Tamaz Gamkrelidze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Tamaz Gamkrelidze
Kraj działania  Gruzja
Data i miejsce urodzenia 23 października 1929
Kutaisi
doktor nauk humanistycznych
Specjalność: starożytne języki orientalne
Alma Mater Tbiliski Uniwersytet Państwowy
Odznaczenia
Order Honoru (Gruzja)

Tamaz Walerianis dze Gamkrelidze (gruz. თამაზ ვალერიანის ძე გამყრელიძე, ros. Тамаз Валерианович Гамкрелидзе Tamaz Walerianowicz Gamkrelidze; ur. 23 października 1929 w Kutaisi) – gruziński lingwista.

Edukacja i kariera naukowa[edytuj | edytuj kod]

W 1952 ukończył orientalistykę na Tbiliskim Uniwersytecie Państwowym (specjalizacja starożytne języki orientalne)[1]. W latach 1953–1960 był pracownikiem naukowym na stypendium badawczym w Instytucie Lingwistyki Gruzińskiej Akademii Nauk[2][3]. W 1960 roku został przewodniczącym katedry lingwistyki strukturalnej i stosowanej Tbiliskiego Uniwersytetu Państwowego (od 1999 roku katedra lingwistyki ogólnej i stosowanej)[2][3]. Od 1973 dyrektor Instytutu Orientalistyki im. Ceretelego Gruzińskiej Akademii Nauk[2][3]. W 1991 przez krótki czas był rektorem Tbiliskiego Uniwersytetu Państwowego[2].

Od 26 grudnia 1984 akademik Rosyjskiej Akademii Nauk[1]. W styczniu 2005 został przewodniczącym Gruzińskiej Akademii Nauk[4]. W czerwcu 2013 zastąpił go Giorgi Kwesitadze(gruz.)[5][6], a Gamkrelidze został honorowym przewodniczącym tej instytucji[7]. Od 2006 członek Academia Europaea[8]. Emerytowany członek Académie Internationale de Philosophie des Sciences[9] i były członek Academia Scientiarum et Artium Europaea[10].

W latach 1988–1994 pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Woprosy jazykoznanija” (ros. Вопросы языкознания)[11][12]. Obecnie jest dziennikarzem tego czasopisma[13][14] oraz czasopisma naukowego „Intelektuali” (gruz. ინტელექტუალი)[15].

Oprócz ojczystego języka gruzińskiego zna także rosyjski, angielski, niemiecki, włoski, łacinę i grekę[7].

Kariera polityczna[edytuj | edytuj kod]

W latach 1984-1989 był jednym z reprezentantów Adżarskiej ASSR w Izbie Narodowości Rady Najwyższej ZSRR[16], później był parlamentarzystą w pierwszej kadencji Rady Najwyższej Gruzji (1990–1991)[17], a następnie w latach 1992-2004 był członkiem gruzińskiego parlamentu[18][19].

Wyróżnienia i życie osobiste[edytuj | edytuj kod]

Od 1978 honorowy członek zagraniczny American Academy of Arts and Sciences[20]. Od 1979 członek stowarzyszony British Academy[21], od 1983 członek stowarzyszony Austriackiej Akademii Nauk[22]. W 1986 pełnił funkcję prezesa Societas Linguistica Europaea[23]. Od 1988 członek stowarzyszony Saksońskiej Akademii Nauk[24]. Od 2006 zagraniczny członek stowarzyszony Amerykańskiej Akademii Nauk[25]. Od 2007 członek honorowy Węgierskiej Akademii Nauk[26]. Członek zagraniczny Łotewskiej Akademii Nauk[27].

Doctor honoris causa University of Chicago (1995)[28][29] i Uniwersytetu w Bonn (1994)[3].

Od 2000 jest honorowym obywatelem Tbilisi[30][31][32].

Laureat Nagrody Leninowskiej (1988), nagrody Humboldta (1989) i nagrody Iwane Dżawachiszwilego (1990)[3][33]. W 1999 odznaczony Orderem Honoru[19].

