dostęp 2011-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-02] (niem.).
- ↑ Pilot, który nigdy nie wpadał w panikę. "Rzeczpospolita". [dostęp 2011-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-20)].
- ↑ Kapitan Tadeusz Wrona. Kim jest bohaterski pilot? [online], Współczesna.pl, 1 listopada 2011 [dostęp 2011-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-04] (pol.).
- ↑ Odznaczenia dla załogi Boeinga 767. prezydent.pl. [dostęp 2011-11-07].
- ↑ Tadeusz Wrona honorowym obywatelem Leszna!. Głos Wielkopolski. [dostęp 2011-11-24].
- ↑ Iwona Krawczyk , Greenpoint owacyjnie powitał kapitana Wronę [online], rp.pl, 17 listopada 2011 [dostęp 2015-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-02] .
- ↑ Narodowy przewoźnik kontra bohater lądowania z 2011 r. Kapitan Wrona pozwał LOT. dziennik.pl, 2014-12-19. [dostęp 2011-11-07]. (pol.).
- ↑ LOT dogadał się z kapitanem Wroną. Będzie współpracował z LOT Flight Academy [online], rynek-lotniczy.pl [dostęp 2019-10-25] (pol.).
- ↑ Kapitan Tadeusz Wrona z rodziną w DDTVN! [online], TVN, 3 listopada 2011 [dostęp 2011-11-04] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-05] .
- ↑ Nieznane kulisy słynnego lądowania kpt. Wrony. „To miał być zwykły lot” [online], Onet.pl, 1 listopada 2013 .
- ↑ Odznaka Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego. bip.podkarpackie.pl. [dostęp 2017-12-15].