11°12′55″N 35°05′35″E/11,215278 35,093056Tama Wielkiego Odrodzenia
| ||
 Wizualizacja ukształtowania regionu po ukończeniu budowy | ||
| Rzeka | Nil Błękitny | |
| Państwo |  Etiopia
| |
| Stopień wodny | Wielki Etiopskie Odrodzenie | |
| Budowa | ||
| Data budowy | 2011 r. | |
Położenie na mapie Etiopii   Tama Wielkiego Odrodzenia | ||
| 11°12′55″N 35°05′35″E/11,215278 35,093056
| ||
Tama Wielkiego Odrodzenia – budowana zapora wodna na Nilu Błękitnym w Etiopii, przy granicy z Sudanem.
Pojemność zbiornika stworzonego przez tamę zaplanowano na 74 mld m³[1], a długość na 246 km[2], co ma ją uczynić największą tego typu budowlą w Afryce[1]. Elektrownia na zaporze ma mieć moc 6000 MW dzięki dwóm turbinom[3]
Historia budowy[edytuj | edytuj kod]
Pomysł budowy zapory i zbiornika wodnego został ogłoszony w 2010 r.[4] w związku z planem zaspokojenia potrzeb energetycznych rozwijającej się etiopskiej gospodarki[1] oraz eksportu energii[2]. Etiopia zaplanowała, aby w ciągu 10 lat, kosztem 12 mld dol.[5], wybudować elektrownie o mocy 20 GW. Według informacji przekazanych przez etiopskie władze zapora nie posłuży do irygacji, gdyż tereny wokół zbiornika tamy nie nadają się do produkcji rolnej[3].
Budowa tamy przez włoski koncern Salini Impregilo[2] rozpoczęła się w kwietniu 2011 r., a zakończenie wartej 4,2 mld dol. budowy[1] zaplanowano na 2017 r.[2], jednak z czasem przesunięto na 2019 rok. Napełnianie wodą ma trwać kolejne trzy lata[1]. Zapora została zlokalizowana w dolinie Guba[2], 40 km od granicy Sudanu. Budowę sfinansowano wyłącznie z krajowych środków[3], składali się na nią także mieszkańcy kraju[1], kupując rządowe obligacje[5].
Konflikt z Egiptem[edytuj | edytuj kod]
Budowa zapory była przyczyną sporu z Egiptem o udział w zasobach wodnych oraz o wpływy w regionie wschodniej Afryki[1].
Egipt zgłosił zastrzeżenie do tempa napełniania zbiornika, uważając je za groźne dla środowiska i gospodarki[1]. Egipscy politycy okazjonalnie zgłaszali także publicznie możliwość zbrojnej interwencji w rejonie zapory. W 2014 r. Egipt i Sudan zdecydowały się zamówić zagraniczną ekspertyzę na temat wpływu napełniania zbiornika na poziom rzeki. Po półtora roku prowadzenia postępowania w lutym 2016 r. kontrakt powierzono ostatecznie dwóm przedsiębiorstwom konsultingowym z Francji, a termin uzyskania wyników oszacowano na kolejne półtora roku[3]. Bilateralne negocjacje egipsko-etiopskie na temat napełniania zbiornika były prowadzone przez rok od listopada 2016 r., po czym załamały się wskutek braku możliwości zbliżenia stanowisk. Rząd Sudanu bezskutecznie próbował mediować w konflikcie. W styczniu 2018 r. negocjacje zostały wznowione, zaś Egipt zwrócił się z prośbą o mediację do Banku Światowego[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Matina Stevis-Gridneff, Nairobi i Dahlia Kholaif, Arab Al-Raml: Tama niezgody. Egipt kłóci się z Etiopią o wodę z Nilu. Czy to wstęp do regularnej wojny? (pol.). W: Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2018-01-31. [dostęp 2018-02-04].
- ↑ a b c d e Marta Urzędowska: Egipcjanie są wściekli: po blisko 100 latach przestają kontrolować Nil (pol.). W: Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2014-04-25. [dostęp 2018-02-04].
- ↑ a b c d Michał Staniul: Egipt kontra Etiopia na Nilu. Spór o zasoby rzeki może zdestabilizować cały Róg Afryki (pol.). W: WP Wiadomości [on-line]. Grupa WP, 2016-04-12. [dostęp 2018-02-04].
- ↑ Marta Lipowska-Hamdy: Etiopia się zbroi. Czy czeka nas wojna o Nil? (pol.). [dostęp 2018-02-04].
- ↑ a b Etiopia buduje wielką tamę na Nilu (pol.). W: Rzeczpospolita [on-line]. Gremi Media SA, 2013-05-30. [dostęp 2018-02-04].