Brat Rewaza[34].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Гамкрелидзе Тамаз Валерианович (ros.). ras.ru. [dostęp 2015-05-04].
  2. ↑ a b c d Tamaz Gamkrelidze (ang.). tsu.ge. [dostęp 2015-05-04].
  3. ↑ a b c d e President of the «Georgian National Academy of Sciences» Academician Tamaz (Thomas V.) Gamkrelidze (From June 19, 2013 - Honorary President of the «Georgian National Academy of Sciences») (ang.). science.org.ge. [dostęp 2015-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-11)].
  4. ↑ Президентом Академии наук Грузии избран академик Тамаз Гамкрелидзе (ros.). kavkaz-uzel.eu, 2005-01-20. [dostęp 2015-05-04].
  5. ↑ В Академии наук Грузии избрали нового президента (ros.). vestikavkaza.ru, 2013-06-20. [dostęp 2015-05-05].
  6. ↑ საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდენტად გიორგი კვესიტაძე აირჩიეს (gruz.). tabula.ge, 2013-06-19. [dostęp 2015-05-05].
  7. ↑ a b თამაზ გამყრელიძე (gruz.). science.org.ge. [dostęp 2019-10-17].
  8. ↑ Thomas V. Gamkrelidze (ang.). ae-info.org. [dostęp 2015-05-04].
  9. ↑ AIPS – Current Members (ang.). lesacademies.net. [dostęp 2015-05-04].
  10. ↑ Members (ang.). euro-acad.eu. [dostęp 2015-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-05)].
  11. ↑ Из истории журнала «Вопросы языкознания» (ros.). ruslang.ru. [dostęp 2015-05-04].
  12. ↑ Вопросы языкознания (ros.). hist-phil.ru. [dostęp 2015-05-04].
  13. ↑ Журнал «Вопросы языкознания». Члены редколлегии (ros.). ruslang.ru. [dostęp 2015-05-04].
  14. ↑ Редколлегия (ros.). issuesinlinguistics.ru. [dostęp 2017-10-17].
  15. ↑ ჟურნალ ”ინტელექტუალის” სარედაქციო კოლეგია (gruz.). inteleqtuali.ge. [dostęp 2015-05-04].
  16. ↑ Депутаты Верховного Совета СССР XI-го созыва 1984 - 1989 (ros.). knowbysight.info. [dostęp 2015-05-07].
  17. ↑ საქართველოს რესპუბლიკის პირველი მოწვევის უზენაესი საბჭო - 1990 - 1991 წწ (gruz.). parliament.ge. [dostęp 2019-10-17].
  18. ↑ საქართველოს III მოწვევის პარლამენტი (1992 - 1995 წწ.) (gruz.). parliament.ge. [dostęp 2019-10-17].
  19. ↑ a b თამაზ გამყრელიძე (gruz.). parliament.ge. [dostęp 2019-10-17].
  20. ↑ Foreign Honorary Members (ang.). amacad.org. [dostęp 2015-05-04].
  21. ↑ British Academy Corresponding Fellows – Thomas Gamkrelidze (ang.). britac.ac.uk. [dostęp 2015-05-04].
  22. ↑ Korrespondierende Mitglieder der philosophisch-historischen Klasse im Ausland – Thomas V. Gamkrelidze (niem.). oeaw.ac.at. [dostęp 2015-05-04].
  23. ↑ Presidents and Annual Meetings of the Societas Linguistica Europaea (ang.). societaslinguistica.eu. [dostęp 2015-05-04].
  24. ↑ Mitglieder – Thomas V. Gamkrelidze, Prof. Dr. phil. habil. (niem.). saw-leipzig.de. [dostęp 2015-05-04].
  25. ↑ Thomas V. Gamkrelidze (ang.). nasonline.org. [dostęp 2015-05-04].
  26. ↑ Gamkrelidzé, Thomas V. (węg.). mta.hu. [dostęp 2015-05-04].
  27. ↑ ĀRZEMJU LOCEKĻI (łot.). lza.lv. [dostęp 2015-05-04].
  28. ↑ Five distinguished scholars to receive honorary degrees (ang.). W: The University of Chicago Chronicle [on-line]. uchicago.edu, 1995-05-25. [dostęp 2015-05-04].
  29. ↑ Honorary Degrees 1990-1999 (ang.). uchicago.edu. [dostęp 2015-05-04].
  30. ↑ თამაზ გამყრელიძე (gruz.). nplg.gov.ge. [dostęp 2015-05-04].
  31. ↑ Lewan Sepiskweradze: ვინ იყვნენ და ვინ არიან “თბილისის საპატიო მოქალაქები“ (gruz.). for.ge, 2010-10-24. [dostęp 2015-06-04].
  32. ↑ Почетные Тбилисцы (ros.). tbilisi.gov.ge. [dostęp 2018-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-15)].
  33. ↑ Академику Гамкрелидзе Тамазу Валериановичу - 80 лет! (ros.). ras.ru, 2009-10-23. [dostęp 2015-05-04].
  34. ↑ Members with academic Profile – Thomas Gamkrelidze (ang.). lesacademies.net. [dostęp 2015-05-05].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tamaz_Gamkrelidze&oldid=60508100”