Tarczowcowate
| Gerrhosauridae | |||
| Boulenger, 1885 | |||
 Przedstawiciel rodziny – tarczowiec ryjący (Broadleysaurus major) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina |
tarczowcowate | ||
| Rodzaje | |||
| |||
Tarczowcowate[1], jaszczurki tarczowate (Gerrhosauridae) — rodzina jaszczurek infrarzędu Scincomorpha w rzędzie łuskonośnych (Squamata). Obejmuje 5 rodzajów i ok. 25 gatunków, czasami zaliczana jako podrodzina Gerrhosaurinae do szyszkowcowatych (Cordylidae)[2].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Madagaskar, południowa i wschodnia Afryka, Afryka do Zanzibaru i Sudanu Południowego.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość bez ogona od 5-7 cm u Cordylosaurus i Tetradactylus do 30 cm (Gerrhosaurus validus), maksymalna długość całkowita do 70 cm. Charakterystyczną cechą tej rodziny jest występowanie na głowie dużej rogowej tarczki zrośniętej z czaszką. Ubarwione na ogół kolorowo. Ogon długi podlegający autotomii. Język pokryty łuskowatymi brodawkami. Na ciele wzdłużne boczne fałdy skórne od karku do nasady tylnych kończyn. Łuski grube bez kolców ułożone w regularne poprzeczne pierścienie podobnie jak jaszczurki pierścieniowate, tworzą rodzaj sztywnego pancerza. Niektóre gatunki mają zredukowaną liczbę palców. Jeden gatunek nie ma w ogóle przednich kończyn.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkują Sawanny, tereny krzewiaste, obrzeża wilgotnych lasów tropikalnych. Są owadożerne, nieliczne gatunki są wszystkożerne. Prowadzą naziemny tryb życia, niektóre wygrzebują sobie w ziemi kryjówki. Są jajorodne, w złożeniu 2-6 jaj.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do rodziny należą następujące rodzaje[3]:
- Broadleysaurus – jedynym przedstawicielem jest Broadleysaurus major – tarczowiec ryjący[1]
- Cordylosaurus – jedynym przedstawicielem jest Cordylosaurus subtessellatus
- Gerrhosaurus
- Matobosaurus
- Tetradactylus
- Tracheloptychus
- Zonosaurus
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 383. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ Hanna Dobrowolska: Gady. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1981. ISBN 83-01-00957-8.
- ↑ P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Gerrhosauridae. The Reptile Database. [dostęp 2018-12-01]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.
- Family Gerrhosauridae (Plated Lizards). J. Craig Venter Institute. [dostęp 2008-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 czerwca 2010)]. (ang.).
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 383. ISBN 83-01-14344-4.