Tchórz zwyczajny
| Mustela putorius[1] | |
| Linnaeus, 1758 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
|---|---|
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | żyworodne |
| Infragromada | łożyskowce |
| Rząd | drapieżne |
| Rodzina | łasicowate |
| Podrodzina | łasice |
| Rodzaj | łasica |
| Gatunek | tchórz zwyczajny |
| Podgatunki | |
| |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Tchórz zwyczajny[3], tchórz pospolity, tchórz europejski (Mustela putorius) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych, protoplasta fretki domowej.
Występowanie i biotop[edytuj | edytuj kod]
Występuje niemal w całej Europie aż po Ural, oprócz północnej części kontynentu i południa Półwyspu Bałkańskiego. Żyje w lasach, zagajnikach i zaroślach. Czasami zasiedla gospodarstwa wiejskie.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 30-46 cm, ogona 11-17 cm, masa ciała zróżnicowana; u samców 0,85-1,5 kg, u samic 0,6-0,8 kg. Wierzch ciała ma ubarwienie ciemnobrunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe, niemal czarne, wargi i końce uszu białe. U młodych ubarwienie ciała jest bardzo jasne, niemal białe.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na nieduże rozmiary ciała poluje głównie na drobne owady, jaszczurki, płazy, gryzonie, a także ryby. Jesienią żywi się dodatkowo owocami. Jest raczej cichym samotnikiem, prowadzącym skryty tryb życia. Dzień przesypia w wykrotach lub w norach opuszczonych przez inne zwierzęta.
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Ciąża trwa 40 dni. Samica rodzi 1 miot, zwykle w miesiącach od marca do kwietnia. W miocie jest od 3 do 8 młodych. Rodzą się ślepe i białe po czym stopniowo stają się brązowe[4]. Oczy otwierają dopiero w 5 tygodniu życia. Usamodzielniają się po 2-3 miesiącach. Żyją do 5 lat w naturze, do 10 lat w niewoli.
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się siedem podgatunków tchórza zwyczajnego[5][3]:
- M. putorius anglia
- M. putorius aureola
- M. putorius caledoniae
- fretka domowa (M. putorius furo) – udomowiona forma tchórza
- M. putorius mosquensis
- M. putorius putorius
- M. putorius rothschildi
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Od 1992 roku liczebność tchórza spadła i nie udaje się temu zapobiec. Tchórz jako zwierzę leśne przyczyniające się do zwalczania szkodników, takich jak myszy albo szczury, zasługuje na większą uwagę.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mustela putorius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ D. Skumatov i inni, Mustela putorius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-20] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 161. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ Helga Hofmann: SSAKI. Warszawa: Muza, 1998, s. 245, seria: Encyklopedia kieszonkowa.
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Mustela putorius. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 15 września 2009]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Włodzimierz Serafiński: Ssaki Polski. Atlas. Elżbieta Fido-Drużyńska (ilustracje). Warszawa: Wyd. Szkolne i Ped., 1995. ISBN 83-02-04976-X.