Teofilów (województwo świętokrzyskie)
50°57′55″N 21°36′16″E/50,965278 21,604444
| wieś | |
 Centrum wsi Teofilów. Przy drodze kilkusetletni dąb - pomnik przyrody | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-515[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TOP |
| SIMC |
0808593[5] |
Położenie na mapie gminy Tarłów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opatowskiego  | |
| 50°57′55″N 21°36′16″E/50,965278 21,604444[1]
| |
Teofilów – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Tarłów[5][6].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0808601 | Zaduranów | przysiółek |
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na początku XIX wieku w miejscu obecnej wsi znajdował się folwark należący do dóbr ziemskich Brzozowa. W 1893 roku w Teofilowie były 3 domy i 18 mieszkańców. Obszar folwarku wynosił 220 mórg[7]. W 1903 r. folwark został rozparcelowany przez Zuzannę z Nowakowskich Witkowską, dziedziczkę Brzozowej. Po rozparcelowaniu powstała osada Teofilów kolonia[8][9].
W 1921 roku wieś należała do gminy Julianów. Według spisu powszechnego z roku 1921 w Teofilowie były 42 budynki mieszkalne i 252 mieszkańców, w tym 130 mężczyzn i 122 kobiety. Wszyscy mieszkańcy byli wyznania rzymskokatolickiego[10].
1 kwietnia 1944 r. do Teofilowa dotarł oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem por. Kazimierza Załęskiego ps. Bończa. W odwecie za przejście całego oddziału tej formacji w Teofilowie do Armii Ludowej, żołnierze NSZ przystąpili do aresztowań mężczyzn. Zaatakowani przez oddziały AL żołnierze NSZ wycofali ze wsi, pozostawiając zatrzymanych chłopów[11][12][13].
Na początku czerwca 1944 r. w lasach pomiędzy wsiami Teofilów, Duranów a leśnictwem Skałecznica samoloty alianckie dokonały zrzutów broni. Do oddziałów partyzanckich trafiło około 4 karabinów maszynowych, 36 pistoletów maszynowych, 5 granatników Piat, 40 pistoletów rewolwerowych, 50 granatów obronnych, 50 granatów gamon oraz radiostacja[14][15].
5 marca 1902 r. dekretem władzy duchownej, połowa wsi Teofilów została odłączona od rzymskokatolickiej parafii pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Glinianach i przyłączona do parafii pw. Zaślubin Najświętszej Maryi Panny w Rudzie Kościelnej[16][17][9]. W 2006 r. ukończono budowę pięciokilometrowej betonowej drogi łączącej Teofilów z Glinianami[18].
W Teofilowie znajduje się murowany dom z ok. 1935 r. wymieniony w rejestrze zabytków województwa tarnobrzeskiego[19].
W okresie PRL-u funkcjonował w Teofilowie punkt biblioteczny Gminnej Biblioteki Publicznej w Tarłowie[20].
W centrum wsi, tuż przy drodze, rośnie liczący około 400 lat dąb – pomnik przyrody[21].
9 września 2011 zarejestrowano Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Duranów, Teofilów[22].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 139406
- ↑ Wieś Teofilów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-04-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1290 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ 6) Teofilów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 297.
- ↑ Zapraszamy do wirtualnej podróży po Gminie Tarłów ! - Historia administracyjna Gminy Tarłów [online], www.tarlow.pl [dostęp 2019-03-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-21].
- ↑ a b Aleksander Bastrzykowski, Monografia historyczna parafii Ruda Kościelna nad Kamienną, 1947.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 3 : Województwo kieleckie, Warszawa 1925 [dostęp 2019-03-23].
- ↑ Rafał Jurkowski, Zapomniane miejsca. Świętokrzyskie, 2016.
- ↑ Wyborcza.pl [online], kielce.wyborcza.pl [dostęp 2019-03-30].
- ↑ Łysowody 1944 - droga do prawdy [online] [dostęp 2019-03-30] (pol.).
- ↑ Wojciech Borzobohaty, Jodła, 1988.
- ↑ Krzczonowice.pl - Nasza mała ojczyzna. www.krzczonowice.pl. [dostęp 2019-03-30].
- ↑ RedxMCH, Gliniany - Św. Wojciecha BiM [online], Diecezja Sandomierska, 1 maja 2017 [dostęp 2019-03-22] (pol.).
- ↑ RedxMCH, Ruda Kościelna - Zaślubin NMP [online], Diecezja Sandomierska, 1 maja 2017 [dostęp 2019-03-22] (pol.).
- ↑ Michał Leszczyński: W Glinianach wybudowano betonową drogę. echodnia.eu. [dostęp 2019-03-22]. (pol.).
- ↑ Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie, Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Tom 42. Województwo tarnobrzeskie, 1990.
- ↑ Trol Intermedia / 2ClickPortal, Biblioteka. Centrum Kultury w Tarłowie [online], 2ClickPortal [dostęp 2022-05-30] (pol.).
- ↑ Andrzej Nowak, Niebezpieczny dąb w Teofilowie [online], echodnia.eu [dostęp 2019-03-20] (pol.).
- ↑ Rozwoju Wsi Duranów, Teofilów NIP 8631694861 KRS 0000380310 REGON 260458051 | krs-pobierz.pl [online], krs-pobierz.pl [dostęp 2019-03-22] (pol.).
- Siedziba gminy: Tarłów
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia | |
| Osada leśna | |
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
