Grobownik długoskrzydły

Grobownik długoskrzydły
	Taphozous longimanus
	Hardwicke, 1825
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Emballonuroidea
Rodzina	upiorowate
Podrodzina	grobowniki
Rodzaj	grobownik
Podrodzaj	Taphozous
Gatunek	grobownik długoskrzydły
Synonimy
	Taphosous longimanus Hardwicke, 1825; Taphozous fulvidus Blyth, 1841; Taphozous brevicaudus Blyth, 1841; Taphozous cantorii Blyth, 1842; Taphozous kampenii Jentink, 1907;
	Taphosous longimanus Hardwicke, 1825; Taphozous fulvidus Blyth, 1841; Taphozous brevicaudus Blyth, 1841; Taphozous cantorii Blyth, 1842; Taphozous kampenii Jentink, 1907;
Podgatunki
	T. l. longimanus Hardwicke, 1825; T. l. albipinnis O. Thomas, 1898; T. l. kampenii Jentink, 1907; T. l. leucopleurus Dobson, 1878;
	T. l. longimanus Hardwicke, 1825; T. l. albipinnis O. Thomas, 1898; T. l. kampenii Jentink, 1907; T. l. leucopleurus Dobson, 1878;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grobownik długoskrzydły^[10] (Taphozous longimanus) – gatunek ssaka z podrodziny grobowników (Taphozoinae) w obrębie rodziny upiorowatych(Emballonuridae)^[11].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego nazwał w 1825 roku angielski przyrodnik Thomas Hardwicke nadając mu nazwę Taphosous longimanus^[2]. Holotyp pochodził z Kolkaty, w Bengalu Zachodnim, w Indiach^[11].

Taphozous longimanus należy do podrodzaju Taphozous^[11]^[12]^[13]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają cztery podgatunki^[13]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek	Oryginalna nazwa	Autor i rok opisu	Miejsce typowe
T. l. albipinnis	Taphozous longimanus albipinnis	O. Thomas, 1898	Labuan, Malezja^[14].
T. l. kampenii	Taphozous kampenii	Jentink, 1907	Jawa, Indonezja^[15].
T. l. leucopleurus	Taphozous longimanus leucopleurus	Dobson, 1878	Flores, Indonezja^[16].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Taphozous: gr. ταφος taphos „grób, grobowiec”; ζωoς zōos „żyjący”^[17].
longimanus: łac. longus „długi”^[18]; manus „ręka”^[19].
albipinnis: łac. albus „biały”^[20]; -pinnis „-skrzydły”, od pinna „pióro, skrzydło”^[21].
kampenii: Pieter Nicolaas van Kampen (1878–1937), holenderski herpetolog^[6].
leucopleurus: gr. λευκοπλευρος leukopleuros „z białymi bokami”, od λευκος leukos „biały”; πλευρα pleura „bok, żebro”^[22].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Grobownik długoskrzydły występuje w południowej i południowo-wschodniej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku^[13]:

T. longimanus longimanus – subkontynent indyjski (Nepal, Indie, Bangladesz i Sri Lanka).
T. longimanus albipinnis – Borneo i Labuan.
T. longimanus kampenii – Jawa; granice zasięgu niejasne.
T. longimanus leucopleurus – Flores, Małe Wyspy Sundajskie; granice zasięgu niejasne.

