Tennessee

Tennessee
State of Tennessee
Flaga stanowa Tennessee Pieczęć stanowa Tennessee
Przydomek: Volunteer State Stan ochotników
Dewiza: Agriculture and commerce
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Nashville
Język urzędowy	angielski
Mieszkańcy	Tennessean, Tennesseean
Gubernator	Bill Haslam (R)
Największe miasto	Memphis
Powierzchnia  • ogółem  • lądowa  • wodna  • % wodna	na 36. miejscu 109 247 km² 106 846 km² 2 400 km² 2,2 %
Szerokość Długość Wzniesienie  • najwyższe  • średnie  • najniższe	195 km 710 km   2025 m 275 m 54 m
Szerokość geograficzna	35°N – 36°41'N
Długość geograficzna	81°37'W – 90°28'W
Populacja (2013)	na 17. miejscu 6 495 978
Gęstość (2013)	na 21. miejscu 60,0 os./km²
Wejście do Unii  • kolejność  • data	16 1 czerwca 1796
Strefa czasowa Czas letni	UTC-5:00 UTC-4:00
ISO 3166-2	US-TN
Strona internetowa
Portal Stany Zjednoczone

Tennessee (wymowa: /tɛnɪˈsiː/) – stan na południowym-wschodzie USA.

Na północy graniczy z Kentucky i Wirginią, na wschodzie z Karoliną Północną, na południu z Georgią, Alabamą, Missisipi, a na zachodzie z Arkansas i Missouri.

Stan o bardzo wydłużonym kształcie. Wschodnia część stanu jest górzysta (Appalachy), środkową stanowi dolina Tennessee, a zachodnią wyżyna Cumberland i dolina Missisipi.

Roślinność stanowią lasy liściaste (zachód), mieszane (wschód) i jodłowo-świerkowe w górach.

Historia

• 1541 – na terytorium obecnego stanu dotarła ekspedycja Hernando de Soto.
• 1763 – obszar został włączony do posiadłości angielskich
• 1784 – terytorium zostało ogłoszone "stanem" Franklina
• 1796 – Tennessee stało się jednym ze stanów USA
• 1866 – w miejscowości Pulaski zawiązana została organizacja Ku Klux Klan.
• 1968 – w Memphis od kuli zamachowca zginął Martin Luther King.

Geografia

• Klimat: podzwrotnikowy wilgotny, średnia temp. w styczniu 4-5 st. C, w lipcu 25-27 st. C
• Główne rzeki: Missisipi, Tennessee
• Liczba hrabstw: 95
• Największe hrabstwo: Shelby
• Liczba parków stanowych: 50
• 5 największych miast: Memphis, Nashville-Davidson (wspólnie zarządzane miasto Nashville i hrabstwo Davidson), Knoxville, Chattanooga, Clarksville

Największe miasto – Memphis:

• Powierzchnia – 763,4 km²
• 647 000 mieszkańców (2010)
• Obszar metropolitalny: 1 325 000 mieszkańców (2010)
• miejsca: Ocean City, Williamsburg, Memphis, Van Buren, Tulsa, Stroud, Santa Fe, White Rock, Cortez, Blanding, Mexican Hat.

Jest w dwóch strefach czasowych: East Tennessee w UTC-5:00 i Middle Tennessee oraz West Tennessee w UTC-6:00.

Demografia

Według danych amerykańskich (U.S. Census Bureau) na 2013 r., liczba ludności Tennessee wynosiła 6 495 978, co stanowi wzrost o 39 735, od ubiegłego roku i wzrost o 149 873, lub 2,36% począwszy od 2010 r.

Według spisu z 2010 roku skład rasowy ludności Tennessee był następujący: ludność biała 77,6% (w tym Latynosi 4,6%), Murzyni i Afroamerykanie 16,7%, Azjaci 1,4%, Indianie 0,3%, Hawajczycy i z innych wysp Pacyfiku 0,1%, osoby mieszanego pochodzenia (wielu ras) 1,7%, inne rasy 2,2%.

Najpowszechniej używanymi językami są:

• język angielski – 94,55%,
• język hiszpański – 2,98%.

Religia

Kościół Episkopalny Św. Łukasza w Cleveland (Tennessee).

Kościół baptystyczny Laguardo w hrabstwie Wilson.

