49°07′24″N 20°11′06″E/49,123333 20,185000Tatrzańska Polanka
| ||
 Tatrzańska Polanka, w tle Kończysta i Gerlach | ||
| Państwo |  Słowacja
| |
| Kraj | preszowski | |
| Powiat | Poprad | |
| Region | Spisz | |
| Wysokość | 990 m n.p.m. | |
| Populacja (2016) • liczba ludności |
182[1] | |
| Kod pocztowy | 062 01 (poczta Starý Smokovec) | |
Położenie na mapie kraju preszowskiego   Tatrzańska Polanka | ||
Położenie na mapie Słowacji  Tatrzańska Polanka | ||
| 49°07′24″N 20°11′06″E/49,123333 20,185000
| ||
Tatrzańska Polanka[2], dawniej Westerów (słow. Tatranská Polianka, dawniej Weszterovo, niem. Weszterheim[3], węg. Tátraszéplak) – osiedle u południowych podnóży Tatr Wysokich na Słowacji, położone przy Drodze Wolności między Tatrzańskimi Zrębami a Nową Polanką. Administracyjnie należy do miasta Wysokie Tatry.
Tatrzańska Polanka znajduje się na poziomie 1010 m n.p.m. przy wylocie walnej Doliny Wielickiej, nieco na wschód od Wielickiej Wody spływającej tą doliną. Nad miejscowością wznoszą się szczyty Gerlachu i Sławkowskiego Szczytu. Tatrzańska Polanka jest oddalona o ok. 4 km od Starego Smokowca i o 13 km od Szczyrbskiego Jeziora.
Osiedle ma charakter uzdrowiskowy, nie ma w niej infrastruktury turystycznej. Pierwsze ślady bytności człowieka na tym obszarze pochodzą z przełomu naszej ery, kiedy na terenie dzisiejszej Słowacji przebywał lud kultury puchowskiej. Pierwsze budynki osady powstały w 1884 r.[4], a dzisiejsze uzdrowisko zostało założone w 1888 r. przez szwagrów: Paula Wesztera, Michaela Guhra seniora (ci dwaj z Wielkiego Sławkowa i Samuela Nitscha (z Wielkiej Łomnicy). Od nazwiska pierwszego z nich, najbardziej zaangażowanego, wywodzi się pierwotna nazwa Weszterovo, nazwa niemiecka pozostała niezmieniona i również upamiętnia Wesztera. Na początku miejscowość miała być przeznaczona dla turystów, uzdrowiskiem została od 1897 r. W 1902 r. z inicjatywy nowego naczelnego lekarza Michaela Guhra juniora powstało pierwsze sanatorium. Guhr spopularyzował też miejscowość jako ośrodek narciarski i bobslejowy.
Dzisiaj wszystkie budynki sanatoryjne są objęte Zakładem Leczniczym im. Jiříego Wolkera (Liečebný ústav Jiřího Wolkera), łącznie z wybudowanym w 1912 r. Tatrzańskim Domem położonym o 600 m od centrum osiedla w kierunku Tatrzańskich Zrębów. W Tatrzańskiej Polance leczone są gruźlica, astma i choroba Gravesa-Basedowa.
Oprócz Drogi Wolności (przy której znajduje się przystanek autobusowy) przez Tatrzańską Polankę przebiega linia kolei elektrycznej („elektriczki”) ze Szczyrbskiego Jeziora do Tatrzańskiej Łomnicy i Popradu. Stacja kolejki jest położona na wysokości 985 m. Przy poczcie od Drogi Wolności odgałęzia się droga do Gierlachowa. Z Tatrzańskiej Polanki biegnie również droga do hotelu górskiego „Śląski Dom” w Dolinie Wielickiej, niedostępna dla samochodów i funkcjonująca jako szlak rowerowy.
Mieszkał tu portrecista i pejzażysta tatrzański Andor Boruth. W tutejszym sanatorium przebywał czeski bajkopisarz Jiří Wolker. W leśnym parku, w którym Wolker lubił wypoczywać, w 1949 r. postawiono jego popiersie dłuta V. Kýna.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
– zielony szlak z Tatrzańskiej Polanki dnem Doliny Wielickiej, prowadzący do hotelu górskiego „Śląski Dom” i dalej na przełęcz Polski Grzebień. Czas przejścia do Śląskiego Domu: 2:05 h, ↓ 1:35 h
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ V tomto roku zrejme padne štvortisícová hranica. „Tatranský dvojtýždenník”. 1-2/XXVIII, s. 3, 2017-01-19 (słow.).
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. KSNG, 2013. [dostęp 2017-11-30]. s. 267.
- ↑ Mikulás Argalács, Elektryczka ma sto lat, kwartalnik „Tatry” nr 3/2012 podaje formę Westerheim
- ↑ Mikuláš Agalács, Chronologia tatrzańskich osad, „Tatry” nr 4 (46)/2013.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
- Wielka encyklopedia tatrzańska, hasło „Tatrzańska Polanka”. [dostęp 2012-09-06].
- Tatrzańska Polanka na vysoketatry.com. [dostęp 2012-09-06].