Wiele populacji z szerokiego zasięgu grobownika długoskrzydłego nie można przypisać do konkretnego podgatunku^[13].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 73–86 mm, długość ogona 20–30 mm, długość ucha około 20 mm, długość przedramienia 54–63 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała^[12]. Grobowniki długoskrzydłe to małe zwierzęta o krótkowłosej, połyskującej sierści.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Występuje w zgrupowaniach palm kokosowych, zaroślach, a także w opuszczonych grobowcach i ruinach. Grobownik długoskrzydły chętnie odpoczywają w budowlach wzniesionych przez ludzi. Ich nazwa wzięła się od tego, ponieważ po raz pierwszy zostały znalezione w grobowcach. Można je zobaczyć na liczących 2000 lat chińskich malowidłach. Są to prawdopodobnie pierwsze rysunki nietoperzy, jakie w ogóle pojawiły się w historii sztuki. Wieczorami polują na owady na wysokości dochodzącej do 100 m. Nocą stopniowo zniżają lot. Podczas polowania wydają głośne krzyki, słyszalne również dla ludzi.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Taphozous longimanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c T. Hardwicke. Description of a new Species of Tailed Bat (Taphosous of Geoff.) found in Calcutta. „Transactions of the Linnean Society of London”. 14, s. 525, 1825. (ang.).
↑ Blyth 1841 ↓, s. 975.
↑ Blyth 1841 ↓, s. 976.
↑ E. Blyth. Descriptive Notice of the Bat described as Taphozous longimanus, by Gen. Hardwicke. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 11 (2), s. 784, 1842. (ang.).
↑ ^a ^b F.A. Jentink. On a new Taphozous from Java. „Notes from the Leyden Museum”. 29 (1), s. 65, 1907. (ang.).
↑ O. Thomas. Descriptions of new Bornean and Sumatran Mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 2 (9), s. 246, 1898. (ang.).
↑ G.E. Dobson: Catalogue of the Chiroptera in the Collection of the British Museum. London: Printed by order of the Trustees, 1878, s. 385. (ang.).
↑ B. Srinivasulu & C.B.S.& C. Srinivasulu B. Srinivasulu & C.B.S.& C., Taphozous longimanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2022-06-26] (ang.).
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 97. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Taphozous (Taphozous) longimanus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-26].
↑ ^a ^b F. Bonaccorso: Family Emballonuridae (Sheath-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 353. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 146. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ Zijlstra ↓, s. N#16331.
↑ Zijlstra ↓, s. N#16332.
↑ Zijlstra ↓, s. N#16333.
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 662, 1904. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 126.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 131.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 10.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 165.
↑ leucopleurus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-26] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E. Blyth. Descriptions of three Indian species of bat, of the genus Taphozous. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 10 (2), s. 971–977, 1841. (ang.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
J.S. Zijlstra: Home. Hesperomys project. [dostęp 2022-06-26]. (ang.).

[itis-1] Taphozous longimanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Hardwicke-2] T. Hardwicke. Description of a new Species of Tailed Bat (Taphosous of Geoff.) found in Calcutta. „Transactions of the Linnean Society of London”. 14, s. 525, 1825. (ang.).

[CITEREFBlyth1841[https://www.biodiversitylibrary.org/page/39758491_975]-3] Blyth 1841 ↓, s. 975.

[CITEREFBlyth1841[https://www.biodiversitylibrary.org/page/39758492_976]-4] Blyth 1841 ↓, s. 976.

[Blyth-5] E. Blyth. Descriptive Notice of the Bat described as Taphozous longimanus, by Gen. Hardwicke. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 11 (2), s. 784, 1842. (ang.).

[Jentink-6] F.A. Jentink. On a new Taphozous from Java. „Notes from the Leyden Museum”. 29 (1), s. 65, 1907. (ang.).

[Thomas-7] O. Thomas. Descriptions of new Bornean and Sumatran Mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh Series. 2 (9), s. 246, 1898. (ang.).

[Dobson-8] G.E. Dobson: Catalogue of the Chiroptera in the Collection of the British Museum. London: Printed by order of the Trustees, 1878, s. 385. (ang.).

[iucn-9] B. Srinivasulu & C.B.S.& C. Srinivasulu B. Srinivasulu & C.B.S.& C., Taphozous longimanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2022-06-26] (ang.).

[miiz-10] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 97. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msw-11] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Taphozous (Taphozous) longimanus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-26].

[hmw-12] F. Bonaccorso: Family Emballonuridae (Sheath-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 353. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[icmw-13] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 146. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[CITEREFZijlstra[http://hesperomys.com/n/16331_N#16331]-14] Zijlstra ↓, s. N#16331.

[CITEREFZijlstra[http://hesperomys.com/n/16332_N#16332]-15] Zijlstra ↓, s. N#16332.

[CITEREFZijlstra[http://hesperomys.com/n/16333_N#16333]-16] Zijlstra ↓, s. N#16333.

[Palmer-17] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 662, 1904. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=159_126]-18] Jaeger 1944 ↓, s. 126.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=161_131]-19] Jaeger 1944 ↓, s. 131.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=40_10]-20] Jaeger 1944 ↓, s. 10.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=195_165]-21] Jaeger 1944 ↓, s. 165.

[22] leucopleurus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-26] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]