Największą religią w Tennessee jest chrześcijaństwo które w 2008 roku obejmowało 86% ludności stanu. Na tle całej populacji, 77% mieszkańców stanu to protestanci (51% ewangeliczni, 26% ewangelicy), 7% to katolicy, a pozostali chrześcijanie przynależą do mniejszych wyznań, liczących mniej niż 1% wiernych. 12% wszystkich mieszkańców stanu deklaruje brak wyznawanej religii i 2% wyznaje inne religie (islam, judaizm, hinduizm, buddyzm i bahaizm).

Największymi grupami religijnymi w 2010 roku, były:

Kościół/Religia	Wyznanie	Liczba członków	Procent ludności
Południowa Konwencja Baptystów	baptyzm	1 483 356	23,37%
Zjednoczony Kościół Metodystyczny	metodyzm	375 693	5,92%
Protestantyzm bez denominacyjny	protestantyzm	292 248	4,6%
Kościoły Chrystusowe	baptyzm	290 349	4,58%
Kościół katolicki	katolicyzm	222 343	3,5%
Narodowa Konwencja Baptystyczna USA	baptyzm	125 748	1,98%
Kościół Boży (Cleveland)	zielonoświątkowcy	78 597	1,24%
Kościół Prezbiteriański USA	kalwinizm	57 490	0,91%
Kościół Boży w Chrystusie	zielonoświątkowcy	55 739	0,88%
Zbory Boże	zielonoświątkowcy	49 330	0,78%
Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich	mormoni	45 675	0,72%
Kościół Episkopalny	anglikanizm	40 053	0,63%
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego	adwentyzm	38 381	0,6%
Kościół Prezbiteriański Cumberland	kalwinizm	29 453	0,46%
Kościół Nazarejczyka	ruch uświęceniowy	27 874	0,44%
Kościół Prezbiteriański w Ameryce	kalwinizm	26 036	0,41%
Narodowe Stowarzyszenie Wolnych Baptystów	baptyzm	24 351	0,38%
Chrześcijański Kościół Metodystyczno-Episkopalny	metodyzm	23 068	0,36%
Afrykański Kościół Metodystyczno-Episkopalny	metodyzm	22 016	0,35%
Kościół Ewangelicko-Prezbiteriański	kalwinizm	21 754	0,34%

Symbole stanu

• Dewiza: Agriculture and Commerce (Rolnictwo i handel)
• Przydomek: Volunteer State
• Znaczenie przydomku: Stan ochotników (dotyczy udziału mieszkańców stanu, którzy wzięli udział w wojnie 1812 roku)
• Symbole: przedrzeźniacz, tulipanowiec amerykański, irys

Gospodarka

Przemysł i bogactwa naturalne

• chemiczny
• tekstylny
• elektro-maszynowy
• wełny

Rolnictwo

• Główne uprawy: tytoń, soja, kukurydza i bawełna
• Hodowla bydła i trzody chlewnej

Szkolnictwo

Wyższe uczelnie:

American Academy of Nutrition Austin Peay State University Belmont University Bethel College McKenzie Bryan College Carson-Newman College Christian Brothers University Crichton College Cumberland University East Tennessee State University Fisk University Free Will Baptist Bible College Freed-Hardeman University Harding University Graduate School of Religion Johnson Bible College King College

Knoxville College Lambuth University Lane College Le Moyne-Owen College Lee University Lincoln Memorial University Lipscomb University Martin Methodist College Maryville College Meharry Medical College Memphis College of Art Middle Tennessee State University Milligan College O'More College of Design Rhodes College Southern Adventist University

Southern College of Optometry Tennessee State University Tennessee Technological University Tennessee Temple University Tennessee Wesleyan College Trevecca Nazarene University Tusculum College Union University University of Memphis University of Tennessee (filia w Chattanooga) University of Tennessee (filia w Knoxville) University of Tennessee (filia w Martin) University of Tennessee (filia w Memphis) University of Tennessee, Space Institute University of the South Vanderbilt University

Informacje dodatkowe

• Nashville – światowa stolica muzyki country
• W Tennessee, w Graceland, znajduje się posiadłość i grób Elvisa Presleya
• Park Narodowy Great Smoky Mountains
• Nashville Predators – klub hokejowy występujący w lidze NHL od roku 1998